ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(ابرابزار) |
Hossein dk (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۰ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری''': [[تحقیقات مقدماتی]]، مجموعه اقدامات قانونی است که از سوی [[بازپرس]] یا دیگر مقامات | {{مواد مرتبط با بازپرس}}'''ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری''': [[تحقیقات مقدماتی]]، مجموعه اقدامات قانونی است که از سوی [[بازپرس]] یا دیگر [[مقام قضایی|مقامات قضائی]]، برای حفظ آثار و علائم و جمع‌آوری ادله وقوع [[جرم]]، شناسایی، یافتن و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن [[متهم]] انجام می‌شود. | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۸۹ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
* {{زیتونی|[[ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
تحقیقات مقدماتی، | تحقیقات مقدماتی، سه گروه از اعمال قضایی را شامل می‌شود: ۱- جمع‌آوری دلایل ۲- جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم ۳- اظهارنظر در مورد مجرم بودن یا نبودن فرد مورد [[تعقیب]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2083524|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=2}}</ref>در مرحله جمع‌آوری دلایل، [[قاضی تحقیق]] با توجه به آزادی دلیل، در قلمرو امور جزایی نباید از هیچ دلیل و [[قرینه]] ای که به نفع یا ضرر متهم باشد، چشم پوشی کند و باید کلیه قرائن و [[اماره|امارات]] را ارزیابی کند. در این باره برای جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم، از [[قرار تامین کیفری|قرار تأمین کیفری]] استفاده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2085332|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=2}}</ref>گفتنی است مرحله جمع‌آوری اطلاعات با مرحله تحقیقات مقدماتی تفاوت دارد و قبل از آن صورت می‌گیرد. جمع‌آوری اطلاعات معمولاً توسط [[ضابط دادگستری|ضابطان دادگستری]] و در [[جرم غیرمشهود|جرایم غیرمشهود]] انجام می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بطلان در آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2275428|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>همین‌طور مهمترین قواعد و ترتیبات مربوط به تحقیقات مقدماتی، عبارتند از: کتبی بودن، سرّی بودن، [[رسیدگی ترافعی|غیرترافعی بودن]] و سریع بودن این تحقیقات و…<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=481716|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>ضمناً هدف از مرحله تحقیقات مقدماتی، اظهارنظر درمورد دلایل اتهام و آماده‌سازی پرونده برای مرحله [[دادرسی]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1285060|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=13}}</ref> | ||
شایان ذکر است که یکی از اصول حاکم بر تحقیقات مقدماتی، اصل آزادی قاضی تحقیق در انتخاب شیوه تحقیقات است و قاضی تحقیق اختیار دارد که هر شیوه ای را که برای کشف حقیقت لازم است، انجام دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بطلان در آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2275316|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | شایان ذکر است که یکی از اصول حاکم بر تحقیقات مقدماتی، اصل آزادی قاضی تحقیق در انتخاب شیوه تحقیقات است و قاضی تحقیق اختیار دارد که هر شیوه ای را که برای کشف حقیقت لازم است، انجام دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بطلان در آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2275316|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | ||
== رویه‌های قضایی == | |||
حکم شماره ۵۷۳ _ ۲۵/۴/۱۷ [[هیئت عمومی دیوان عالی کشور|هیئت عمومی]]: در امور جنایی طبق [[ماده ۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری]] باید قبل از محاکمه تحقیقات مقدماتی به وسیله بازپرس از متهم به عمل آمده باشد و صدور حکم بدون انجام آن تحقیقات بر خلاف اصول محسوب خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی کیفری- جلد اول|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6279692|صفحه=|نام۱=مرکز مطبوعات|انتشارات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/292 مورخ 1400/05/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم اذن سازمان ميراث فرهنگی بر تحقیقات قضایی]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/889 مورخ 1400/11/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مسدودسازی خط تلفن در جرایم تلفنی]] | |||
* [[نظریه شماره 1276/96/7 مورخ 1396/06/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
اظهارنظر بازپرس مبنی بر تحقق یا عدم تحقق جرم و انتساب یا عدم انتساب آن به متهم نیز که امکان تصمیم‌گیری در مورد ارسال پرونده به دادگاه را می‌دهد، جزئی | اظهارنظر بازپرس مبنی بر تحقق یا عدم تحقق جرم و انتساب یا عدم انتساب آن به متهم نیز که امکان تصمیم‌گیری در مورد ارسال پرونده به دادگاه را می‌دهد، جزئی از تحقیقات مقدماتی محسوب می‌گردد که در تعریف ماده فوق نیامده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4661224|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref> | ||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[تحلیل حق حضور وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی در حقوق کیفری ایران]] | |||
* [[رسالت فرایند دادرسی کیفری]] | |||
* [[نهاد دادسرا و تشکیلات آن در حقوق ایران و دیوان کیفری بین المللی]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون آیین دادرسی کیفری}} | |||
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی کیفری]] | |||
[[رده:کشف جرم و تحقیقات مقدماتی]] | |||
[[رده:وظایف و اختیارات بازپرس]] | |||
[[رده:تحقیقات مقدماتی]] | |||
[[رده:اختیارات بازپرس و حدود آن]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۷ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۵۱
|
|---|
|
مواد مرتبط با وظایف و اختیارات بازپرس در قانون آیین دادرسی کیفری |
ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری: تحقیقات مقدماتی، مجموعه اقدامات قانونی است که از سوی بازپرس یا دیگر مقامات قضائی، برای حفظ آثار و علائم و جمع‌آوری ادله وقوع جرم، شناسایی، یافتن و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم انجام می‌شود.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
تحقیقات مقدماتی، سه گروه از اعمال قضایی را شامل می‌شود: ۱- جمع‌آوری دلایل ۲- جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم ۳- اظهارنظر در مورد مجرم بودن یا نبودن فرد مورد تعقیب.[۱]در مرحله جمع‌آوری دلایل، قاضی تحقیق با توجه به آزادی دلیل، در قلمرو امور جزایی نباید از هیچ دلیل و قرینه ای که به نفع یا ضرر متهم باشد، چشم پوشی کند و باید کلیه قرائن و امارات را ارزیابی کند. در این باره برای جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم، از قرار تأمین کیفری استفاده می‌شود.[۲]گفتنی است مرحله جمع‌آوری اطلاعات با مرحله تحقیقات مقدماتی تفاوت دارد و قبل از آن صورت می‌گیرد. جمع‌آوری اطلاعات معمولاً توسط ضابطان دادگستری و در جرایم غیرمشهود انجام می‌شود.[۳]همین‌طور مهمترین قواعد و ترتیبات مربوط به تحقیقات مقدماتی، عبارتند از: کتبی بودن، سرّی بودن، غیرترافعی بودن و سریع بودن این تحقیقات و…[۴]ضمناً هدف از مرحله تحقیقات مقدماتی، اظهارنظر درمورد دلایل اتهام و آماده‌سازی پرونده برای مرحله دادرسی است.[۵]
شایان ذکر است که یکی از اصول حاکم بر تحقیقات مقدماتی، اصل آزادی قاضی تحقیق در انتخاب شیوه تحقیقات است و قاضی تحقیق اختیار دارد که هر شیوه ای را که برای کشف حقیقت لازم است، انجام دهد.[۶]
رویه‌های قضایی
حکم شماره ۵۷۳ _ ۲۵/۴/۱۷ هیئت عمومی: در امور جنایی طبق ماده ۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری باید قبل از محاکمه تحقیقات مقدماتی به وسیله بازپرس از متهم به عمل آمده باشد و صدور حکم بدون انجام آن تحقیقات بر خلاف اصول محسوب خواهد شد.[۷]
- نظریه شماره 7/1400/292 مورخ 1400/05/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم اذن سازمان ميراث فرهنگی بر تحقیقات قضایی
- نظریه شماره 7/1400/889 مورخ 1400/11/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مسدودسازی خط تلفن در جرایم تلفنی
- نظریه شماره 1276/96/7 مورخ 1396/06/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
انتقادات
اظهارنظر بازپرس مبنی بر تحقق یا عدم تحقق جرم و انتساب یا عدم انتساب آن به متهم نیز که امکان تصمیم‌گیری در مورد ارسال پرونده به دادگاه را می‌دهد، جزئی از تحقیقات مقدماتی محسوب می‌گردد که در تعریف ماده فوق نیامده است.[۸]
مقالات مرتبط
- تحلیل حق حضور وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی در حقوق کیفری ایران
- رسالت فرایند دادرسی کیفری
- نهاد دادسرا و تشکیلات آن در حقوق ایران و دیوان کیفری بین المللی
منابع
- ↑ محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد چهارم). چاپ 2. سازمان چاپ و انتشارات، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2083524
- ↑ محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد چهارم). چاپ 2. سازمان چاپ و انتشارات، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2085332
- ↑ عباس زراعت. بطلان در آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2275428
- ↑ عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 481716
- ↑ علی خالقی. آیین دادرسی کیفری. چاپ 13. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1285060
- ↑ عباس زراعت. بطلان در آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2275316
- ↑ پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی کیفری- جلد اول. چاپ 2. مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه، 1396. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6279692
- ↑ علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4661224