ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری''': [[تحقیقات مقدماتی]] به صورت محرمانه صورت می‌گیرد مگر در مواردی که قانون به نحو دیگری مقرر نماید. کلیه اشخاصی که در جریان تحقیقات مقدماتی حضور دارند موظف به حفظ این اسرار هستند و در صورت تخلف، به مجازات جرم افشای اسرار شغلی و حرفه ای محکوم می‌شوند.
{{مواد مرتبط با بازپرس}}'''ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری''': [[تحقیقات مقدماتی]] به صورت محرمانه صورت می‌گیرد مگر در مواردی که قانون به نحو دیگری مقرر نماید. کلیه اشخاصی که در جریان تحقیقات مقدماتی حضور دارند موظف به حفظ این [[سرّ|اسرار]] هستند و در صورت تخلف، به مجازات [[افشای اسرار|جرم افشای اسرار شغلی و حرفه ای]] محکوم می‌شوند.
*{{زیتونی|[[ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}}
== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری]]
* [[ماده ۱۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری]]
* [[ماده ۲۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری]]
* [[ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
منظور از اشخاصی که در تحقیقات مقدماتی حضور دارند، کسانی هستند که به لحاظ سمت خود، در پیشبرد فرایند تحقیقات، ایفا نقش می‌کنند و به واسطه این ایفای نقش، از تمام یا برخی اقدامات تحقیقی مطلع می‌شوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4661304|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
منظور از «اشخاصی که در تحقیقات مقدماتی حضور دارند»، کسانی هستند که به لحاظ سمت خود، در پیشبرد فرایند تحقیقات، ایفای نقش می‌کنند و به واسطه این ایفای نقش، از تمام یا برخی اقدامات تحقیقی مطلع می‌شوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4661304|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>همچنین مطابق [[ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «تحقیقات مقدماتی، مجموعه اقدامات قانونی است که از سوی [[بازپرس]] یا دیگر [[مقام قضایی|مقامات قضائی]]، برای حفظ آثار و علائم و جمع‌آوری ادله وقوع [[جرم]]، شناسایی، یافتن و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن [[متهم]] انجام می‌شود.»


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
تحقیقات مقدماتی، سه گروه از اعمال قضایی را شامل می‌شود: ۱- جمع‌آوری دلایل ۲- جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم ۳- اظهارنظر در مورد مجرم بودن یا نبودن فرد مورد [[تعقیب]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2083524|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=2}}</ref>در مرحله جمع‌آوری دلایل، [[بازپرس|قاضی تحقیق]] با توجه به آزادی دلیل، در قلمرو امور جزایی نباید از هیچ دلیل و [[قرینه]] ای که به نفع یا ضرر متهم باشد، چشم پوشی کند و باید کلیه قرائن و [[اماره|امارات]] را ارزیابی کند، در این باره برای جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم، از [[قرار تامین کیفری|قرار تأمین کیفری]] استفاده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2085332|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=2}}</ref>
علاوه بر غیرعلنی بودن، از دیگر ویژگی‌های تحقیقات مقدماتی، محرمانه بودن آن است. در شکل سنتی نظام دادرسی تفتیشی، تحقیقات حتی نسبت به خود متهم نیز جنبه محرمانه داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1285088|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=13}}</ref>درواقع هر مقام رسمی یا دولتی که در تحقیقات مقدماتی شرکت کند، مکلف به حفظ اسرار آن است. همان‌طور که کارشناسان نیز مکلف به حفظ اسرار حرفه ای خود هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد پنجم) (مباحث کاربردی حقوق)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2001492|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=1}}</ref>نقض این تکلیف و افشای اسرار، جرم تلقی می‌شود و ضمانت اجرای کیفری دارد. گفتنی است قسمت آخر این ماده، کیفر این جرم را، مجازات مذکور در [[ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی تعزیرات]] عنوان کرده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4661324|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>


ضمنا منظور از «سرّ» و «راز»، هرچیز پوشیده و مخفی از دیگران است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1516008|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>
== نکات تفسیری دکترین ماده 91 قانون آیین دادرسی کیفری ==
علاوه بر غیرعلنی بودن، از دیگر ویژگی‌های تحقیقات مقدماتی، محرمانه بودن آن است. در شکل سنتی نظام دادرسی تفتیشی، تحقیقات حتی نسبت به خود متهم نیز جنبه محرمانه داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1285088|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=13}}</ref>درواقع هر [[مقامات رسمی|مقام رسمی]] یا دولتی که در تحقیقات مقدماتی شرکت کند، مکلف به حفظ اسرار آن است، همان‌طور که کارشناسان نیز مکلف به حفظ اسرار حرفه ای خود هستند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد پنجم) (مباحث کاربردی حقوق)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2001492|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=1}}</ref>نقض این تکلیف و افشای اسرار، جرم تلقی می‌شود و ضمانت اجرای کیفری دارد، گفتنی است قسمت آخر این ماده، کیفر این جرم را، مجازات مذکور در [[ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی تعزیرات]] عنوان کرده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4661324|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
== انتقادات ==
== انتقادات ==
شایسته بود که قانونگذار در برخی جرایم به دلیل ابعاد خشونت بار ارتکاب آنها و به دلیل آنکه احساسات عمومی جریحه دار شده و جامعه خواستار آگاهی در این زمینه بوده‌است، مقامی رسمی مثل دادستان یا رئیس کل دادگستری را اجازه می‌داد تا استثنائاً اطلاعاتی محدود از پرونده را جهت آگاهی افکار عمومی و جلوگیری از رواج شایعات بی اساس، در اختیار رسانه‌ها قرار دهند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4661336|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
شایسته بود که قانونگذار در برخی جرایم به دلیل ابعاد خشونت بار ارتکاب آنها و به دلیل آنکه احساسات عمومی جریحه دار شده و جامعه خواستار آگاهی در این زمینه بوده‌است، به مقامی رسمی مثل [[دادستان]] یا [[رئیس کل دادگستری]] اجازه می‌داد تا استثنائاً اطلاعاتی محدود از پرونده را جهت آگاهی افکار عمومی و جلوگیری از رواج شایعات بی اساس، در اختیار رسانه‌ها قرار دهند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4661336|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
 
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 91 قانون آیین دادرسی کیفری ==
== مواد مرتبط ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
[[ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 648 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
# تحقیقات مقدماتی به صورت محرمانه انجام می‌شود.
 
# در مواردی که قانون مشخص کند، ممکن است این محرمانه‌بودن لغو شود.
# تمامی افرادی که در تحقیقات مقدماتی حضور دارند باید اسرار را حفظ کنند.
# افشای اسرار در جریان تحقیقات مقدماتی جرم محسوب می‌شود.
# مجازات افشای اسرار شغلی و حرفه‌ای برای تخلف از محرمانه‌بودن تحقیقات در نظر گرفته شده است.
== مقالات مرتبط ==
* [[نقض دادرسی عادلانه و ضمانت اجرا کیفری آن از منظر قانون ایین دادرسی کیفری 1392]]
* [[تحلیل حق حضور وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی در حقوق کیفری ایران]]
* [[تجلی قرآن در مبسوط استاد جعفری لنگرودی]]
* [[اصل ترافعی بودن محاکمات کیفری در حقوق ایران]]
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون آیین دادرسی کیفری}}
{{مواد قانون آیین دادرسی کیفری}}
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[رده:کشف جرم و تحقیقات مقدماتی]]
[[رده:وظایف و اختیارات بازپرس]]
[[رده:تحقیقات مقدماتی]]
[[رده:بازپرس]]
[[رده:اختیارات بازپرس و حدود آن]]
[[رده:افشای اسرار]]
{{DEFAULTSORT:ماده 0455}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۲۰

ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری: تحقیقات مقدماتی به صورت محرمانه صورت می‌گیرد مگر در مواردی که قانون به نحو دیگری مقرر نماید. کلیه اشخاصی که در جریان تحقیقات مقدماتی حضور دارند موظف به حفظ این اسرار هستند و در صورت تخلف، به مجازات جرم افشای اسرار شغلی و حرفه ای محکوم می‌شوند.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

منظور از «اشخاصی که در تحقیقات مقدماتی حضور دارند»، کسانی هستند که به لحاظ سمت خود، در پیشبرد فرایند تحقیقات، ایفای نقش می‌کنند و به واسطه این ایفای نقش، از تمام یا برخی اقدامات تحقیقی مطلع می‌شوند.[۱]همچنین مطابق ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری: «تحقیقات مقدماتی، مجموعه اقدامات قانونی است که از سوی بازپرس یا دیگر مقامات قضائی، برای حفظ آثار و علائم و جمع‌آوری ادله وقوع جرم، شناسایی، یافتن و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم انجام می‌شود.»

تحقیقات مقدماتی، سه گروه از اعمال قضایی را شامل می‌شود: ۱- جمع‌آوری دلایل ۲- جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم ۳- اظهارنظر در مورد مجرم بودن یا نبودن فرد مورد تعقیب.[۲]در مرحله جمع‌آوری دلایل، قاضی تحقیق با توجه به آزادی دلیل، در قلمرو امور جزایی نباید از هیچ دلیل و قرینه ای که به نفع یا ضرر متهم باشد، چشم پوشی کند و باید کلیه قرائن و امارات را ارزیابی کند، در این باره برای جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم، از قرار تأمین کیفری استفاده می‌شود.[۳]

ضمنا منظور از «سرّ» و «راز»، هرچیز پوشیده و مخفی از دیگران است.[۴]

نکات تفسیری دکترین ماده 91 قانون آیین دادرسی کیفری

علاوه بر غیرعلنی بودن، از دیگر ویژگی‌های تحقیقات مقدماتی، محرمانه بودن آن است. در شکل سنتی نظام دادرسی تفتیشی، تحقیقات حتی نسبت به خود متهم نیز جنبه محرمانه داشت.[۵]درواقع هر مقام رسمی یا دولتی که در تحقیقات مقدماتی شرکت کند، مکلف به حفظ اسرار آن است، همان‌طور که کارشناسان نیز مکلف به حفظ اسرار حرفه ای خود هستند،[۶]نقض این تکلیف و افشای اسرار، جرم تلقی می‌شود و ضمانت اجرای کیفری دارد، گفتنی است قسمت آخر این ماده، کیفر این جرم را، مجازات مذکور در ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی تعزیرات عنوان کرده‌است.[۷]

انتقادات

شایسته بود که قانونگذار در برخی جرایم به دلیل ابعاد خشونت بار ارتکاب آنها و به دلیل آنکه احساسات عمومی جریحه دار شده و جامعه خواستار آگاهی در این زمینه بوده‌است، به مقامی رسمی مثل دادستان یا رئیس کل دادگستری اجازه می‌داد تا استثنائاً اطلاعاتی محدود از پرونده را جهت آگاهی افکار عمومی و جلوگیری از رواج شایعات بی اساس، در اختیار رسانه‌ها قرار دهند.[۸]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 91 قانون آیین دادرسی کیفری

  1. تحقیقات مقدماتی به صورت محرمانه انجام می‌شود.
  2. در مواردی که قانون مشخص کند، ممکن است این محرمانه‌بودن لغو شود.
  3. تمامی افرادی که در تحقیقات مقدماتی حضور دارند باید اسرار را حفظ کنند.
  4. افشای اسرار در جریان تحقیقات مقدماتی جرم محسوب می‌شود.
  5. مجازات افشای اسرار شغلی و حرفه‌ای برای تخلف از محرمانه‌بودن تحقیقات در نظر گرفته شده است.

مقالات مرتبط

منابع

  1. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4661304
  2. محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد چهارم). چاپ 2. سازمان چاپ و انتشارات، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2083524
  3. محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد چهارم). چاپ 2. سازمان چاپ و انتشارات، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2085332
  4. عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1516008
  5. علی خالقی. آیین دادرسی کیفری. چاپ 13. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1285088
  6. محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد پنجم) (مباحث کاربردی حقوق). چاپ 1. سازمان چاپ و انتشارات، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2001492
  7. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4661324
  8. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4661336