ماده ۲۲۶ قانون آیین دادرسی کیفری
ماده ۲۲۶ قانون آیین دادرسی کیفری: متهمی که در مورد او قرار کفالت یا وثیقه صادر میشود تا معرفی کفیل یا سپردن وثیقه به بازداشتگاه معرفی میگردد؛ اما در صورت بازداشت، متهم میتواند تا مدت ده روز از تاریخ ابلاغ قرار بازپرس، نسبت به اصل قرار منتهی به بازداشت یا عدم پذیرش کفیل یا وثیقه اعتراض کند.
- تبصره - مرجع صادرکننده قرار و رئیس یا معاون زندان مکلفند تمهیدات لازم را به منظور دسترسی متهم به افرادی که وی برای یافتن کفیل یا وثیقه گذار معرفی میکند، فراهم کنند و هر زمان متهم، کفیل یا وثیقه معرفی نماید هر چند خارج از وقت اداری باشد، در صورت وجود شرایط قانونی، مرجع صادرکننده قرار یا قاضی کشیک مکلف به پذیرش آن هستند.
- مشاهده ماده قبلی
- مشاهده ماده بعدی
مواد مرتبط
پیشینه
سابقاً ماده ۱۳۸ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸)، در این خصوص وضع شده بود.[۱]
نکات تفسیری دکترین ماده 226 قانون آیین دادرسی کیفری
بدون تردید متهمی که در خصوص او قرار کفالت یا وثیقه صادر شدهاست، در صورت عجز از معرفی کفیل یا تودیع وثیقه یا امتناع از این امور، بازداشت میشود[۲]و نمیتوان او را در اختیار مأموران انتظامی یا امنیتی قرار داد،[۳]این امر از وجوه اشتراک قرار کفالت و وثیقه است،[۴]این بازداشت تا تودیع وثیقه یا فسخ قرار ادامه مییابد،[۵]اما مدت بازداشت به دلیل عجز از معرفی کفیل، به شخص متهم بستگی داشته و قاضی در این خصوص تقصیری ندارد،[۶]در واقع متهم اگر شخص کفیل را معرفی کند، آزاد میشود، در غیر این صورت باید او را تا زمان معرفی کفیل به زندان اعزام نمود،[۷]البته اگر کفیل شخص مکفول را در موعد مقرر حاضر نکند، در فرض حضور خود مکفول پس از انقضای موعد اجرای حکم، مطالبه وجه الکفاله از کفیل فاقد مجوز قانونی است.[۸] نامه معرفی متهم به بازداشتگاه شامل نکات زیر است:
- مشخصات متهم
- موضوع اتهام
- نوع و میزان قرار تأمین
- تصریح به بازداشت متهم تا اطلاع بعدی[۹]
نکته قابل توجه تفاوت میان این قرارهای منتهی به بازداشت و خود قرار بازداشت موقت است، در واقع با وجود یکسان بودن نتایج، در این قرارها در صورت معرفی کفیل یا سپردن وثیقه، متهم آزاد میشود، حال آن که در قرار بازداشت موقت، متهم همچنان در زندان باقی میماند.[۱۰] همچنین در صورت عدم حضور متهم و محکومیت وی، محکوم به را باید از محل تأمین اخذ شده پرداخت.[۱۱]
طبق ماده ۲۲۶ قانون آیین دادرسی کیفری، در همان ابتدای صدور قرار منتهی به بازداشت، متهم میتواند «نسبت به اصل قرار منتهی به بازداشت یا عدم پذیرش کفیل یا وثیقه اعتراض کند». مرجع رسیدگی به این اعتراض، به دلالت قانون آیین دادرسی کیفری و رویه قضایی (از جمله رأی شماره 0036- 26/10/1394 شعبه 40 دیوان عالی کشور)، دادگاه کیفری صالح است.[۱۲]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 226 قانون آیین دادرسی کیفری
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- متهمی که برای او قرار کفالت یا وثیقه صادر میشود، تا معرفی کفیل یا سپردن وثیقه به بازداشتگاه معرفی میگردد.
- در صورت بازداشت، متهم میتواند تا 10 روز از تاریخ ابلاغ قرار بازپرس اعتراض کند.
- اعتراض میتواند نسبت به اصل قرار منتهی به بازداشت یا عدم پذیرش کفیل یا وثیقه باشد.
- مرجع صادرکننده قرار و رئیس یا معاون زندان موظف به فراهم کردن دسترسی متهم به افراد برای یافتن کفیل یا وثیقهگذار هستند.
- در هر زمان که متهم کفیل یا وثیقه معرفی کند، حتی خارج از وقت اداری، مرجع صادرکننده قرار یا قاضی کشیک موظف به پذیرش آنند، مشروط بر اینکه شرایط قانونی وجود داشته باشد.
رویه های قضایی
- نظریه شماره 7/98/721 مورخ 1398/06/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/1402/712 مورخ 1402/09/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/1401/700 مورخ 1401/07/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/1401/60 مورخ 1401/03/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 2199/95/7 مورخ 1395/09/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- به موجب یک نظریه مشورتی، عجز متهم از معرفی کفیل یا تودیع وثیقه، موجب بازداشت وی میشود و امکان قرار دادن وی در اختیار نیروی انتظامی تا زمان معرفی کفیل یا تودیع وثیقه مجوز ندارد، البته متهم میتواند از زندان نیز نسبت به معرفی کفیل یا تودیع وثیقه اقدام کند.[۱۳]
- همچنین به موجب نظریه مشورتی ۷/۱۰۹۵۷_۱۳۸۰/۱۱/۱۴ هرگاه متهم وثیقه یا وجه نقد موضوع قرار تأمین را حاضر کند، مرجع قضایی مکلف به قبول آن و آزاد کردن متهم است و در توقیف ماندن متهم به دلایلی نظیر تعطیل بودن بانک جایز نیست.[۱۴]
- از سوی دیگر به موجب رأی شماره ۲۲۲_۱۳۸۰/۵/۲۵ دادگاه انتظامی قضات، اعزام متهم به اداره آگاهی به عوض ندامتگاه پس از صدور قرار وثیقه و عجز وی از ایداع آن ولو به منظور تکمیل تحقیقات، تخلف میباشد.[۱۵]
- نظریه شماره 7/99/1097 مورخ 1399/08/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تکلیف دادسرا مبنی بر بررسی وثیقه یا کفیل معرفی شده پس از صدورکیفرخواست
- نظریه شماره 7/99/137 مورخ 1399/02/29 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تکلیف آزادی محکومین مالی پس از اتمام حبس
- نظریه شماره 7/99/1274 مورخ 1399/09/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان اتخاذ تصمیم توسط دادسرا درفرض اعاده پرونده از دادگاه جهت رفع نقص تحقیقات
- نظریه شماره 7/1401/934 مورخ 1401/09/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تشریفات قرار تامین کیفری و جزای نقدی بدل از حبس
- نظریه شماره 7/99/423 مورخ 1399/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره کیفیات قرار تامین کیفری در دادگاه بدوی
- نظریه شماره 7/1400/562 مورخ 1400/05/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تفاوت نحوه اعتراض به قرارهای تامین کیفری صادره از دادسرا و دادگاه
- نظریه شماره 7/98/1942 مورخ 1399/02/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره معیارهای صدور قرار تامین کیفری
- نظریه شماره 7/98/2056 مورخ 1399/01/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم امکانات شعبه دادگستری برای نگهداری وثیقه
- نظریه شماره 1226/95/7 مورخ 1395/05/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 1392/95/7 مورخ 1395/06/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
انتقادات
عده ای معتقدند با وجود پیش بینی برخی از تدابیر جبران کننده خسارت فرد بازداشت شده در مواد قانونی، هیچیک از این طرق، مبین اعاده حیثیت و حق جبران خسارت متهم نیست. بازداشت متهم موجب ورود خسارت مادی و معنوی به وی و خانواده او میشود؛ لذا به مقتضی انصاف لازم است از این متهمان به نحو مناسبی جبران خسارت و اعاده حیثیت شود.[۱۶]
مقالات مرتبط
نهاد دادسرا و تشکیلات آن در حقوق ایران و دیوان کیفری بین المللی
منابع
- ↑ عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 484208
- ↑ محمد آشوری. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم). چاپ 8. سمت، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 550564
- ↑ محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد پنجم) (مباحث کاربردی حقوق). چاپ 1. سازمان چاپ و انتشارات، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2004616
- ↑ رجب گلدوست جویباری. کلیات آیین دادرسی کیفری. چاپ 7. جنگل، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1740888
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری). چاپ 4. پایدار، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 890076
- ↑ رجب گلدوست جویباری. کلیات آیین دادرسی کیفری. چاپ 7. جنگل، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1740004
- ↑ رجب گلدوست جویباری. کلیات آیین دادرسی کیفری. چاپ 7. جنگل، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1740000
- ↑ محمد آشوری. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم). چاپ 8. سمت، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 550572
- ↑ محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد پنجم) (مباحث کاربردی حقوق). چاپ 1. سازمان چاپ و انتشارات، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2004612
- ↑ محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد پنجم) (مباحث کاربردی حقوق). چاپ 1. سازمان چاپ و انتشارات، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2004836
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری). چاپ 4. پایدار، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 890108
- ↑ السان, مصطفی; آقابابایی بخشایش, علی (1401). "محدوده و آثار اعتراض به قرار منتهی به بازداشت". دو فصلنامه نقد و تحلیل آراء قضایی. 1 (2): 83–99. doi:10.22034/analysis.2023.701503. ISSN 2821-1790.
- ↑ مجموعه قوانین و مقررات آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 11. معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 494704
- ↑ عباس زراعت، حمیدرضا حاجی زاده و یاسر متولی جعفرآبادی. قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. خط سوم، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 639776
- ↑ عباس زراعت، حمیدرضا حاجی زاده و یاسر متولی جعفرآبادی. قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. خط سوم، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 639792
- ↑ منصوره فصیح رامندی. بررسی تطبیقی خسارات عدم النفع با رویکرد به دیدگاه امام خمینی (ره). چاپ 1. کلک سیمین، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3559360