ماده ۳۹۸ قانون آیین دادرسی کیفری

ماده ۳۹۸ قانون آیین دادرسی کیفری: هرگاه دادستان، متهم، شاکی، مدعی خصوصی یا وکلای آنان تحقیق از اشخاص حاضر در دادگاه را درخواست کنند، دادگاه در صورت ضرورت از آنان تحقیق می‌کند، هر چند از قبل احضار نشده باشند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

در رابطه با متضرر از جرم میان اقامه دعوی کیفری و خصوصی تفاوت وجود دارد، تا زمانی که متضرر از جرم، درخواست ضرر و زیان ناشی از جرم را نکرده‌است، شاکی خصوصی محسوب می‌شود و از زمانی که دادخواست ضرر و زیان به تبع شکایت کیفری بدهد، مدعی خصوصی محسوب می‌شود،در واقع میان شاکی خصوصی و متضرر از جرم از یک سو و بین شاکی خصوصی و مدعی خصوصی از طرف دیگر، رابطه عموم و خصوص مطلق وجود دارد، در نتیجه هر شاکی خصوصی، متضرر از جرم است اما هر متضرر از جرم، شاکی خصوصی نیست.همچنین احضار به معنای فراخواندن مدعی علیه یا نماینده او یا شاهد دعوی و … به وسیله دادگاه یا دیگر مراجع صالح است.

پیشینه

سابقاً ماده ۱۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸)، در این خصوص وضع شده بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ماده فوق بیانگر این نکته است که در مرحله دادرسی نیز در صورتی که دادگاه لازم بداند اظهارات افراد را در راستای تحقیقات بیشتر شنیده یا متهم یا شاکی چنین تقاضایی از دادگاه نمایند، تحقیقات در این خصوص صورت خواهد پذیرفت.گروهی بیان نموده‌اند که نمی‌توان اشخاصی مانند دادستان یا نماینده وی را که وقوع جرم را گزارش داده‌اند نیز مشمول این ماده دانست چرا که عنوان شاکی یا مدعی خصوصی بر آن‌ها صدق نمی‌کند.

اطلاق ماده فوق، تحقیق از افراد حاضر در جلسه علنی را نیز در بر می‌گیرد. گروهی بیان نموده‌اند که اگر تحقیق از افرادی صورت بگیرد که به عنوان شاهد مورد استناد قرار می‌گیرند، لازم است شرایط استماع شهادت شهود رعایت شود.

انتقادات

به موجب ماده فوق، متهم، شاکی و مدعی خصوصی حق دارند از دادگاه، تقاضای تحقیق از افراد حاضر در جلسه را نمایند، عده ای معتقدند چنین رویه ای ممکن است موجب به هم خوردن نظم جلسات دادگاه شود، چرا که این ماده ناظر به فرایند محاکمه بوده و محاکمه را نیز باید مسبوق به تکمیل تحقیقات مقدماتی دانست؛ لذا تحقیق از افراد در چنین مرحله ای خالی از اشکال نیست.

مقالات مرتبط

اصل هم ترازی حقوق اصحاب دعوا در فرایند دادرسی های کیفری