ماده ۹۶ قانون آیین دادرسی مدنی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۰۶ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۹۶ قانون آیین دادرسی مدنی: خواهان باید اصل اسنادی که رونوشت آن‌ها را ضمیمه دادخواست کرده‌است در جلسه دادرسی حاضر نماید. خوانده نیز باید اصل و رونوشت اسنادی را که می‌خواهد به آن‌ها استناد نماید در جلسه دادرسی حاضر نماید. رونوشت اسناد خوانده باید به تعداد خواهان‌ها به علاوه یک نسخه باشد. یک نسخه از رونوشت‌های یادشده در پرونده بایگانی و نسخه دیگر به طرف تسلیم می‌شود.

در مورد این ماده هر گاه یکی از اصحاب دعوا نخواهد یا نتواند در دادگاه حاضر شود، چنانچه خواهان است باید اصل اسناد خود را، و اگر خوانده‌ است اصل و رونوشت اسناد را به وکیل یا نماینده خود برای ارایه در دادگاه و ملاحظه طرف بفرستد و الا در صورتی که آن سند عادی باشد و مورد تردید و انکار واقع شود، اگر خوانده باشد از عداد دلایل او خارج می‌شود و اگر خواهان باشد و دادخواست وی مستند به ادله دیگری نباشد در آن خصوص ابطال می‌گردد. درصورتی که خوانده به واسطه کمی مدت یا دلایل دیگر نتواند اسناد خود را حاضر کند حق دارد تأخیر جلسه را درخواست نماید، چنانچه دادگاه درخواست او را مقرون به صحت دانست با تعیین جلسه خارج از نوبت، نسبت به موضوع رسیدگی می‌نماید.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

جلسه خارج از نوبت: در مقابل جلسه عادی است و جلسه‌ای است که زودتر از نوبت یا خارج از نوبت تعیین می‌شود.[۱] در مورد جلسه خارج از نوبت ضابطه خاصی در قانون وجود ندارد اما به عنوان یک قاعده کلی در این موارد ملاک و معیار همان حد عرفی موضوع و تصمیم قاضی است که چه وقتی را در بین اوقات پنج‌ماهه به عنوان وقت خارج از نوبت تعیین و دستور ابلاغ آن را صادر نماید.[۲]

پیشینه

در قانون قدیم ضمانت اجرای عدم ابراز سند چه از طرف خواهان چه از طرف خوانده، خروج آن از اعداد دلایل بود اما در قانون جدید در فرض عدم ابراز توسط خواهان، ابطال دادخواست جایگزین آن شده‌است.[۳]

فلسفه و مبانی نظری

پیش‌بینی ابطال دادخواست در قانون جدید در صورت عدم ابراز اصل سند توسط خواهان، در صورت نبود ادله دیگر، منطقی به نظر می‌رسد چرا که در صورت ادامه رسیدگی بدون ادله خواهان و صدور حکم قطعی، امکان طرح مجدد دعوی وجود نداشته و حقوق وی تضییع می‌گردد. [۴]

نکات تفسیری دکترین ماده 96 قانون آیین دادرسی مدنی

در مورد این ماده باید به دو نکته توجه داشت: نخست آن که ضمانت اجرای این ماده، در صورتی محقق می‌شود که نسبت به سند، تردید و انکار صورت گیرد و ظاهراً اگر دادگاه چنین درخواستی نماید و صاحب سند از ارائه اصل آن خودداری نماید ضمانت اجرایی ندارد.[۵] دیگر آن که، استمهال از خواهان پذیرفته نیست زیرا خواهان می‌تواند مجدد طرح دعوا نماید.[۶]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 96 قانون آیین دادرسی مدنی

  1. خواهان باید اصل اسنادی که رونوشت آن‌ها را به دادخواست ضمیمه کرده‌است، در جلسه دادرسی حاضر کند.
  2. خوانده باید اصل و رونوشت اسنادی را که می‌خواهد به آن‌ها استناد کند، در جلسه دادرسی حاضر کند.
  3. رونوشت اسناد خوانده باید به تعداد خواهان‌ها به علاوه یک نسخه تهیه شود.
  4. یک نسخه از رونوشت اسناد در پرونده بایگانی و نسخه دیگر به طرف مقابل تسلیم می‌شود.
  5. اگر یکی از اصحاب دعوا نتواند در دادگاه حاضر شود، باید اسناد مورد نیاز را به وکیل یا نماینده خود تحویل دهد.
  6. عدم تحویل اسناد در صورت عدم حضور ممکن است به حذف آن اسناد از عداد دلایل منجر شود.
  7. خوانده می‌تواند در صورت عدم توانایی در ارائه اسناد به دلیل کوتاهی مدت یا دلایل دیگر، درخواست تأخیر جلسه را بدهد.
  8. دادگاه می‌تواند در صورت توجیه درخواست تأخیر جلسه، با تعیین جلسه خارج از نوبت به موضوع رسیدگی کند.
  9. ابطال دادخواست خواهان در صورت عدم ارائه اسناد و عدم وجود ادله دیگر.

رویه های قضایی

مصادیق و نمونه ها

در دعوی بانک به طرفیت فرد وام گیرنده در صورتی که فرد اصل قرارداد وام را از خواهان (بانک) بخواهد باید بانک آن را ارائه کند، و طرف قرارداد نیز در صورت درخواست خواهان باید مدارک و فیش‌های واریزی را تحویل دهد.[۷]

مقالات مرتبط

منابع

  1. ↑ محمدجواد بهشتی و نادر مردانی. آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. میزان، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6663260
  2. ↑ طیب افشارنیا و حجت مبین. اطاله دادرسی و توسعه قضایی. چاپ 1. خرسندی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2957876
  3. ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 569376
  4. ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد اول). چاپ 1. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 464336
  5. ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 554652
  6. ↑ علی مهاجری. آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران. چاپ 5. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2287868
  7. ↑ احمدعلی حمیتی واقف. ادله اثبات دعوی. چاپ 1. حقوقدان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1755532
برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=ماده_۹۶_قانون_آیین_دادرسی_مدنی&oldid=440602»