ماده ۳۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری: قبل از ختم دادرسی، چنانچه شاکی یا مدعی خصوصی راجع به موضوع شکایت، مطلب جدیدی داشته باشد، استماع می‌شود و دادستان یا نماینده وی نیز می‌تواند عقیده خود را اظهار کند. دادگاه مکلف است پیش از اعلام ختم دادرسی، به متهم یا وکیل او اجازه دهد که آخرین دفاع خود را بیان کند. هرگاه متهم یا وکیل وی در آخرین دفاع مطلبی اظهار کند که در کشف حقیقت مؤثر باشد، دادگاه مکلف به رسیدگی است.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
بر اساس این ماده لازم است متهم فرصت و امکانات کافی در راستای دفاع از دلایل اقامه شده علیه خود را داشته باشد، از همین رو پس از پایان تحقیقات نیز قاضی مکلف است که به متهم اجازه ابراز دفاعیات خود را به عنوان آخرین دفاع بدهد.[۱]
رویه‌های قضایی
به موجب رای صادره از یکی از شعب دادگاه انتظامی قضات، صدور حکم بدون اخذ آخرین دفاع و با امکان احضار متهم توسط کفیل یا امکان جلب وی، تخلف است.[۲]
منابع
مواد قانون آیین دادرسی کیفری |
|---|
تعریف آیین دادرسی کیفری و اصول جاکم بر آن |
|---|
|
|
دعوای عمومی و دعوای خصوصی |
|---|
|
|
کشف جرم و تحقیقات مقدماتی |
|---|
| دادسرا و حدود صلاحیت آن | |
|---|
| ضابطان و حدود صلاحیت آن | |
|---|
| وظایف و اختیارات دادستان | |
|---|
| وظایف و اختیارات بازپرس | |
|---|
معاینه محل، تحقیق محلی،
بازرسی و کارشناسی | |
|---|
| احضار، جلب و تحقیق متهم | |
|---|
احضار و تحقیق از از شهود
و مطلعان | |
|---|
| قرارهای تامین و نظارت قضایی | |
|---|
اقدامات بازپرس و دادستان
پس از ختم تحقیقات | |
|---|
تحقیقات مقدماتی جرایم
اطفال و نوجوانان | |
|---|
وظایف و اختیارات
دادستان کل کشور | |
|---|
|
|
دادگاههای کیفری، رسیدگی و صدور رای |
|---|
تشکیلات و صلاحیت
دادگاههای کیفری | |
|---|
| رسیدگی به ادله اثبات | |
|---|
رسیدگی در دادگاههای
کیفری | | کیفیت شروع به رسیدگی | |
|---|
| ترتیب رسیدگی | |
|---|
| صدور رای | |
|---|
|
|---|
رسیدگی در دادگاه
کیفری یک | | مقامات رسیدگی | |
|---|
| ترتیب رسیدگی | |
|---|
| صدور رای | |
|---|
| رای غیابی و واخواهی | |
|---|
|
|---|
رسیدگی در دادگاه
اطفال و نوجوانان | | تشکیلات | |
|---|
| ترتیب رسیدگی | |
|---|
| احاله | |
|---|
| رد دادرس | |
|---|
|
|---|
|
|
اعتراض به آراء |
|---|
| کلیات | |
|---|
کیفیت رسیدگی دادگاه
تجدید نظر استان | |
|---|
| اجرای محکومیتهای مالی | |
|---|
| اعاده دادرسی | |
|---|
|
|
اجرای احکام کیفری و اقدامات تامینی و تربیتی |
|---|
| کلیات | |
|---|
| اجرای مجازات حبس | |
|---|
| اجرای حکومیتهای مالی | |
|---|
| اجرای سایر احکام کیفری | |
|---|
اجرای قرار تعلیق اجرای مجازات،
آزادی مشروط، قرار تعویق صدورِ
حکم، نظام نیمه آزادی و آزادی
تحت نظارت سامانههای الکترونیکی | |
|---|
| هزینه دادرسی | |
|---|
| سایر مقررات | |
|---|
|
|
آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلح |
|---|
| کلیات | |
|---|
| تشکیلات دادسرا و دادگاههای نظامی | |
|---|
| صلاحیت | |
|---|
| صابطان نظامی و تکالیف آنان | |
|---|
| کارشناسی | |
|---|
| احضار | |
|---|
| قرار بازداشت موقت | |
|---|
| مرور زمان | |
|---|
| وکالت در دادسرا و دادگاه نظامی | |
|---|
| ترتیب رسیدگی، صدور و ابلاغ رای | |
|---|
| تجدیدنظر و اعاده دادرسی | |
|---|
| اجرای احکام | |
|---|
| زندانها و بازداشتگاههای نظامی | |
|---|
| دادرسی الکترونیکی | |
|---|
| آیین دادرسی جرایم رایانهای | |
|---|
| آیین دادرسی جرایم اشخاص حقوق | |
|---|
| سایر مقررات | |
|---|
|
|