ماده ۲۰۵ قانون آیین دادرسی کیفری
ماده ۲۰۵ قانون آیین دادرسی کیفری: در صورتی که شاهد یا مطلع از نیروهای مسلح باشد، باید حداقل بیست و چهار ساعت پیش از تحقیق یا جلسه محاکمه از طریق فرمانده یا رئیس او دعوت شود. فرمانده یا رئیس مربوط مکلف است پس از وصول دستور مقام قضائی، شخص احضار شده را در موقع مقرر بفرستد.
آیین نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط
دستور العمل نحوه احضار و جلب فرماندهان و مسئولین نیروهای مسلح (مصوب 1384)[۱]
پیشینه
سابقاً ماده ۱۵۰ قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص وضع شده بود.[۲]
فلسفه و مبانی نظری ماده
اصولاً تابعین نظامی و انتظامی، فاقد اراده و اختیارات شخصی بوده و تصمیمات اتخاذی در خصوص آن‌ها وابسته به مقامات مافوق ایشان است؛ لذا احضار آن‌ها هم باید به وسیله مقامات مسئول آن‌ها صورت گیرد، البته این فلسفه به موارد مشابه نظیر دانش آموزان مدارس یا افراد نظیر آن‌ها نمی‌باشد.[۳] گروهی نیز علت وضع این ماده را مقام و شأن بالای نیروهای مسلح دانسته‌اند که لازم است برای حفظ این جایگاه مقررات خاصی در خصوص نحوه احضار آن‌ها وجود داشته باشد.[۴]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
به عقیده گروهی اگرچه بازپرس می‌تواند به هر طریق مقتضی اقدام به احضار شهود کند، اما در خصوص نیروهای مسلح، این احضار باید مطابق با مقررات قانونی و از طریق فرمانده یا رئیس وی در فاصله زمانی بیست و چهار ساعت پیش از تحقیق باشد،[۵]لذا فرمانده مکلف است بعد از وصول دستور، شخص احضار شده را در موقع مقرر اعزام کند،[۶]در صورت خودداری فرمانده یا رئیس از اعزام عضو نیروهای مسلح، تخلف کرده و مستوجب تعقیب اداری است، مگر در فرض مقدور نبودن وی به اعزام فرد احضار شده، در چنین فرضی تکلیف شخص احضار شده توسط قانون روشن نشده‌است، عده ای معتقدند در این حالت باید مقررات عمومی راجع به احضار و جلب شهود اعمال شود.[۷]
انتقادات
عده ای معتقدند این ماده دارای اجمال بوده و مشخص نیست موضوع آن فقط خادمین نظامی یا انتظامی مشغول هستند یا دیگر پرسنل جانبی نظیر پزشکان نظامی یا کارکنان اداری و خدماتی را نیز در بر می‌گیرد یا نه، البته عده ای در پاسخ به این سؤال معتقدند این ماده، تمام تابعان نظامی را درمی‌گیرد.[۸]
منابع
- ↑ علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4708764
- ↑ عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 484432
- ↑ عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 484440
- ↑ علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4692564
- ↑ محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری). چاپ 12. سازمان چاپ و انتشارات، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2761008
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری). چاپ 4. پایدار، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 890992
- ↑ عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 484444
- ↑ عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 484436