ماده ۳۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۳۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی: قرارهای زیر قابل تجدیدنظر است، در صورتی که حکم راجع به اصل دعوا قابل درخواست تجدیدنظر باشد:

الف - قرار ابطال دادخواست یا رد دادخواست که از دادگاه صادر شود.

ب - قرار رد دعوا یا عدم استماع دعوا.

ج - قرار سقوط دعوا.

د - قرار عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

• تجدیدنظر: مقصود از تجدید نظر، قضاوت کردن مجدد رای قطعی صادر شده‌است.
• قرار رد دعوا: قراری است که به استناد ماده ۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه در صورت وجود یکی از ایرادات مندرج در بندهای ۳ تا ۱۱ ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی صادر می‌کند.
• قرار ابطال دادخواست: یکی از قرارهای قاطع دعوی می‌باشد که در مواردی صادر می‌شود که رسیدگی به دعوی مستلزم انجام اقدامات و فراهم کردن مقدماتی است که باید از سوی خواهان تدارک شود اما خواهان از انجام آن خودداری کرده‌است یا آن مقدمات را فراهم نکرده‌است.
• قرار رد دادخواست: قرار رد دادخواست، به این معنی است که هر گاه خواهان متقاضی طرح دعوی باشد باید مجدداً دادخواست کامل تنظیم و با تسلیم آن به دادگاه دعوی خود را در جریان رسیدگی قرار دهد.
• قرار سقوط دعوا:«در صورتی که مدعی، به کلی از دعوا خود صرف نظر کند قرار سقوط دعوا صادر می‌شود».

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

قرارهای قاطع دعوا و قرارهای شبه قاطع اصولاً قابل اعتراض در مرحله تجدیدنظر می‌باشند، قرار قاطع دعوا قراری است که با صدور آن پرونده از دادگاه رسیدگی کننده خارج می‌شود مانند قرار ابطال یا رد دادخواست، قرارهای شبه قاطع قراری است که به موجب آن پرونده از گردش رسیدگی خارج شود بدون آنکه از دادگاه خارج شده باشد مانند قرار عدم اهلیت، یا اگر از شعبه خارج شود به شعبه دیگری ارجاع شود مانند قرار امتناع از رسیدگی.

نکات توضیحی

قرارهای مقدماتی که دعوای اصلی آن‌ها قابل تجدیدنظر باشند نیز ضمن دادخواست تجدیدنظر خواهی قابل اعتراض می‌باشند.

رویه‌های قضایی

• رای دادگاه درباره آثار تصریح وکالت ضمن عقد لازم (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۱۰۹۷)
• رای دادگاه درباره آرای دادگاه عمومی در مقام تجدیدنظرخواهی از آرای شورای حل اختلاف (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۶۰۰۰۹۰)
• رای دادگاه درباره اعتبار حکم به رد دعوی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۰۴۴۵)
• نظریه شماره 7/1400/26 مورخ 1400/02/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره استرداد تجدیدنظرخواهی توسط خواهان و قبول تجدیدنظرخواهی خارج از مهلت قانونی
• نظریه شماره 7/1400/859 مورخ 1400/10/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعتراض و عدول از قرار توقف دادرسی
• رای دادگاه درباره اعتراض به قرار ردّ درخواست اعاده دادرسی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۱۲۹۹)

• نظریه شماره 7/99/1517 مورخ 1399/10/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قابلیت تجدیدنظر از قرارهای عدم صلاحیت و عدم اهلیت در امور حسبی
• رای دادگاه درباره اصل تبرع درخصوص اجرت المثل ایام زوجیت (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۶۰۰۴۲۵)
• رای دادگاه درباره اعتراض ثالث به گزارش اصلاحی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۳۰۰۸۸۶)
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اختلاف در میزان مهریه بین زوجین
• نظریه شماره 7/1402/387 مورخ 1402/06/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قابل تجدیدنظر بودن رای داوری بعد از مهلت مقرر

• نظریه شماره 7/99/50 مورخ 1399/02/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره موارد صدور قرار عدم اهلیت
• رای دادگاه درباره اصل حاکم بر مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۸۰۵)
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فرجام خواهی نسبت به قرار ابطال دادخواست
• نظریه شماره 1078/96/7 مورخ 1396/05/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

انتقادات

با اینکه در بند «ب» ماده ۳۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی قرار عدم استماع دعوا جز قرارهای قابل تجدیدنظر ذکر شده‌است، اما در هیچ‌ یک از مواد این قانون صدور چنین قراری پیش‌بینی نشده‌است، در واقع نیز هیچ تفاوتی میان قرار رد دعوا و عدم استماع آن از حیث آثار وجود ندارد، و قرار عدم استماع دعوا در عمل در مواردی صادر می‌شود که دعوا به استناد سایر مواد قانون جدید یا سایر مقررات، غیرقابل استماع باشد. مانند موارد مذکوره در ماده ۱۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی و ماده ۶۵۴ قانون مدنی.

مصادیق و نمونه‌ها

برخی موارد صدور قرار رد دعوا مانند: ایراد به سمت خواهان و اعتبار امر مختومه و قانونی بودن دعوا، مشروعیت دعوا، جزمی بودن دعوی، ذی‌نفع بودن خواهان و طرح دعوی درخ ارج از موعد (مواد ۸۴ و ۸۹) رد دعوای شخص ثالث (ماده ۱۳۴) رد دعوای بدوی در دادگاه تجدیدنظر (ماده ۳۵۰) استرداد دعوی قبل از اتمام دادرسی (ماده ۱۰۷) است.

مقالات مرتبط

• تغییر توصیف رأی دادگاه تالی در مراجع عالی
• رسیدگی ماهوی دادگاه حقوقی در مقام نقض قرارهای قاطع دعوای شورای حل اختلاف
• اعمال اصل مغلوبیت در تجدیدنظرخواهی در حقوق ایران
• دلایل نابرابری نتیجه دعاوی مشابه در دادرسی مدنی