ماده 167 قانون کار

ماده 167 قانون کار: در وزارت کار و امور اجتماعی شورایی به نام شورای عالی کار تشکیل می‌شود.

‌وظیفه شورا انجام کلیه تکالیفی است که به موجب این قانون و سایر قوانین مربوطه به عهده آن واگذار شده است. اعضای شورا عبارتند از:

‌الف - وزیر کار و امور اجتماعی، که ریاست شورا را به عهده خواهد داشت

ب - دو نفر از افراد بصیر و مطلع در مسائل اجتماعی و اقتصادی به پیشنهاد وزیر کار و امور اجتماعی و تصویب هیات وزیران که یک نفر از آنان از‌اعضای شورای عالی صنایع انتخاب خواهد شد.

ج - سه نفر از نمایندگان کارفرمایان (‌یک نفر از بخش کشاورزی) به انتخاب کارفرمایان

‌د - سه نفر از نمایندگان کارگران (‌یک نفر از بخش کشاورزی) به انتخاب کانون عالی شوراهای اسلامی کار.

‌شورای عالی کار از افراد فوق تشکیل که به استثناء وزیر کار و امور اجتماعی بقیه اعضاء آن برای مدت دو سال تعیین و انتخاب می‌گردند و انتخاب‌ مجدد آنان بلامانع است.

‌تبصره - هر یک از اعضاء شرکت‌کننده در جلسه دارای یک رای خواهند بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده 168 قانون کار
• ماده 169 قانون کار
• ماده 170 قانون کار

توضیح واژگان

نماینده: نماینده ممکن است قانونی، قضایی و یا قراردادی باشد. نمایندۀ قانونی در معنای عام شامل همۀ انواع نمایندگی مذکور می‌شود.

نمایندۀ قانونی مانند: ولی خاص (ولی قهری و وصی) و نمایندۀ شرکت.

نمایندۀ قضایی مانند: قیم و امین.

نمایندۀ قراردادی مانند: وکیل.

کارگر: کارگر شخصی است که در مقابل اتیان عملی، حق‌الزحمه دریافت نموده؛ و میان او و مزد دهنده، رابطه تبعیت برقرار باشد.

کارفرما: کارفرما شخصی حقیقی یا حقوقی (اعم از اشخاص حقوق عمومی مثل شهرداری یا اشخاص حقوق خصوصی) که به درخواست او و به حساب او کارگر در مقابل حق السعی کار میکند. همچنین کارفرما در قانون کار به این صورت تعریف شده است: « شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌کند».

وزیر: وزیر، مقامی دولتی است که در رأس یک وزارتخانه قرار دارد و اداره و هدایت وزارتخانه و همچنین سازمان دادن به مجموع ادارات متبوع وزارتخانه بر عهده اوست.

پیشینه

با توجه به حضور سندیکاهای کارگری و کارفرمایی در قانون سابق، ‌ماده 55 قانون 1337 چنین نگاشته شده بود: «شورای عالی کار از اعضای زیر تشکیل می‌شود که برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند.‌ الف - سه نفر نماینده دولت که عبارت خواهند بود از وزیر کار و یا معاون او و دو نفر از اشخاص مطلع در مسائل اجتماعی و اقتصادی به پیشنهاد‌ وزیر کار و تصویب هیأت وزیران. ب - سندیکاهای کارفرمایی که بر اساس این قانون به ثبت رسیده باشند و کارفرمایانی که حداقل دارای پانصد نفر کارگر باشند هر کدام یک نماینده‌ به وزارت کار معرفی خواهند نمود و وزیر کار از بین نمایندگان معرفی شده سه نفر را به عنوان اعضای اصلی و سه نفر را به عنوان اعضای علی‌البدل‌ برای عضویت شورای عالی کار انتخاب خواهد کرد. پ - سندیکاهای کارگری که بر اساس این قانون به ثبت رسیده باشند هر کدام یک نماینده به وزارت کار معرفی خواهند نمود. وزیر کار از بین‌ نمایندگان معرفی شده و یا نمایندگان کارگر در شورای کارگاه‌ها سه نفر را به عنوان عضو اصلی و سه نفر را به عنوان اعضای علی‌البدل انتخاب خواهد‌ نمود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

به علت مخدوش بودن شورای اسلامی کار در قامت نمایندگی واقعی مسائل صنفی کارگران و عدم تطابق ان با مولفه های مورد نظر سازمان جهانی کار، چون به موجب بند د ماده 167 قانون کار، نمایندگان کارگران به انتخاب کانون عالی شوراهای اسلامی کار و نه انجمن های صنفی معین می شوند، انتخاب ازادانه نمایندگان کارگران محل تردید است.

در قانون کار سال 1337، تصویب ایین نامه ها اصولا بر عهده شورای عالی کار (مرکب از نمایندگان دولت، کارگران و کارفرمایان) قرار داده شده بود. در مورد ایین نامه های مربوط به ایمنی و حفاظت و بهداشت کار هم شورای عالی حفاظت فنی مرکب از کارشناسان مربوط و نیز نمایندگان دولت، کارگران و کارفرمایان این مهم را بر عهده داشت. البته، نباید از یاد برد که بخشی از مقررات را هم هیات وزیران به شکل تصویب نامه وضع می کرد.

قانون کار 1369 دو شورا در نظر گرفته: شورای عالی کار که وظیفه ان انجام کلیه تکالیفی است که قانون کار و سایر قوانین به عهده ان گذاشته اند و بسیار زیاد هم هستند مثلا تعیین حداقل مزد روزانه کارگران به موجب ماده41 قانون کار همه ساله به عهده این شورا می باشد. ایین نامه چگونگی تشکیل، حدود وظایف و اختیارات و نحوه عملکرد انجمن های صنفی و کانون های مربوط و به طور کلی تشکل های کارگری با همین شورا است.

شورای دوم شورای عالی حفاظت فنی است که شورای تخصصی و ترکیبی از اساتید دانشگاه و نمایندگان کارگران و کارفرمایان و مسئولین درجه اول وزارتخانه ها است که ایین نامه های حفاظت فنی و بهداشتی را تهیه بنمایند. مثلا طبق ماده 52 قانون کار کارهای سخت و زیان اور و زیر زمینی به موجب ایین نامه ای خواهد بود که توسط شورای عالی حفاظت فنی تهیه می گردد.

ماده 1 دستورالعمل هیات وزیران مصوب 15/1/1387 افزون بر سه نماینده دولت، به صورت مقرر در قانون یعنی وزیر کار و امور اجتماعی و 2 نفر افراد بصیر و مطلع در مسایل اقتصادی و اجتماعی، از وزیر رفاه و تامین اجتماعی و رئیس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز نام می برد؛ ثانیا به حضور این دو مسئول در کنار اعضای مذکور در قانون اکتفا نشده است (چون ممکن بود در صورت سکوت دستورالعمل ادعا شود که این مسئولان بدون حق رای در شورا حضور میابند).

نکات توضیحی

اعضای شورای عالی کار از وزیر کار و امور اجتماعی به همراه دو نفر از افراد بصیر و مطلع به انتخاب وزیر کار که این سه نفر نمایندگان دولت را در شورا تشکیل می دهند و سه نفر نمایندگان کارفرمایان که یکی از انها از بخش کشاورزی خواهد بود و سه نفر از کارگران که یکی از ان ها از بخش کشاورزی خواهد بود که مجموعا نه نفر می باشند. اعضای شورای عالی کار را تشکیل می دهند، که به جز وزیر، الباقی اعضای ان برای مدت دو سال تعیین و انتخاب می شوند و مواد 167 تا 170 قانون کار به شورای عالی کار و چگونگی ترکیب اعضا و چگونگی شکل و نحوه اداره شورای عالی کار و وظایف دبیرخانه شورا ... اختصاص دارد و ایین نامه های صادره از این شورا به عنوان منابع حقوق کار قابل استفاده است.

وظایف شورای عالی کار با توجه به قانون کار و سایر قوانین در موارد دیگر این قانون معین و مشخص می شود. ایرادی که به ماده 167 قانون کار وارد است اینکه در شورای عالی کار از طرف کارفرمایان یا مدیران کارخانجات و صنایع شخصی به عنوان نماینده انها حضور ندارد. که اگر یک نماینده از انها در شورا حضور پیدا می کرد بهتر به نظر می رسید، چون که مصوبات و تصمیمات شورا با نگاه همه جانبه تصویب میشد.