ماده ۴۹ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۶

ماده ۴۹ قانون آیین دادرسی کیفری: به محض آنکه متهم تحت نظر قرار گرفت، حداکثر ظرف یک ساعت، مشخصات سجلی، شغل، نشانی و علت تحت نظر قرار گرفتن وی، به هر طریق ممکن، به دادسرای محل اعلام می‌شود. دادستان هر شهرستان با درج مشخصات مزبور در دفتر مخصوص و رایانه، با رعایت مقررات راجع به دادرسی الکترونیکی، نظارت لازم را برای رعایت حقوق این افراد اعمال می‌نماید و فهرست کامل آنان را در پایان هر روز به رئیس کل دادگستری استان مربوط اعلام می‌کند تا به همان نحو ثبت شود. والدین، همسر، فرزندان، خواهر و برادر این اشخاص می‌توانند از طریق مراجع مزبور از تحت نظر بودن آنان اطلاع یابند. پاسخگویی به بستگان فوق دربارهٔ تحت نظر قرار گرفتن، تا حدی که با حیثیت اجتماعی و خانوادگی اشخاص تحت نظر منافات نداشته باشد، ضروری است.

توضیح واژگان

دادرسی الکترونیکی به ابتنای فرآیند رسیدگی کیفری بر تجهیزات الکترونیکی، ثبت، پردازش و تبادل اطلاعات است. دادرسی الکترونیکی پدیده ای جدید است که موجب رایانه ای شدن امور مطرح شده میگردد، در این مورد مفروض است که دادرسی الکترونیکی نقش به سزایی در روزآمد، کم هزینه و عادلانه کردن رسیدگی کیفری دارد.^[۱]

نکات تفسیری دکترین

این ماده درصدد بیان تکلیف ضابطان به اعلام مشخصات فرد تحت نظر به دادسرا و حق بستگان وی برای اطلاع یافتن از وضعیت اوست. گفتنی است این امر، تکلیف ضابطان به اطلاع دادن به خانواده فرد دستگیر شده را ساقط نمی‌کند،^[۲]ضمناً طبق این ماده، اگر در جرایم مشهود نگهداری متهم نزد ضابطان ضروری باشد، اعلام این امر به دادستان نمی‌تواند تا پایان مهلت تحت نظر به تأخیر بیفتد، بلکه باید حداکثر ظرف یک ساعت به دادستان اعلام گردد، حتی در صورت تحت نظر قرار گرفتن در خارج از وقت اداری نیز تکلیف مشابهی برای ضابطان در نظر گرفته شده‌است.^[۳]

نکات توصیفی هوش مصنوعی

به محض تحت نظر قرار گرفتن متهم، باید اطلاعات ضروری او حداکثر ظرف یک ساعت به دادسرای محل اعلام شود.
اعلام مشخصات متهم شامل مشخصات سجلی، شغل، نشانی و علت تحت نظر قرار گرفتن اوست.
دادستان وظیفه دارد تا مشخصات متهم را در دفتر مخصوص و رایانه ثبت و نظارت لازم را بر رعایت حقوق قانونی متهم اعمال کند.
دادستان باید فهرست کامل افراد تحت نظر را در پایان هر روز به رئیس کل دادگستری استان اعلام کند.
بستگان درجه اول متهم (والدین، همسر، فرزندان، خواهر و برادر) می‌توانند از وضعیت تحت نظر بودن او مطلع شوند.
پاسخگویی به بستگان باید بدون خدشه به حیثیت اجتماعی و خانوادگی متهم انجام شود.
رعایت مقررات دادرسی الکترونیکی در ثبت و اعلام مشخصات متهم الزامی است.

رویه های قضایی

نظریه شماره 1566/96/7 مورخ 1396/07/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

نظریه شماره ۷/۹۳/۹۲۴ _ ۹۳/۴/۲۱ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: درست است که دادسرا تعطیل بردار نیست ولی منظور از پایان روز، پایان وقت اداری است و نظر به اینکه بعد از وقت اداری نیز در مرکز هر استان و در شهرهای دیگر دادسراها، قاضی کشیک دارند و اینکه طبق ماده ۲۳ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ دادسرا به ریاست دادستان تشکیل می‌گردد ولی به تعداد لازم معاون و دادیار دارد و در نبود دادستان معاون یا دادیار ارشد به جانشینی دادستان انجام وظیفه می‌نماید و مستنبط از ماده ۶۹ این قانون، دادستان مکلف است همه وقت شکایت را قبول نماید؛ بنابراین، در خارج از وقت اداری یا روزهای تعطیل یا در مأموریت یا مرخصی بودن دادستان اعمال مقررات مندرج در ماده ۴۹ قانون مرقوم حسب مورد بر عهده سرپرست کشیک یا جانشین دادستان خواهد بود.^[۴]

مواد مرتبط

بند ۵ ماده واحده قانون حقوق شهروندی ماده ۶۳ قانون آیین دادرسی کیفری

مقالات مرتبط

منابع

↑ حسنعلی مؤذن زادگان و نرجس روستا. دادرسی الکترونیکی در رویارویی با جرایم رایانه ای (چالش ها و بایسته ها). مجله حقوقی دادگستری شماره 100 زمستان 1396، 1396. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6402824
↑ علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4658648
↑ علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4654688
↑ نصرت حسن‌زاده. محشای قانون آیین دادرسی کیفری کاربردی مصوب 1392. چاپ 1. جنگل، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6279488

[1] حسنعلی مؤذن زادگان و نرجس روستا. دادرسی الکترونیکی در رویارویی با جرایم رایانه ای (چالش ها و بایسته ها). مجله حقوقی دادگستری شماره 100 زمستان 1396، 1396. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6402824

[2] علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4658648

[3] علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4654688

[4] نصرت حسن‌زاده. محشای قانون آیین دادرسی کیفری کاربردی مصوب 1392. چاپ 1. جنگل، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6279488

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 دادرسی الکترونیکی به ابتنای فرآیند رسیدگی کیفری بر تجهیزات الکترونیکی، ثبت، پردازش و تبادل اطلاعات است. دادرسی الکترونیکی پدیده ای جدید است که موجب رایانه ای شدن امور مطرح شده میگردد، در این مورد مفروض است که دادرسی الکترونیکی نقش به سزایی در روزآمد، کم هزینه و عادلانه کردن رسیدگی کیفری دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادرسی الکترونیکی در رویارویی با جرایم رایانه ای (چالش ها و بایسته ها)|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=مجله حقوقی دادگستری شماره 100 زمستان 1396|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6402824|صفحه=|نام۱=حسنعلی|نام خانوادگی۱=مؤذن زادگان|نام۲=نرجس|نام خانوادگی۲=روستا|چاپ=}}</ref>
-== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
+== نکات تفسیری دکترین ==
 این ماده درصدد بیان تکلیف [[ضابط دادگستری|ضابطان]] به اعلام مشخصات فرد تحت نظر به دادسرا و حق بستگان وی برای اطلاع یافتن از وضعیت اوست. گفتنی است این امر، تکلیف ضابطان به اطلاع دادن به خانواده فرد دستگیر شده را ساقط نمی‌کند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4658648|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>ضمناً طبق این ماده، اگر در [[جرم مشهود|جرایم مشهود]] نگهداری متهم نزد ضابطان ضروری باشد، اعلام این امر به دادستان نمی‌تواند تا پایان مهلت تحت نظر به تأخیر بیفتد، بلکه باید حداکثر ظرف یک ساعت به دادستان اعلام گردد، حتی در صورت تحت نظر قرار گرفتن در خارج از وقت اداری نیز تکلیف مشابهی برای ضابطان در نظر گرفته شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4654688|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
-== رویه‌های قضایی ==
+== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
+{{هوش مصنوعی (ماده)}}
+# به محض تحت نظر قرار گرفتن متهم، باید اطلاعات ضروری او حداکثر ظرف یک ساعت به دادسرای محل اعلام شود.
+# اعلام مشخصات متهم شامل مشخصات سجلی، شغل، نشانی و علت تحت نظر قرار گرفتن اوست.
+# دادستان وظیفه دارد تا مشخصات متهم را در دفتر مخصوص و رایانه ثبت و نظارت لازم را بر رعایت حقوق قانونی متهم اعمال کند.
+# دادستان باید فهرست کامل افراد تحت نظر را در پایان هر روز به رئیس کل دادگستری استان اعلام کند.
+# بستگان درجه اول متهم (والدین، همسر، فرزندان، خواهر و برادر) می‌توانند از وضعیت تحت نظر بودن او مطلع شوند.
+# پاسخگویی به بستگان باید بدون خدشه به حیثیت اجتماعی و خانوادگی متهم انجام شود.
+# رعایت مقررات دادرسی الکترونیکی در ثبت و اعلام مشخصات متهم الزامی است.
+== رویه های قضایی ==
+* [[نظریه شماره 1566/96/7 مورخ 1396/07/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
 [[نظریه مشورتی|نظریه]] شماره ۷/۹۳/۹۲۴ _ ۹۳/۴/۲۱ [[اداره کل حقوقی قوه قضائیه|اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]: درست است که دادسرا تعطیل بردار نیست ولی منظور از پایان روز، پایان وقت اداری است و نظر به اینکه بعد از وقت اداری نیز در مرکز هر استان و در شهرهای دیگر دادسراها، [[قاضی کشیک]] دارند و اینکه طبق [[ماده ۲۳ قانون آیین دادرسی کیفری]] مصوب ۱۳۹۲ دادسرا به ریاست دادستان تشکیل می‌گردد ولی به تعداد لازم [[معاون دادستان|معاون]] و [[دادیار]] دارد و در نبود دادستان معاون یا دادیار ارشد به جانشینی دادستان انجام وظیفه می‌نماید و مستنبط از [[ماده ۶۹ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۶۹]] این قانون، دادستان مکلف است همه وقت [[شکایت]] را قبول نماید؛ بنابراین، در خارج از وقت اداری یا روزهای تعطیل یا در مأموریت یا مرخصی بودن دادستان اعمال مقررات مندرج در ماده ۴۹ قانون مرقوم حسب مورد بر عهده سرپرست کشیک یا جانشین دادستان خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی کیفری کاربردی مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6279488|صفحه=|نام۱=نصرت|نام خانوادگی۱=حسن‌زاده|چاپ=1}}</ref>
 == مواد مرتبط ==
+* [[ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری]]
+* [[ماده ۵۰ قانون آیین دادرسی کیفری]]
+* [[ماده ۲۳ قانون آیین دادرسی کیفری]]
+* [[ماده ۶۹ قانون آیین دادرسی کیفری]]
 [[ماده واحده قانون حقوق شهروندی|بند ۵ ماده واحده قانون حقوق شهروندی]]
 [[ماده ۶۳ قانون آیین دادرسی کیفری]]
 == مقالات مرتبط ==
 * [[کارکردهای اصول راهبردی آیین دادرسی کیفری]]
 * [[جایگاه احترام به کرامت انسانی در ارتقای اقتدار قضایی]]