ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(افزودن رویه قضایی) |
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی''': هرگاه در تنظیم و نوشتن [[رأی دادگاه]] سهو قلم رخ دهد مثل از قلم افتادن کلمه ای یا زیاد شدن آن | '''ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی''': هرگاه در تنظیم و نوشتن [[رأی دادگاه]] سهو قلم رخ دهد مثل از قلم افتادن کلمه ای یا زیاد شدن آن یا اشتباهی در محاسبه صورت گرفته باشد تا وقتی که از آن [[درخواست تجدیدنظر]] نشده، [[دادگاه]] رأساً یا به درخواست [[ذی‌نفع]]، رأی را تصحیح می‌نماید. | ||
رأی تصحیحی به طرفین [[ابلاغ]] خواهد شد. تسلیم رونوشت رأی اصلی بدون رونوشت رأی تصحیحی ممنوع است. | رأی تصحیحی به طرفین [[ابلاغ]] خواهد شد. تسلیم رونوشت رأی اصلی بدون رونوشت رأی تصحیحی ممنوع است. | ||
حکم دادگاه در قسمتی که مورد اشتباه نبوده در صورت قطعیت اجراء خواهد شد. | حکم دادگاه در قسمتی که مورد اشتباه نبوده در صورت قطعیت اجراء خواهد شد. | ||
* تبصره ۱ - در مواردی که اصل [[حکم]] یا [[قرار]] دادگاه قابل [[واخواهی]] یا [[تجدیدنظر خواهی|تجدیدنظر]] یا [[فرجام خواهی|فرجام]] است تصحیح آن نیز در مدت قانونی قابل واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام خواهد بود. | * تبصره ۱ - در مواردی که اصل [[حکم]] یا [[قرار]] دادگاه قابل [[واخواهی]] یا [[تجدیدنظر خواهی|تجدیدنظر]] یا [[فرجام خواهی|فرجام]] است تصحیح آن نیز در مدت قانونی قابل واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام خواهد بود. | ||
* تبصره ۲ - چنانچه رأی مورد تصحیح به واسطه واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام [[نقض رای|نقض]] گردد رأی تصحیحی نیز از اعتبار خواهد افتاد. | * تبصره ۲ - چنانچه رأی مورد تصحیح به واسطه واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام [[نقض رای|نقض]] گردد رأی تصحیحی نیز از اعتبار خواهد افتاد. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۳۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۳۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۸ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۸ | |||
* [[ماده ۷۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]] | * [[ماده ۷۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]] | ||
* [[ماده ۳۲ قانون داوری تجاری | * [[ماده ۳۲ قانون داوری تجاری بین‌المللی]] | ||
* [[ماده ۳۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۳۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
* [[ماده ۳۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۳۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
سهو: «غفلت قلب از چیزی که به اندک رجعت ذهن به خاطر اید پس سهو اخص از اشتباه است» <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=333352|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> هر سهوی اشتباه است اما هر اشتباهی سهو نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 25 فروردین و اردیبهشت 1380|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1923456|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | سهو: «غفلت قلب از چیزی که به اندک رجعت ذهن به خاطر اید پس سهو اخص از اشتباه است»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=333352|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> هر سهوی اشتباه است اما هر اشتباهی سهو نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 25 فروردین و اردیبهشت 1380|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1923456|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
سهو قلم: «اصلاح و تصحیح مربوط به الفاظ و کلمات رای است نه در ماهیت رای»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573672|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | سهو قلم: «اصلاح و تصحیح مربوط به الفاظ و کلمات رای است نه در ماهیت رای»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573672|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۷: | ||
رای دادگاه ممکن است شامل دو قسمت [[رای قطعی|قطعی]] و [[رای قابل تجدید|قابل تجدید نظر]] باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی [[دادگاه بدوی]] می‌تواند خود رای را تصحیح نماید، هرچند [[دادخواست تجدید نظر]] مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> البته درخواست تصحیح حکم تا قبل از اجرا ممکن می‌باشد و پس از اجرا دیگر این درخواست پذیرفته نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1974008|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref> | رای دادگاه ممکن است شامل دو قسمت [[رای قطعی|قطعی]] و [[رای قابل تجدید|قابل تجدید نظر]] باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی [[دادگاه بدوی]] می‌تواند خود رای را تصحیح نماید، هرچند [[دادخواست تجدید نظر]] مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> البته درخواست تصحیح حکم تا قبل از اجرا ممکن می‌باشد و پس از اجرا دیگر این درخواست پذیرفته نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1974008|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref> | ||
'''ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی''' به | '''ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی''' به ذی‌نفع این امکان را داده تا در صورت نیاز اصلاح رای را از دادگاه درخواست نماید. در صورت پذیرش درخواست، دادگاه در قالب [[رای تصحیحی]] اتخاذ تصمیم می‌نماید، و در صورت عدم پذیرش دادگاه درخواست را رد می‌نماید. قابلیت تجدیدنظر خواهی از رای تصحیحی (رد یا قبول) تابع رای اصلاحی می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877056|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> البته رای صادره مبنی بر قبول یا رد درخواست اصلاح رای در فرضی که محکوم علیه غایب آن را درخواست کرده باشد در هر حال حضوری است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573708|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | ||
== رویه‌هایی قضایی == | |||
* [[رای دادگاه درباره اسقاط ضمنی حق فسخ ناشی از خیار تخلف از شرط (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۱۴۲۱)]] | * [[رای دادگاه درباره اسقاط ضمنی حق فسخ ناشی از خیار تخلف از شرط (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۱۴۲۱)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره ابطال سند رسمی بدون ابطال اسناد مبنای صدور آن (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۰۰۷۹)]] | * [[رای دادگاه درباره ابطال سند رسمی بدون ابطال اسناد مبنای صدور آن (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۰۰۷۹)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره اثر فسخ قرارداد متضمن شرط داوری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۱۸۱)]] | * [[رای دادگاه درباره اثر فسخ قرارداد متضمن شرط داوری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۱۸۱)]] | ||
* [[نظریه شماره | * [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۸۱۹ مورخ ۱۴۰۰/۰۹/۲۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ماهیت دعوای استرداد ثمن به ایادی بعدی در دعوای ابطال سند]] | ||
* [[نظریه شماره | * [[نظریه شماره ۷/۹۹/۱۱۸۴ مورخ ۱۳۹۹/۰۹/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تصحیح قرارِ متضمنِ اشتباهِ صادر شده از دادسرا|نظریه شماره ۷/۹۹/۱۱۸۴ مورخ ۱۳۹۹/۰۹/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه دربارهٔ تصحیح قرارِ متضمنِ اشتباهِ اصداری از دادسرا]] | ||
* [[رای دادگاه درباره ادعای پرداخت مهریه به واسطه خریداری مال برای زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۱۱۸)]] | * [[رای دادگاه درباره ادعای پرداخت مهریه به واسطه خریداری مال برای زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۱۱۸)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره ادعای پرداخت مهریه به واسطه خریداری مال برای زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۱۱۸)]] | * [[رای دادگاه درباره ادعای پرداخت مهریه به واسطه خریداری مال برای زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۱۱۸)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره اعتراض ثالث بعد از اجرای حکم (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۰۰۱۵۰۴)]] | * [[رای دادگاه درباره اعتراض ثالث بعد از اجرای حکم (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۰۰۱۵۰۴)]] | ||
* [[نظریه شماره | * [[نظریه شماره ۷/۹۹/۱۳۰۴ مورخ ۱۳۹۹/۰۹/۱۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم تلقی شدن اشتباه محاسباتی در انشاء و صدور رای به عنوان سهم قلم|نظریه شماره ۷/۹۹/۱۳۰۴ مورخ ۱۳۹۹/۰۹/۱۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه دربارهٔ عدم تلقی شدن اشتباه محاسباتی در انشاء و صدور رای به عنوان سهو قلم]] | ||
* [[رای دادگاه درباره استناد به جعلیت چک پس از | * [[رای دادگاه درباره استناد به جعلیت چک پس از تأیید اصالت سند توسط بانک محال علیه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۰۸۲۷)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره اثر اعلام آمادگی به انجام تعهد در مطالبه خسارت قراردادی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۴۳۹)]] | * [[رای دادگاه درباره اثر اعلام آمادگی به انجام تعهد در مطالبه خسارت قراردادی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۴۳۹)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره ارجاع اختلافات ناشی از قراردادهای آتی به داوری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۱۳۲۰)]] | * [[رای دادگاه درباره ارجاع اختلافات ناشی از قراردادهای آتی به داوری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۱۳۲۰)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره اثر انتساب عدم پرداخت وجه چک به دارنده بر تحقق حق فسخ (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۱۲۴۶)]] | * [[رای دادگاه درباره اثر انتساب عدم پرداخت وجه چک به دارنده بر تحقق حق فسخ (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۱۲۴۶)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره افزایش مهریه بعد از عقد (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۷۷۱)]] | * [[رای دادگاه درباره افزایش مهریه بعد از عقد (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۷۷۱)]] | ||
* [[نظریه شماره ۷/۹۹/۴۱۶ مورخ ۱۳۹۹/۰۴/۱۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اصلاح و تصحیح رای قطعی]] | |||
* [[نظریه شماره | |||
* [[رای دادگاه درباره اثر کسری مساحت آپارتمان بر میزان ثمن (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۹۴۷)]] | * [[رای دادگاه درباره اثر کسری مساحت آپارتمان بر میزان ثمن (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۹۴۷)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره اثر تسلیم رای داور خارج از مهلت داوری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۱۳۱۷)]] | * [[رای دادگاه درباره اثر تسلیم رای داور خارج از مهلت داوری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۱۳۱۷)]] | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۰: | ||
* [[رای دادگاه درباره اثر توافق طرفین بر محاسبه اضافه متراژ مبیع (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۲۰۱۱۴۶)]] | * [[رای دادگاه درباره اثر توافق طرفین بر محاسبه اضافه متراژ مبیع (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۲۰۱۱۴۶)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره افتتاح حساب بانکی جعلی در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۱۸۹)]] | * [[رای دادگاه درباره افتتاح حساب بانکی جعلی در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۱۸۹)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره بی احتیاطی در امر رانندگی منجر به ایراد صدمه بدنی و قتل | * [[رای دادگاه درباره بی احتیاطی در امر رانندگی منجر به ایراد صدمه بدنی و قتل غیرعمدی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۵۷۶)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره امضا چک از جانب وکیل بدون معرفی وی به عنوان شخص دارنده حق امضا به بانک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۶۵۹)]] | * [[رای دادگاه درباره امضا چک از جانب وکیل بدون معرفی وی به عنوان شخص دارنده حق امضا به بانک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۶۵۹)]] | ||
* [[نظریه شماره | * [[نظریه شماره ۷/۹۹/۹۵۴ مورخ ۱۳۹۹/۰۷/۲۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امحای رای قبل از ثبت دادنامه توسط قاضی و صدور رای جدید طبق تشریفات قانونی]] | ||
* [[نظریه شماره | * [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۱/۱۲۵۲ مورخ ۱۴۰۲/۰۵/۱۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تجدیدنظر خواهی نسبت به رأی تصحیحی]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در دعوای ناشی از تعهدات شرکت در مقابل اشخاص خارج از شرکت]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در دعوای ناشی از تعهدات شرکت در مقابل اشخاص خارج از شرکت]] | ||
* [[رای دادگاه درباره احیاء مهلت تجدیدنظرخواهی با صدور رأی اصلاحی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۱۵۷۸)]] | * [[رای دادگاه درباره احیاء مهلت تجدیدنظرخواهی با صدور رأی اصلاحی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۱۵۷۸)]] | ||
| خط ۶۳: | خط ۵۹: | ||
== مصادیق و نمونه‌ها == | == مصادیق و نمونه‌ها == | ||
۱) رای دادگاه ممکن است شامل دو قسمت قطعی و قابل تجدید نظر باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی دادگاه بدوی می‌تواند خود رای را تصحیح نماید، هرچند دادخواست تجدید نظر مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد مثلاً در رای به جای عدد دو میلیون و پانصد هزار ریال عدد دو میلیون و پنجاه هزار ریال نوشته شده باشد در اینجا دادگاه می‌تواند و همچنین | ۱) رای دادگاه ممکن است شامل دو قسمت قطعی و قابل تجدید نظر باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی دادگاه بدوی می‌تواند خود رای را تصحیح نماید، هرچند دادخواست تجدید نظر مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد مثلاً در رای به جای عدد دو میلیون و پانصد هزار ریال عدد دو میلیون و پنجاه هزار ریال نوشته شده باشد در اینجا دادگاه می‌تواند و همچنین مستأجر محکوم به تخلیه شده باشد، در اینجا دادگاه بدوی می‌تواند راساً عدد اشتباه را اصلاح نماید چرا که رای در مورد میزان اجور قطعی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> | ||
== منابع | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | {{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | ||
نسخهٔ ۲۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۴۲
ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی: هرگاه در تنظیم و نوشتن رأی دادگاه سهو قلم رخ دهد مثل از قلم افتادن کلمه ای یا زیاد شدن آن یا اشتباهی در محاسبه صورت گرفته باشد تا وقتی که از آن درخواست تجدیدنظر نشده، دادگاه رأساً یا به درخواست ذی‌نفع، رأی را تصحیح می‌نماید.
رأی تصحیحی به طرفین ابلاغ خواهد شد. تسلیم رونوشت رأی اصلی بدون رونوشت رأی تصحیحی ممنوع است.
حکم دادگاه در قسمتی که مورد اشتباه نبوده در صورت قطعیت اجراء خواهد شد.
- تبصره ۱ - در مواردی که اصل حکم یا قرار دادگاه قابل واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام است تصحیح آن نیز در مدت قانونی قابل واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام خواهد بود.
- تبصره ۲ - چنانچه رأی مورد تصحیح به واسطه واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام نقض گردد رأی تصحیحی نیز از اعتبار خواهد افتاد.
- مشاهده ماده قبلی
- مشاهده ماده بعدی
مواد مرتبط
- ماده ۸ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۷۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
- ماده ۳۲ قانون داوری تجاری بین‌المللی
- ماده ۳۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۳۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی
توضیح واژگان
سهو: «غفلت قلب از چیزی که به اندک رجعت ذهن به خاطر اید پس سهو اخص از اشتباه است»[۱] هر سهوی اشتباه است اما هر اشتباهی سهو نیست.[۲]
سهو قلم: «اصلاح و تصحیح مربوط به الفاظ و کلمات رای است نه در ماهیت رای»[۳]
پیشینه
این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته اما مشابه آن در ماده ۱۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی ۱۳۱۸ بیان شده بود.[۴]
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
رای دادگاه ممکن است شامل دو قسمت قطعی و قابل تجدید نظر باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی دادگاه بدوی می‌تواند خود رای را تصحیح نماید، هرچند دادخواست تجدید نظر مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد.[۵] البته درخواست تصحیح حکم تا قبل از اجرا ممکن می‌باشد و پس از اجرا دیگر این درخواست پذیرفته نمی‌شود.[۶]
ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی به ذی‌نفع این امکان را داده تا در صورت نیاز اصلاح رای را از دادگاه درخواست نماید. در صورت پذیرش درخواست، دادگاه در قالب رای تصحیحی اتخاذ تصمیم می‌نماید، و در صورت عدم پذیرش دادگاه درخواست را رد می‌نماید. قابلیت تجدیدنظر خواهی از رای تصحیحی (رد یا قبول) تابع رای اصلاحی می‌باشد.[۷] البته رای صادره مبنی بر قبول یا رد درخواست اصلاح رای در فرضی که محکوم علیه غایب آن را درخواست کرده باشد در هر حال حضوری است.[۸]
رویه‌هایی قضایی
- رای دادگاه درباره اسقاط ضمنی حق فسخ ناشی از خیار تخلف از شرط (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۱۴۲۱)
- رای دادگاه درباره ابطال سند رسمی بدون ابطال اسناد مبنای صدور آن (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۰۰۷۹)
- رای دادگاه درباره اثر فسخ قرارداد متضمن شرط داوری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۱۸۱)
- نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۸۱۹ مورخ ۱۴۰۰/۰۹/۲۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ماهیت دعوای استرداد ثمن به ایادی بعدی در دعوای ابطال سند
- نظریه شماره ۷/۹۹/۱۱۸۴ مورخ ۱۳۹۹/۰۹/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه دربارهٔ تصحیح قرارِ متضمنِ اشتباهِ اصداری از دادسرا
- رای دادگاه درباره ادعای پرداخت مهریه به واسطه خریداری مال برای زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۱۱۸)
- رای دادگاه درباره ادعای پرداخت مهریه به واسطه خریداری مال برای زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۱۱۸)
- رای دادگاه درباره اعتراض ثالث بعد از اجرای حکم (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۰۰۱۵۰۴)
- نظریه شماره ۷/۹۹/۱۳۰۴ مورخ ۱۳۹۹/۰۹/۱۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه دربارهٔ عدم تلقی شدن اشتباه محاسباتی در انشاء و صدور رای به عنوان سهو قلم
- رای دادگاه درباره استناد به جعلیت چک پس از تأیید اصالت سند توسط بانک محال علیه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۰۸۲۷)
- رای دادگاه درباره اثر اعلام آمادگی به انجام تعهد در مطالبه خسارت قراردادی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۴۳۹)
- رای دادگاه درباره ارجاع اختلافات ناشی از قراردادهای آتی به داوری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۱۳۲۰)
- رای دادگاه درباره اثر انتساب عدم پرداخت وجه چک به دارنده بر تحقق حق فسخ (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۱۲۴۶)
- رای دادگاه درباره افزایش مهریه بعد از عقد (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۷۷۱)
- نظریه شماره ۷/۹۹/۴۱۶ مورخ ۱۳۹۹/۰۴/۱۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اصلاح و تصحیح رای قطعی
- رای دادگاه درباره اثر کسری مساحت آپارتمان بر میزان ثمن (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۹۴۷)
- رای دادگاه درباره اثر تسلیم رای داور خارج از مهلت داوری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۱۳۱۷)
- رای دادگاه درباره اثر توافق زوجین نسبت به زمان و مکان ملاقات فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۲۱۳۱۲۰۰۰۳۸)
- رای دادگاه درباره اثر توافق طرفین بر محاسبه اضافه متراژ مبیع (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۲۰۱۱۴۶)
- رای دادگاه درباره افتتاح حساب بانکی جعلی در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۱۸۹)
- رای دادگاه درباره بی احتیاطی در امر رانندگی منجر به ایراد صدمه بدنی و قتل غیرعمدی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۵۷۶)
- رای دادگاه درباره امضا چک از جانب وکیل بدون معرفی وی به عنوان شخص دارنده حق امضا به بانک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۶۵۹)
- نظریه شماره ۷/۹۹/۹۵۴ مورخ ۱۳۹۹/۰۷/۲۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امحای رای قبل از ثبت دادنامه توسط قاضی و صدور رای جدید طبق تشریفات قانونی
- نظریه شماره ۷/۱۴۰۱/۱۲۵۲ مورخ ۱۴۰۲/۰۵/۱۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تجدیدنظر خواهی نسبت به رأی تصحیحی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در دعوای ناشی از تعهدات شرکت در مقابل اشخاص خارج از شرکت
- رای دادگاه درباره احیاء مهلت تجدیدنظرخواهی با صدور رأی اصلاحی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۱۵۷۸)
- رای دادگاه درباره انتقال منافع عین مستأجره به غیر بدون اذن موجر (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۲۴۸)
مصادیق و نمونه‌ها
۱) رای دادگاه ممکن است شامل دو قسمت قطعی و قابل تجدید نظر باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی دادگاه بدوی می‌تواند خود رای را تصحیح نماید، هرچند دادخواست تجدید نظر مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد مثلاً در رای به جای عدد دو میلیون و پانصد هزار ریال عدد دو میلیون و پنجاه هزار ریال نوشته شده باشد در اینجا دادگاه می‌تواند و همچنین مستأجر محکوم به تخلیه شده باشد، در اینجا دادگاه بدوی می‌تواند راساً عدد اشتباه را اصلاح نماید چرا که رای در مورد میزان اجور قطعی است.[۹]
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 333352
- ↑ نشریه دادرسی شماره 25 فروردین و اردیبهشت 1380. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1380. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1923456
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 573672
- ↑ علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2798588
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3877000
- ↑ ناصر کاتوزیان. اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی. چاپ 5. میزان، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1974008
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3877056
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 573708
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3877000