ماده ۳۱۱ قانون آیین دادرسی کیفری

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۲ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۳۱۱ قانون آیین دادرسی کیفری: شرکا و معاونان جرم در دادگاهی محاکمه می‌شوند که صلاحیت رسیدگی به اتهام متهم اصلی را دارد، مگر اینکه در قوانین خاص ترتیب دیگری مقرر شده باشد.

تبصره - هرگاه دو یا چند نفر متهم به مشارکت یا معاونت در ارتکاب جرم باشند و یکی از آنان جزء مقامات مذکور در مواد (۳۰۷) و (۳۰۸) این قانون باشد، به اتهام همه آنان، حسب مورد، در دادگاه‌های کیفری تهران یا مراکز استان رسیدگی می‌شود و چنانچه افراد مذکور در مواد (۳۰۷) و (۳۰۸) این قانون در ارتکاب یک جرم مشارکت یا معاونت نمایند به اتهام افراد مذکور در ماده (۳۰۸) نیز حسب مورد در دادگاه کیفری تهران رسیدگی می‌شود.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

بر اساس قوانین پیشین، «شریک جرم» کسی بود که عالماً یا عامداً با شخص یا اشخاص دیگر در ارتکاب جرمی تعزیری یا مجازات بازدارنده مشارکت نماید و جرم نیز مستند به عمل همه آن‌ها باشد.[۱] امروزه برخی از حقوقدانان برای تشخیص مباشر جرم از شریک معتقدند کسی را که بیشترین نقش در ارتکاب جرم را داشته‌است بایستی مباشر و متهم اصلی و دیگران را حسب میزان مداخله آن‌ها در وقوع جرم، شریک تلقی کرد.[۲]

پیشینه

سابقاً ماده ۵۶ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸) در این خصوص وضع شده بود.[۳]

فلسفه و مبانی نظری

هدف از وضع این ماده را جلوگیری از صدور آراء متعارض در جرم واحد دانسته‌اند.[۴]سهولت در اثبات وقوع جرم، تسهیل استفاده از دلایل اثباتی مشترک و پیشگیری از رسیدگی‌های متعدد را از دیگر اهداف وضع این ماده می‌دانند.[۵] همچنین گروهی معتقدند میان اثبات مجرمیت یکی از شرکاء و اثبات انتساب جرم به عمل دیگر شریک، ملازمه وجود دارد.[۶]

نکات تفسیری دکترین ماده 311 قانون آیین دادرسی کیفری

بر اساس این ماده، معیار تعیین دادگاه صالح برای رسیدگی به جرایم شرکا و معاونین یک جرم، دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اتهام متهم اصلی را دارد.[۷] از این معیار به عنوان «اصل صلاحیت دادگاه محل محاکمه متهم اصلی برای محاکمه شرکاء و معاونان» یاد شده‌است.[۸]

عده ای قسمت اخیر ماده فوق را استثنایی بر اصل مطروحه در صدر آن می‌دانند.[۹]

نکات توضیحی ماده 311 قانون آیین دادرسی کیفری

گروهی معتقدند میان اثبات مجرمیت یکی از شرکاء و اثبات انتساب جرم به عمل دیگر شریک ملازمه وجود دارد.[۱۰]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 311 قانون آیین دادرسی کیفری

  1. شرکا و معاونان جرم در دادگاهی محاکمه می‌شوند که به اتهام متهم اصلی رسیدگی می‌کند.
  2. استثنائی وجود دارد که ممکن است قوانین خاص ترتیب دیگری مقرر کنند.
  3. اگر یکی از شرکا یا معاونان جزء مقامات مذکور در مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ باشد، محاکمه در دادگاه‌های کیفری تهران یا مراکز استان انجام می‌شود.
  4. در صورتی که افراد ماده ۳۰۷ در جرم مشارکت یا معاونت کنند، به جرایم افراد ماده ۳۰۸ نیز در دادگاه کیفری تهران رسیدگی می‌شود.
  5. تاکید بر صلاحیت دادگاه‌های خاص در صورت وجود مقامات معین شده در مواد ۳۰۷ و ۳۰۸.

رویه های قضایی

منابع

  1. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 482156
  2. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4699356
  3. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 482144
  4. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4699352
  5. مهدی سلطانی. حقوق جزای عمومی (جلد دوم) مجرم و مسئولیت کیفری. چاپ 1. دادگستر، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3347044
  6. مهدی سلطانی. حقوق جزای عمومی (جلد دوم) مجرم و مسئولیت کیفری. چاپ 1. دادگستر، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3347048
  7. ایرج گلدوزیان. بایسته‌های حقوق جزای عمومی (جلد اول دوم سوم). چاپ 20. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 615620
  8. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 482140
  9. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4699376
  10. مهدی سلطانی. حقوق جزای عمومی (جلد دوم) مجرم و مسئولیت کیفری. چاپ 1. دادگستر، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3347048
  11. مجموعه قوانین و مقررات آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 11. معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 492272