ماده ۲۶۲ قانون آیین دادرسی کیفری

ماده ۲۶۲ قانون آیین دادرسی کیفری: بازپرس پس از پایان تحقیقات و در صورت وجود دلایل کافی بر وقوع جرم، به متهم یا وکیل وی اعلام می‌کند که برای برائت یا کشف حقیقت هر اظهاری دارد به عنوان آخرین دفاع بیان کند. هر گاه متهم یا وکیل وی در آخرین دفاع، مطلبی اظهار کند یا مدرکی ابراز نماید که در کشف حقیقت یا برائت مؤثر باشد، بازپرس مکلف به رسیدگی است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

بازپرس دادرسی است که شغل وی استنطاق از متهمین و تحقیق از مطلعین راجع به اتهام است. به‌طور کلی کشف جرم و جلوگیری از فرار متهم از اهم وظایف اوست. در اصطلاح دیگری بازپرس را قاضی تحقیق یا مستنطق می‌نامند. هرچند اصطلاح اول عملاً استعمال نمی‌شود و اصطلاح دوم در شرف متروک شدن است. گفتنی است اصطلاح جاری در حال حاضر، همان بازپرس است.

برائت در لغت، یعنی وارستگی، سلامت از عیب، رهایی، بیزاری، و پاک شدن. و در اصطلاح، به پاکی ذمه اشخاص در برابر تعهدی، گویند. به عیارت دیگر، رهایی ذمه اشخاص، از هرگونه التزام به شخص دیگر را برائت نامند.

پیشینه

سابقاً بر اساس بند پنجم ماده ۱۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸)، دادگاه مکلف بود در صورت ابراز دلایل جدید مبنی بر کشف حقیقت یا برائت متهم از سوی متهم یا وکیل او، به موضوع رسیدگی کند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده مبتنی بر اصل برائت و در راستای حمایت از فردی است که ادعایی علیه او مطرح شده‌است.عده ای با استناد به عبارت «وجود دلایل کافی بر وقوع جرم» معتقدند بازپرس در صورتی مکلف به اخذ آخرین دفاع از متهم می‌باشد که معتقد به کافی بودن دلایل وقوع جرم توسط متهم باشد.همچنین گروهی دریافت احضاریه توسط بازپرس یا وکیل او برای ارائه آخرین دفاع را قرینه ای بر نظر موافق بازپرس به صدور قرار جلب به دادرسی می‌دانند.

رویه‌های قضایی

بر اساس نظر کمیسیون در یکی از نشست‌های قضایی، آخرین دفاع حقی است متعلق به متهم تا بتواند مباحثی را که برای خود مفید می‌داند مطرح کند. اگر در این مرحله و پس از اخذ آخرین دفاع و پیش از اعلان ختم دادرسی، دفاعیات مطروحه از سوی متهم مستلزم رسیدگی و تحقیقات بیشتری باشد، بازپرس مکلف به رسیدگی بوده و مادام که ختم دادرسی اعلام نشده‌است امکان رسیدگی وجود دارد.