ماده ۲۹۶ قانون آیین دادرسی کیفری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۲۹۶ قانون آیین دادرسی کیفری (اصلاحی ۲۴/۰۳/۱۳۹۴): دادگاه کیفری یک دارای رئیس و دو مستشار است که با حضور دو عضو نیز رسمیت می‌یابد. در صورت عدم حضور رئیس، ریاست دادگاه به عهده عضو مستشاری است که سابقه قضائی بیشتری دارد.

تبصره ۱ - دادگاه کیفری یک در مرکز استان و به تشخیص رئیس قوه قضائیه در حوزه قضائی شهرستان‌ها تشکیل می‌شود. در حوزه‌هایی که این دادگاه تشکیل نشده‌است، به جرائم موضوع صلاحیت آن در نزدیکترین دادگاه کیفری یک در حوزه قضائی آن استان رسیدگی می‌شود.

تبصره ۲ - دادرس علی‌البدل حسب مورد می‌تواند به جای رئیس یا مستشار انجام وظیفه کند. همچنین با انتخاب رئیس کل دادگستری استان، عضویت مستشاران دادگاه‌های تجدیدنظر در دادگاه کیفری یک و دادگاه انقلاب در مواردی که با تعدد قاضی رسیدگی می‌کند بلامانع است.

تبصره ۳ - دادگاه‌های کیفری استان و عمومی جزائی موجود به ترتیب به دادگاه‌های کیفری یک و دو تبدیل می‌شوند. جرائمی که تا تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون در دادگاه ثبت شده‌است، از نظر صلاحیت رسیدگی تابع مقررات زمان ثبت است و سایر مقررات رسیدگی طبق این قانون در همان شعب مرتبط انجام می‌شود. این تبصره در مورد دادگاه انقلاب و دادگاه‌های نظامی نیز جاری است.

مواد مرتبط

پیشینه

تبصره یک ماده فوق را با تبصره دو ماده ۲۰ قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب منطبق دانسته‌اند.[۱]

نکات تفسیری دکترین ماده 296 قانون آیین دادرسی کیفری

اگرچه لازم است تعداد قضات در دادگاه کیفری یک سه نفر باشد، اما در فرض کمبود نیروی انسانی یا معاذیر قانونی، قانونگذار تشکیل جلسه و رسیدگی را با حضور دو عضو نیز معتبر دانسته‌است، البته در فرض حضور سه قاضی در دادگاه، لازم است رأی صادره به امضای هر سه نفر رسیده باشد، عده ای معتقدند اگر یکی از قضات در جلسه رسیدگی حاضر نبود، مکلف است پرونده را مطالعه کرده و از این طریق در روند اتخاذ تصمیم مشارکت داشته باشد و ذیل دادنامه را نیز امضا کند.[۲]

گروهی بیان کرده‌اند که تبصره ماده فوق استثنایی است بر اصل «اجرای فوری قوانین مربوط به صلاحیت در مراجع بدوی»، از همین رو با توجه به استثنایی بودن آن لازم است به صلاحیت مراجع بالاتر تسری پیدا نکند.[۳]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 296 قانون آیین دادرسی کیفری

  1. دادگاه کیفری یک شامل رئیس و دو مستشار است و با حضور دو عضو رسمیت می‌یابد.
  2. در غیاب رئیس، عضو مستشاری با سابقه قضائی بیشتر ریاست دادگاه را بر عهده می‌گیرد.
  3. دادگاه کیفری یک در مرکز استان و به تشخیص رئیس قوه قضائیه در برخی حوزه‌های قضائی تشکیل می‌شود.
  4. در مناطقی که دادگاه کیفری یک تشکیل نشده، به جرائم مربوطه در نزدیک‌ترین دادگاه کیفری یک در همان استان رسیدگی می‌شود.
  5. دادرس علی‌البدل می‌تواند به جای رئیس یا مستشار فعالیت کند.
  6. مستشاران دادگاه‌های تجدیدنظر می‌توانند به عنوان عضو در دادگاه کیفری یک و دادگاه انقلاب شرکت کنند.
  7. دادگاه‌های کیفری استان و عمومی جزائی به ترتیب به دادگاه‌های کیفری یک و دو تبدیل می‌شوند.
  8. جرائمی که پیش از لازم‌الاجرا شدن قانون ثبت شده‌اند، تحت صلاحیت زمان ثبت رسیدگی می‌شوند.
  9. مقررات رسیدگی براساس قانون جدید در شعب مرتبط ادامه می‌یابد.
  10. این تغییرات برای دادگاه انقلاب و دادگاه‌های نظامی نیز اعمال می‌شود.

رویه های قضایی

مذاکرات تصویب

در تاریخ ۱۳۹۲/۱۱/۲ شورای نگهبان نسبت به مصوبه اولیه ماده فوق که به موجب آن میان تشکیل دادگاه و رسمیت آن تفکیکی قائل نشده بود و این امر از نظر شورای نگهبان توجیهی موافق با منطق حقوقی نداشت، تذکر داد. بعد از اصلاح این امر از سوی مجلس در تاریخ ۱۳۹۴/۳/۵ مجدداً شورای نگهبان در تاریخ ۱۳۹۴/۳/۲۰ متن قانون را دارای ایرادات عبارتی دانست و مجدداً به لزوم عدم تفکیک میان تشکیل دادگاه و رسمیت آن تأکید کرد.[۵]

مقالات مرتبط

منابع

  1. ↑ صادق سلیمی و امین بخشی زاده اهری. تحلیل ماده به ماده قانون آیین دادرسی کیفری 1392 در مقایسه با قوانین سابق. چاپ 1. جنگل، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6278416
  2. ↑ علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری (ویرایش جدید). چاپ 12. شهردانش، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6278404
  3. ↑ علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری (ویرایش جدید). چاپ 12. شهردانش، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6278408
  4. ↑ نصرت حسن‌زاده. محشای قانون آیین دادرسی کیفری کاربردی مصوب 1392. چاپ 1. جنگل، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6278412
  5. ↑ فهیم مصطفی زاده و مصطفی مسعودیان. قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 (با اصلاحات و الحاقات بعدی) در پرتو نظرات شورای نگهبان. چاپ 1. پژوهشکده شورای نگهبان، 1396.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6278400
برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=ماده_۲۹۶_قانون_آیین_دادرسی_کیفری&oldid=439595»