ماده ۲۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

ماده ۲۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۵۲

۲٬۲۹۲ بایت اضافه‌شده ، ۱۳ آوریل

بدون خلاصۀ ویرایش

فاطمه امیدی

گشت‌زنان

۱۳٬۹۹۶

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''ماده ۲۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری''': [[بازپرس]] به تشخیص خود یا با معرفی [[شاکی خصوصی|شاکی]] یا به تقاضای متهم یا حسب اعلام مقامات ذی‌ربط، شخصی که حضور یا تحقیق از وی را برای روشن شدن موضوع ضروری تشخیص دهد، برابر مقررات [[احضار]] می‌کند.
+'''ماده ۲۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری''': [[بازپرس]] به تشخیص خود یا با معرفی [[شاکی خصوصی|شاکی]] یا به تقاضای [[متهم]] یا حسب اعلام مقامات ذی‌ربط، شخصی که حضور یا تحقیق از وی را برای روشن شدن موضوع ضروری تشخیص دهد، برابر مقررات [[احضار شاهد یا مطلع|احضار]] می‌کند.
-تبصره ۱ - در صورتی که [[شهادت|شاهد]] یا [[مطلع]] برای عدم حضور خود [[عذر موجه|عذر موجهی]] نداشته باشد [[جلب]] می‌شود. اما در صورتی که عذر موجهی داشته باشد و بازپرس آن عذر را بپذیرد، مجدداً احضار و در صورت عدم حضور جلب می‌شود.
+تبصره ۱ - در صورتی که [[شهادت|شاهد]] یا [[مطلع]] برای عدم حضور خود [[عذر موجه|عذر موجهی]] نداشته باشد [[جلب شاهد یا مطلع|جلب]] می‌شود. اما در صورتی که عذر موجهی داشته باشد و بازپرس آن عذر را بپذیرد، مجدداً احضار و در صورت عدم حضور جلب می‌شود.
 تبصره ۲ - در صورتی که دلیل پرونده منحصر به شهادت شهود و مطلعان نباشد، تحقیق از آنان می‌تواند به صورت الکترونیکی و با رعایت مقررات راجع به [[دادرسی الکترونیکی]] به عمل آید.
 * {{زیتونی|[[ماده ۲۰۳ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده قبلی]]}}
 * {{زیتونی|[[ماده ۲۰۵ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}}
+== مواد مرتبط ==
+* [[ماده ۲۴۳ قانون آیین دادرسی مدنی]]
 == توضیح واژگان ==
-در قانون آیین دادرسی کیفری برای «شهادت»، توضیح و تعریفی ارائه نشده‌است، این واژه در لغت به معنای دلیل، [[بینه]]، علم، حجت، ادراک و … است، فقها نیز شهادت را «اخبار شخص از آنچه می‌داند» و «اخبار شخص از حقیقتی که آن را دیده یا شنیده‌است» تعریف کرده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484404|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> تفاوت شاهد و [[اهل خبره|خبره]] در این است که شاهد، بیانگر واقعه ای مرتبط با [[دعوا]]<nowiki/>ست اما خبره بیانگر یک قاعده فنی و علمی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484408|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>همچنین کسی که خود به‌طور مستقیم واقعه ای را ندیده‌است و فقط به ارائه اطلاعات خود در آن خصوص می‌پردازد، مطلع نامیده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1287200|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=13}}</ref>
+در [[قانون آیین دادرسی کیفری]] برای «[[شهادت]]»، توضیح و تعریفی ارائه نشده‌است، این واژه در لغت به معنای دلیل، [[بینه]]، علم، حجت، ادراک و … است، فقها نیز شهادت را «اخبار شخص از آنچه می‌داند» و «اخبار شخص از حقیقتی که آن را دیده یا شنیده‌است» تعریف کرده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484404|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> تفاوت شاهد و [[اهل خبره|خبره]] در این است که شاهد، بیانگر واقعه ای مرتبط با [[دعوا]]<nowiki/>ست اما خبره بیانگر یک قاعده فنی و علمی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484408|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>همچنین کسی که خود به‌طور مستقیم واقعه ای را ندیده‌است و فقط به ارائه اطلاعات خود در آن خصوص می‌پردازد، «مطلع» نامیده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1287200|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=13}}</ref>
 == پیشینه ==
@@ خط ۱۶: / خط ۲۰: @@
 بر اساس این ماده، در صورت استناد متهم یا شاکی به شهادت شاهد و همچنین اعلام [[مقامات رسمی]] و نیز تشخیص خود [[مقام قضایی]]، این دلیل مورد استفاده قرار گرفته و لذا درخواست خود شاهد نمی‌تواند موجب الزام بر پذیرش این درخواست شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484392|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>از همین رو شهود تحقیق به دستور بازپرس و توسط [[ضابط دادگستری|ضابطین]] و مأمورین مربوطه از طریق [[ابلاغ]] یا به هر طریقی که بازپرس مقتضی بداند احضار می‌شوند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2760996|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=12}}</ref> لذا به باور گروهی، در طریقه احضار شهود محدودیتی وجود ندارد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=890980|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=4}}</ref>اما طریقه احضار شاهد باید در خور شأن وی باشد، چرا که شاهد را نباید با متهم یکسان دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=484420|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>در واقع شرط استماع شهادت شاهد، حضور وی در مرجع تحقیق و شرط حضور وی نیز احضار شدن او است مگر این که شاهد دارای عذری موجه نظیر بیماری باشد، در فرض احضار شاهد و عدم حضور وی بدون عذر موجه، در فرض ابلاغ احضاریه دوم و عدم حضور مجدد وی بدون هیچگونه عذر موجهی، به دستور مرجع احضار کننده جلب می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1285232|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=13}}</ref>
-== نکات توضیحی ==
+=== نکات توضیحی ===
-گروهی معتقدند شخصی که شاهد وقوع جرمی بوده است، مکلف به مطلع ساختن مقامات قضایی مربوطه است. لذا لازم است شاهد در هنگام نیاز در مراجع مربوطه حضور یابد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1641220|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref>
+گروهی معتقدند شخصی که شاهد وقوع [[جرم|جرمی]] بوده است، مکلف به مطلع ساختن مقامات قضایی مربوطه است، لذا لازم است شاهد در هنگام نیاز در مراجع مربوطه حضور یابد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1641220|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref>
 == مطالعات فقهی ==
@@ خط ۲۵: / خط ۲۹: @@
 == رویه‌های قضایی ==
-به موجب [[نظریه مشورتی]] شماره ۷/۶۰۹–۱۳۸۵/۲/۳ احضار [[محکوم علیه|محکوم علیهی]] که در مورد او حکم اجرا شده‌است به عنوان مطلع جهت استفسار آدرس محکوم علیه دیگر، فاقد مجوز قانونی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=496120|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=11}}</ref>
+* بر اساس حکم شماره ۱۸۳_۱۳۱۸/۱/۲۸، گواهی گواهان یکی از [[ادله اثبات جرم|ادله اثبات دعوا در امور جزایی]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی کیفری- جلد اول|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277532|صفحه=|نام۱=مرکز مطبوعات|انتشارات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
+* به موجب [[نظریه مشورتی]] شماره ۷/۶۰۹–۱۳۸۵/۲/۳ احضار [[محکوم علیه|محکوم علیهی]] که در مورد او حکم اجرا شده‌است به عنوان مطلع جهت استفسار آدرس محکوم علیه دیگر، فاقد مجوز قانونی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=496120|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=11}}</ref>
+* به موجب نظر کمیسیون در یکی از [[نشست‌ قضایی|نشست‌های قضایی]]، جلب شاهد از یک [[حوزه قضایی]] به حوزه قضایی دیگر فاقد وجاهت قانونی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی کیفری- جلد اول|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277528|صفحه=|نام۱=مرکز مطبوعات|انتشارات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
+* [[نظریه شماره 7/1400/244 مورخ 1400/04/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعطای نیابت قضایی در جرایم مرتبط با دادگاه کیفری و احضار متهم و شاهد]]
+* [[نظریه شماره 7/1400/311 مورخ 1400/03/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ممنوعیت تفهیم اتهام به مطلع و شاهد]]
+* [[نظریه شماره 7/1402/346 مورخ 1402/05/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره احضار شهود بعد از صدور دستور تجویز تعقیب]]
 == منابع ==
@@ خط ۳۴: / خط ۴۷: @@
 [[رده:کشف جرم و تحقیقات مقدماتی]]
 [[رده:احضار و تحقیق از شهود و مطلعان]]
+[[رده:احضار شاهد یا مطلع]]