ماده ۳۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری
ماده ۳۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری: به کلیه جرائم اطفال و افراد کمتر از هجده سال تمام شمسی در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی می‌شود. در هر صورت محکومان بالای سن هجده سال تمام موضوع این ماده، در بخش نگهداری جوانان که در کانون اصلاح و تربیت ایجاد می‌شود، نگهداری می‌شوند.
تبصره ۱ - طفل، کسی است که به حد بلوغ شرعی نرسیده‌است.
تبصره ۲ - هر گاه در حین رسیدگی سن متهم از هجده سال تمام تجاوز نماید، رسیدگی به اتهام وی مطابق این قانون در دادگاه اطفال و نوجوانان ادامه می‌یابد. چنانچه قبل از شروع به رسیدگی سن متهم از هجده سال تمام تجاوز کند، رسیدگی به اتهام وی حسب مورد در دادگاه کیفری صالح صورت می‌گیرد. در این صورت متهم از کلیه امتیازاتی که در دادگاه اطفال و نوجوانان اعمال می‌شود، بهره‌مند می‌گردد.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
سن بلوغ شرعی، نه سال تمام قمری برای دختران و پانزده سال تمام قمری برای پسران است، منتها به جرایم اشخاص زیر ۱۸ سال در دادگاه اطفال رسیدگی می‌شود.[۱]
نکات تفسیری دکترین ماده 304 قانون آیین دادرسی کیفری
دادگاه اطفال و نوجوانان را باید دادگاهی اختصاصی دانست که صالح به رسیدگی به جرایم افراد زیر هجده سال تمام شمسی است؛ لذا ملاک صلاحیت در این دادگاه را باید سن مرتکب در زمان ارتکاب جرم قرار داد.[۲]بر اساس این ماده، افراد زیر هجده سال اعم از آن که بالغ یا نابالغ باشند، در این دادگاه‌ها مورد محاکمه قرار می‌گیرند.[۳]البته گروهی معتقدند اطفال زیر شش سال تمام قابل تعقیب و محاکمه نیستند.[۴] این جرایم در خصوص اطفال در دادسرا مطرح نشده و غیر علنی هستند.[۵]
نکات توضیحی ماده 304 قانون آیین دادرسی کیفری
بر اساس این ماده، دادگاه اطفال و نوجوانان صلاحیت رسیدگی به جرایم ارتکابی توسط افراد زیر هجده سال تمام شمسی را دارد.[۶]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 304 قانون آیین دادرسی کیفری
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- رسیدگی به جرائم اطفال و افراد کمتر از هجده سال در دادگاه اطفال و نوجوانان انجام می‌شود.
- محکومان بالای هجده سال در بخش نگهداری جوانان کانون اصلاح و تربیت نگهداری می‌شوند.
- طفل به کسی اطلاق می‌شود که به حد بلوغ شرعی نرسیده‌است.
- اگر در جریان رسیدگی، سن متهم بالای هجده سال شود، رسیدگی در همان دادگاه اطفال و نوجوانان ادامه می‌یابد.
- اگر پیش از آغاز رسیدگی، سن متهم بالای هجده سال باشد، رسیدگی در دادگاه کیفری صالح انجام می‌شود.
- متهمان بالای هجده سال که پرونده‌شان در دادگاه اطفال و نوجوانان مطرح است، از امتیازات این دادگاه بهره‌مند می‌شوند.
رویه های قضایی
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح در رسیدگی به اتهام ارتشاء
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اختلاف در صلاحیت بین دادسرا و دادگاه ویژه اطفال
- رای دادگاه درباره رسیدن سن متهم به ۱۸ سال قبل از شروع به رسیدگی در دادگاه (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۵۰۹)
- نظریه شماره 924/96/7 مورخ 1396/04/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/98/600 مورخ 1398/06/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/95/1696 مورخ 1395/07/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/1400/1053 مورخ 1400/09/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 2744/95/7 مورخ 1395/10/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
رأی وحدت رویه شماره ۶۵۱–۱۳۷۹/۸/۳ بیان می‌دارد که رسیدگی به کلیه جرایم اشخاص بالغ کمتر از ۱۸ سال در دادگاه اطفال صورت می گیرد.[۷]
- نظریه شماره 7/99/1201 مورخ 1399/09/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره حق تجدیدنظر دادستان در فرض اختلاف دادسرا و دادگاه نظامی در عنوان مجرمانه
- نظریه شماره 7/1402/383 مورخ 1402/06/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صلاحیت دادگاه کیفری دو در صورت وجود تکرار یا تعدد جرم در کیفرخواست صادره
- رای دادگاه درباره تجاوز سن متهم از ۱۸ سال قبل از ارجاع پرونده به دادگاه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۰۹۲۶)
مقالات مرتبط
- بررسی مقررات کیفری حاکم بر جرائم اطفال و نوجوانان در نظام حقوق کیفری ایران و مصر
- بررسی بزه‌دیدگیِ اطفالِ معارض با قانون با رویکرد اتخاذ تدابیر حمایتی
- مراجع صالح به رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان با تأکید بر جرایم در صلاحیت دادگاه کیفری یک
منابع
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 702672
- ↑ علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4695620
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری). چاپ 4. پایدار، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 891636
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری). چاپ 4. پایدار، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 891624
- ↑ محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری). چاپ 12. سازمان چاپ و انتشارات، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2762420
- ↑ رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 802068
- ↑ امین بخشی زاده و آیناز عارفی. محشای قانون مجازات اسلامی جدید (تطبیق ماده به ماده با قانون مصوب 1392/02/01) (جلد اول) (بخش کلیات). چاپ 1. اندیشه عصر، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4304796