ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی''': هرگاه در تنظیم و نوشتن رأی دادگاه سهو قلم رخ دهد مثل از قلم افتادن کلمه ای یا زیاد شدن آن و یا اشتباهی در محاسبه صورت گرفته باشد تا وقتی که از آن درخواست تجدیدنظر نشده، دادگاه رأساً یا به درخواست ذی‌نفع، رأی را تصحیح می‌نماید.
'''ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی''': هرگاه در تنظیم و نوشتن [[رأی دادگاه]] [[سهو قلم]] رخ دهد مثل از قلم افتادن کلمه ای یا زیاد شدن آن یا اشتباهی در محاسبه صورت گرفته باشد تا وقتی که از آن [[درخواست تجدیدنظر]] نشده، [[دادگاه]] رأساً یا به درخواست [[ذی‌نفع]]، رأی را تصحیح می‌نماید.


رأی تصحیحی به طرفین ابلاغ خواهد شد. تسلیم رونوشت رأی اصلی بدون رونوشت رأی تصحیحی ممنوع است.
رأی تصحیحی به طرفین [[ابلاغ]] خواهد شد. تسلیم رونوشت رأی اصلی بدون رونوشت رأی تصحیحی ممنوع است.


حکم دادگاه درقسمتی که مورد اشتباه نبوده درصورت قطعیت اجراء خواهد شد.
حکم دادگاه در قسمتی که مورد اشتباه نبوده در صورت قطعیت اجراء خواهد شد.
 
* تبصره ۱ - در مواردی که اصل [[حکم]] یا [[قرار]] دادگاه قابل [[واخواهی]] یا [[تجدیدنظر خواهی|تجدیدنظر]] یا [[فرجام خواهی|فرجام]] است تصحیح آن نیز در مدت قانونی قابل واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام خواهد بود.
تبصره ۱ - در مواردی که اصل حکم یا قرار دادگاه قابل واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام است تصحیح آن نیز در مدت قانونی قابل واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام خواهد بود.
* تبصره ۲ - چنانچه رأی مورد تصحیح به واسطه واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام [[نقض رای|نقض]] گردد رأی تصحیحی نیز از اعتبار خواهد افتاد.
 
* {{زیتونی|[[ماده ۳۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
تبصره ۲ - چنانچه رأی مورد تصحیح به واسطه واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام نقض گردد رأی تصحیحی نیز از اعتبار خواهد افتاد.
* {{زیتونی|[[ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۱ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
== مواد مرتبط ==
*{{زیتونی|[[ماده ۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* [[ماده ۳۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۸ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۷۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]
* [[ماده ۳۲ قانون داوری تجاری بین‌المللی]]
* [[ماده ۳۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۳۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی]]
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
سهو: «غفلت قلب از چیزی که به اندک رجعت ذهن به خاطر اید پس سهو اخص از اشتباه است» <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=333352|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> هر سهوی اشتباه است اما هر اشتباهی سهو نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 25 فروردین و اردیبهشت 1380|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1923456|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>
[[سهو]]: «غفلت قلب از چیزی که به اندک رجعت ذهن به خاطر آید. پس سهو اخص از اشتباه است».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=333352|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> هر سهوی اشتباه است اما هر اشتباهی سهو نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 25 فروردین و اردیبهشت 1380|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1923456|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>
 
[[سهو قلم]]: «اصلاح و تصحیح مربوط به الفاظ و کلمات رأی است نه در ماهیت رأی».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573672|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>
سهو قلم: «اصلاح و تصحیح مربوط به الفاظ و کلمات رای است نه در ماهیت رای»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573672|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>
 
== پیشینه ==
== پیشینه ==
این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته اما مشابه آن در ماده ۱۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی ۱۳۱۸ بیان شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2798588|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref>
این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته اما مشابه آن در [[ماده ۱۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸]] بیان شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2798588|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref>
 
== نکات تفسیری دکترین ماده 309 قانون آیین دادرسی مدنی ==
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
رأی دادگاه ممکن است شامل دو قسمت [[رای قطعی|قطعی]] و [[رای قابل تجدید|قابل تجدید نظر]] باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی [[دادگاه بدوی]] می‌تواند خود رأی را تصحیح نماید، هر چند [[دادخواست تجدید نظر]] مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> البته درخواست تصحیح حکم تا قبل از اجرا ممکن می‌باشد و پس از اجرا دیگر این درخواست پذیرفته نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1974008|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref>
رای دادگاه ممکن است شامل دو قسمت قطعی و قابل تجدید نظر باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی دادگاه بدوی می‌تواند خود رای را تصحیح نماید، هرچند دادخواست تجدید نظر مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref>
 
این ماده به ذینفع این امکان را داده تا در صورت نیاز اصلاح رای را از دادگاه درخواست نماید. در صورت پذیرش درخواست، دادگاه در قالب رای تصحیحی اتخاذ تصمیم می‌نماید، و در صورت عدم پذیرش دادگاه درخواست را رد می‌نماید. قابلیت تجدیدنظر خواهی از رای تصحیحی (رد یا قبول) تابع رای اصلاحی می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877056|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref>


رای صادره مبنی بر قبول یا رد درخواست اصلاح رای در فرضی که محکوم علیه غایب آن را درخواست کرده باشد در هر حال حضوری است .<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573708|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>
نکته‌ی دیگر آن که '''ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی''' به ذی‌نفع این امکان را داده تا در صورت نیاز اصلاح رأی را از دادگاه درخواست نماید. در صورت پذیرش درخواست، دادگاه در قالب [[رای تصحیحی|رأی تصحیحی]] اتخاذ تصمیم می‌نماید و در صورت عدم پذیرش دادگاه درخواست را رد می‌نماید. قابلیت تجدیدنظر خواهی از رأی تصحیحی (رد یا قبول) تابع رأی اصلاحی می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877056|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> البته رأی صادره مبنی بر قبول یا رد درخواست اصلاح رأی در فرضی که محکوم علیه غایب آن را درخواست کرده باشد در هر حال حضوری است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573708|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>
 
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 309 قانون آیین دادرسی مدنی ==
درخواست تصحیح حکم تا قبل از اجرا ممکن می‌باشد و پس از اجرا دیگر این درخواست پذیرفته نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1974008|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref>
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
 
# در صورت وقوع سهو قلم در رأی دادگاه، تصحیح رأی مجاز است.
== مصادیق و نمونه‌ها ==
# اشتباهات شامل از قلم افتادن یا اضافه شدن کلمه و اشتباه در محاسبه می‌شود.
۱) رای دادگاه ممکن است شامل دو قسمت قطعی و قابل تجدید نظر باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی دادگاه بدوی می‌تواند خود رای را تصحیح نماید، هرچند دادخواست تجدید نظر مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد مثلاً در رای به جای عدد دو میلیون و پانصد هزار ریال عدد دو میلیون و پنجاه هزار ریال نوشته شده باشد در این‌جا دادگاه می‌تواند و همچنین مستجر محکوم به تخلیه شده باشد، در اینجا دادگاه بدوی می‌تواند راساً عدد اشتباه را اصلاح نماید چرا که رای در مورد میزان اجور قطعی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref>
# تا زمانی که درخواست تجدیدنظر نشده، دادگاه می‌تواند رأی را تصحیح کند.
 
# دادگاه رأساً یا به درخواست ذی‌نفع می‌تواند اقدام به تصحیح رأی کند.
== منابع: ==
# رأی تصحیحی باید به طرفین پرونده ابلاغ شود.
{{پانویس}}
# تسلیم رونوشت رأی اصلی بدون رأی تصحیحی ممنوع است.
# قسمت‌های غیر اشتباه حکم در صورت قطعیت قابل اجرا هستند.
# تصحیح رأی نیز در مدت قانونی واخواهی، تجدیدنظر یا فرجام قابل اقدام است.
# نقض رأی به واسطه تجدیدنظر یا فرجام باعث از اعتبار افتادن رأی تصحیحی می‌شود.
== رویه های قضایی ==
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صدور رأی اصلاحی پس از اعتراض به رأی]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره قلمرو اختیار دادگاه در اصلاح رأی]]
* [[رای دادگاه درباره منجز بودن خواسته در دعوای مطالبه خسارت تأخیر تأدیه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۰۹۱۵)]]
* [[رای دادگاه درباره مطالبه همزمان وجه التزام عدم تخلیه و اجرت المثل (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۸۰۰۵۱۴)]]
* [[رای دادگاه درباره مطالبه خسارت تاخیر تادیه ذیل دعوای تنفیذ فسخ معامله (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۱۳۳۵)]]
* [[رای دادگاه درباره مرجع صالح در رفع ابهام از رأی صادره (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۷۰۱۰۲۹)]]
* [[رای دادگاه درباره مبدا محاسبه خسارت تاخیر تادیه اسناد تجاری و ضمانت اجرای اشتباه در درج اسم خوانده (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۰۰۱۰۰۰۴۵۷)]]
* [[رای دادگاه درباره ضمانت اجرای عدم رعایت اصل تناظر در افزایش خواسته (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۸۰۶)]]
* [[رای دادگاه درباره شرط ارث بردن زوجه متوفی از قیمت عرصه و اعیان بعد از تغییر قانون (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۲۰۱۵۴۹)]]
* [[رای دادگاه درباره شرایط ابطال دادخواست در صورت عدم ارائه اصل سند (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۰۱۰۸)]]
* [[رای دادگاه درباره ربوی بودن صدور چک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۶۰۰۳۹۵)]]
* [[رای دادگاه درباره رابطه اخذ پایان کار و تنظیم سند رسمی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۰۰۱۰۰۱۳۵۴)]]
* [[رای دادگاه درباره دعوای اصلاح مفاد گزارش اصلاحی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۴۰۰۳۰۶)]]
* [[رای دادگاه درباره حضوری بودن قرارها (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۰۱۴۲)]]
* [[رای دادگاه درباره حدود محکومیت مجلوب ثالث (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۰۲۱)]]
* [[رای دادگاه درباره حدود اختیار دادگاه بدوی در اصلاح رأی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۱۴۸۸)]]
* [[رای دادگاه درباره حدود اختیار دادگاه بدوی در اصلاح رأی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۱۴۸۳)]]
* [[رای دادگاه درباره تکلیف دادگاه در دعوای اعتراض ثالث (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۰۷۶۵)]]
* [[رای دادگاه درباره تاثیر عدم پرداخت اجاره بها بر استرداد ودیعه (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۷۰۰۰۹۶)]]
* [[رای دادگاه درباره اصلاح حکم توسط دادگاه در دعوای اعتراض ثالث (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۰۷۶۵)]]
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره محدوده اعمال تخفیف در جرم ارتشاء]]
* [[رای دادگاه درباره صدور رأی اصلاحی پس از تجدیدنظرخواهی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۱۰۲۶)]]
* [[نظریه شماره 7/98/1089 مورخ 1398/08/18 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[رای دادگاه درباره اسقاط ضمنی حق فسخ ناشی از خیار تخلف از شرط (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۱۴۲۱)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال سند رسمی بدون ابطال اسناد مبنای صدور آن (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۰۰۷۹)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر فسخ قرارداد متضمن شرط داوری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۱۸۱)]]
* [[نظریه شماره 7/1400/819 مورخ 1400/09/29 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ماهیت دعوای استرداد ثمن به ایادی بعدی در دعوای ابطال سند]]
* [[نظریه شماره 7/99/1184 مورخ 1399/09/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تصحیح قرارِ متضمنِ اشتباهِ صادر شده از دادسرا|نظریه شماره 7/99/1184 مورخ 1399/09/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تصحیح قرارِ متضمنِ اشتباهِ اصداری از دادسرا]]
* [[رای دادگاه درباره ادعای پرداخت مهریه به واسطه خریداری مال برای زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۱۱۸)]]
* [[رای دادگاه درباره ادعای پرداخت مهریه به واسطه خریداری مال برای زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۱۱۸)]]
* [[رای دادگاه درباره اعتراض ثالث بعد از اجرای حکم (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۰۰۱۵۰۴)]]
* [[نظریه شماره 7/99/1304 مورخ 1399/09/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم تلقی شدن اشتباه محاسباتی در انشاء و صدور رای به عنوان سهم قلم|نظریه شماره 7/99/1304 مورخ 1399/09/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم تلقی شدن اشتباه محاسباتی در انشاء و صدور رای به عنوان سهو قلم]]
* [[رای دادگاه درباره استناد به جعلیت چک پس از تایید اصالت سند توسط بانک محال علیه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۰۸۲۷)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر اعلام آمادگی به انجام تعهد در مطالبه خسارت قراردادی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۴۳۹)]]
* [[رای دادگاه درباره ارجاع اختلافات ناشی از قراردادهای آتی به داوری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۱۳۲۰)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر انتساب عدم پرداخت وجه چک به دارنده بر تحقق حق فسخ (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۱۲۴۶)]]
* [[رای دادگاه درباره افزایش مهریه بعد از عقد (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۷۷۱)]]
* [[نظریه شماره 7/99/416 مورخ 1399/04/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اصلاح و تصحیح رای قطعی]]
* [[رای دادگاه درباره اثر کسری مساحت آپارتمان بر میزان ثمن (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۹۴۷)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر تسلیم رای داور خارج از مهلت داوری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۱۳۱۷)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر توافق زوجین نسبت به زمان و مکان ملاقات فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۲۱۳۱۲۰۰۰۳۸)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر توافق طرفین بر محاسبه اضافه متراژ مبیع (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۲۰۱۱۴۶)]]
* [[رای دادگاه درباره افتتاح حساب بانکی جعلی در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۱۸۹)]]
* [[رای دادگاه درباره بی احتیاطی در امر رانندگی منجر به ایراد صدمه بدنی و قتل غیر عمدی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۵۷۶)]]
* [[رای دادگاه درباره امضا چک از جانب وکیل بدون معرفی وی به عنوان شخص دارنده حق امضا به بانک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۶۵۹)]]
* [[نظریه شماره 7/99/954 مورخ 1399/07/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امحای رای قبل از ثبت دادنامه توسط قاضی و صدور رای جدید طبق تشریفات قانونی]]
* [[نظریه شماره 7/1401/1252 مورخ 1402/05/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تجدیدنظر خواهی نسبت به رأی تصحیحی]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در دعوای ناشی از تعهدات شرکت در مقابل اشخاص خارج از شرکت]]
* [[رای دادگاه درباره احیاء مهلت تجدیدنظرخواهی با صدور رأی اصلاحی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۱۵۷۸)]]
* [[رای دادگاه درباره انتقال منافع عین مستأجره به غیر بدون اذن موجر (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۲۴۸)]]
* [[رای دادگاه درباره تخریب مال در راستای ارتکاب سرقت (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۲۰۱۱۳۱)]]
== مصادیق و نمونه ها ==
رأی دادگاه ممکن است شامل دو قسمت قطعی و قابل تجدیدنظر باشد، در صورت وجود [[سهو قلم]] در قسمت قطعی [[دادگاه بدوی]] می‌تواند خود رأی را تصحیح نماید، هر چند [[دادخواست]] [[تجدید نظرخواهی|تجدید نظر]] مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد مثلاً در رأی به جای عدد دو میلیون و پانصد هزار ریال، عدد دو میلیون و پنجاه هزار ریال نوشته شده باشد. در اینجا دادگاه بدوی می‌تواند راساً عدد اشتباه را اصلاح نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3877000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref>
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:دادرسی نخستین]]
[[رده:دادرسی نخستین]]
[[رده:رای]]
[[رده:سهو قلم]]
[[رده:اختیارات قاضی]]
[[رده:رأی تصحیحی]]
{{DEFAULTSORT:ماده 1545}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۴۸

ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی: هرگاه در تنظیم و نوشتن رأی دادگاه سهو قلم رخ دهد مثل از قلم افتادن کلمه ای یا زیاد شدن آن یا اشتباهی در محاسبه صورت گرفته باشد تا وقتی که از آن درخواست تجدیدنظر نشده، دادگاه رأساً یا به درخواست ذی‌نفع، رأی را تصحیح می‌نماید.

رأی تصحیحی به طرفین ابلاغ خواهد شد. تسلیم رونوشت رأی اصلی بدون رونوشت رأی تصحیحی ممنوع است.

حکم دادگاه در قسمتی که مورد اشتباه نبوده در صورت قطعیت اجراء خواهد شد.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

سهو: «غفلت قلب از چیزی که به اندک رجعت ذهن به خاطر آید. پس سهو اخص از اشتباه است».[۱] هر سهوی اشتباه است اما هر اشتباهی سهو نیست.[۲] سهو قلم: «اصلاح و تصحیح مربوط به الفاظ و کلمات رأی است نه در ماهیت رأی».[۳]

پیشینه

این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته اما مشابه آن در ماده ۱۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸ بیان شده بود.[۴]

نکات تفسیری دکترین ماده 309 قانون آیین دادرسی مدنی

رأی دادگاه ممکن است شامل دو قسمت قطعی و قابل تجدید نظر باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی دادگاه بدوی می‌تواند خود رأی را تصحیح نماید، هر چند دادخواست تجدید نظر مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد.[۵] البته درخواست تصحیح حکم تا قبل از اجرا ممکن می‌باشد و پس از اجرا دیگر این درخواست پذیرفته نمی‌شود.[۶]

نکته‌ی دیگر آن که ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی به ذی‌نفع این امکان را داده تا در صورت نیاز اصلاح رأی را از دادگاه درخواست نماید. در صورت پذیرش درخواست، دادگاه در قالب رأی تصحیحی اتخاذ تصمیم می‌نماید و در صورت عدم پذیرش دادگاه درخواست را رد می‌نماید. قابلیت تجدیدنظر خواهی از رأی تصحیحی (رد یا قبول) تابع رأی اصلاحی می‌باشد.[۷] البته رأی صادره مبنی بر قبول یا رد درخواست اصلاح رأی در فرضی که محکوم علیه غایب آن را درخواست کرده باشد در هر حال حضوری است.[۸]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 309 قانون آیین دادرسی مدنی

  1. در صورت وقوع سهو قلم در رأی دادگاه، تصحیح رأی مجاز است.
  2. اشتباهات شامل از قلم افتادن یا اضافه شدن کلمه و اشتباه در محاسبه می‌شود.
  3. تا زمانی که درخواست تجدیدنظر نشده، دادگاه می‌تواند رأی را تصحیح کند.
  4. دادگاه رأساً یا به درخواست ذی‌نفع می‌تواند اقدام به تصحیح رأی کند.
  5. رأی تصحیحی باید به طرفین پرونده ابلاغ شود.
  6. تسلیم رونوشت رأی اصلی بدون رأی تصحیحی ممنوع است.
  7. قسمت‌های غیر اشتباه حکم در صورت قطعیت قابل اجرا هستند.
  8. تصحیح رأی نیز در مدت قانونی واخواهی، تجدیدنظر یا فرجام قابل اقدام است.
  9. نقض رأی به واسطه تجدیدنظر یا فرجام باعث از اعتبار افتادن رأی تصحیحی می‌شود.

رویه های قضایی

مصادیق و نمونه ها

رأی دادگاه ممکن است شامل دو قسمت قطعی و قابل تجدیدنظر باشد، در صورت وجود سهو قلم در قسمت قطعی دادگاه بدوی می‌تواند خود رأی را تصحیح نماید، هر چند دادخواست تجدید نظر مربوط به قسمت دیگر تقدیم شده باشد مثلاً در رأی به جای عدد دو میلیون و پانصد هزار ریال، عدد دو میلیون و پنجاه هزار ریال نوشته شده باشد. در اینجا دادگاه بدوی می‌تواند راساً عدد اشتباه را اصلاح نماید.[۹]

منابع

  1. ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 333352
  2. ↑ نشریه دادرسی شماره 25 فروردین و اردیبهشت 1380. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1923456
  3. ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 573672
  4. ↑ علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2798588
  5. ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3877000
  6. ↑ ناصر کاتوزیان. اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی. چاپ 5. میزان، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1974008
  7. ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3877056
  8. ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 573708
  9. ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3877000
برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=ماده_۳۰۹_قانون_آیین_دادرسی_مدنی&oldid=440310»