ماده 108 قانون ثبت اسناد و املاک

ماده 108 قانون ثبت اسناد و املاک: هر‌گاه شخصی که ملک را به یکی از عناوین مذکوره در فوق متصرف بوده، شخصاً تقاضای ثبت ننموده ولی به واسطه خیانت یا تبانی او، ملک به نام دیگری به ثبت برسد به طریق ذیل عمل خواهد شد:

الف- اگر کسی که ملک به اسم او ثبت شده مشمول مقررات یکی از مواد ۱۰۵ و ۱۰۶ و ۱۰۹ باشد شخص او و امین هر دو به عنوان مجرم اصلی به مجازات کلاهبردار محکوم شده و نسبت به خسارات مدعی خصوصی متضامناً مسئول خواهند بود.

ب- هر‌گاه کسی که ملک به نام او به ثبت رسیده مشمول هیچ یک از مقررات مواد ۱۰۵ و ۱۰۶ و ۱۰۹ نباشد شخص مزبور به هیچ عنوان اعم از حقوقی و جزایی قابل تعقیب نیست ولی امین به عنوان مجرم اصلی تعقیب و مطابق ماده ۲۳۸ قانون مجازات عمومی محکوم شده و به علاوه برای جبران خسارت صاحب ملک، در توقیف خواهد ماند. در صورتی که در ظرف پنج سال نتوانست با تادیه خسارت یا از طریق دیگر رضایت مدعی خصوصی را فراهم سازد وزیر عدلیه از مقام سلطنت، عفو او را استدعا می‌کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری
• ماده 24 قانون مجازات اسلامی
• ماده 238 قانون مجازات عمومی مصوب 1304
• ماده 116 قانون تعزیرات
• ماده 45 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 105 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 106 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 107 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 109 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 111 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 111 مکرر قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 112 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 114 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 115 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 201 قانون مدنی

توضیح واژگان

• شخص: در لغت به معنای انسان است. در اصطلاح حقوق، شخص موجودی است که دارای حق و تکلیف می‌باشد.
• متصرف: به کسی که مالی را در اختیار دارد، خواه به عنوان مالکیت خواه به عنوان دیگر ولو غصب و تصرف غیرقانونی، متصرف گویند.
• خیانت: در لغت، یعنی بی وفایی، عهدشکنی و جفا، و در اصطلاح، به عدم التزام به شرایط، قواعد و احکام قانونی، شرعی، عرفی و قراردادی را خیانت گویند.
• تبانی:تبانی در لغت به معنای سازش کردن و همدست شدن برای اقدام به امری است.
• امین: امین در لغت، به معنای امانت دار و کسی است که مردم به علت درستکاری به او اعتماد می کنند و در اصطلاح حقوقی، دارای دو معنا است، امین در معنای خاص، به کسی گفته می شود که مال غیر را به نفع مالک آن نگهداری می کند، خواه در مقابل حفظ مال از مالک اجرت دریافت کند و یا مجانا امانت مال را به عهده بگیرد و در معنای عام، به کلیه کسانی اطلاق می شود که وضع ید آنان بر مال دیگری، قانونی و ناشی از عقود مذکور در قانون است.
• مجرم: مجرم شخصی است که خلاف اوامر و نواهی قانونگذار عمل کرده و رفتاری را که در قوانین جرم انگاری شده را مرتکب گردیده است.
• مجازات: در لغت به معنی جزا دادن، پاداش و کیفر آمده است. در اصطلاح حقوقی، آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین می‌کند. همچنین مجازات ضامن اجراء قواعد مربوط به نظم عمومی است و با سایر ضمانت اجراها متمایز است.
• کلاهبردار: کلاهبردار باید با حیله و نیرنگ سمت یا عنوانی را به خود نسبت دهد، سپس مانورها و عملیات متقلبانه ای را برای فریب دادن طرف به انجام برساند، تا در مرحله نهایی موفق شود که وجه یا مالی را از مغرور تحصیل کند. در واقع کلاهبرداری جرمی مرکب است که عنصر مادی آن از اعمال مختلفی تشکیل شده‌است اما هریک از این اعمال به تنهایی برای تحقق کلاهبرداری کافی نیست.
• خسارات: در لغت به مفهوم ضرر کردن، ضرر و زیان و ضد ربح می‌باشد. در اصطلاح حقوقی خسارت در دو مفهوم به کار می‌رود؛ یکی به مفهوم زیان وارد شده و دیگری به مفهوم جبران ضرر وارده.
• مدعی خصوصی: در رابطه با متضرر از جرم میان اقامه دعوی کیفری و خصوصی تفاوت وجود دارد، تا زمانی که متضرر از جرم، درخواست ضرر و زیان ناشی از جرم را نکرده‌ است، شاکی خصوصی محسوب می‌شود و از زمانی که دادخواست ضرر و زیان به تبع شکایت کیفری بدهد، مدعی خصوصی محسوب می‌شود
• متضامناً: عبارت است از مسئولیت مدیون در مقابل چند بستانکار که هریک از طلبکاران حق مطالبه ی تمام طلب را دارا باشند و همچنین مسئولیت بدهکاران متعدد که بتوان تمام طلب را از هریک از آنان مطالبه نمود، این مسئولیت تضامنی در مقابل مسئولیت نسبی است.
• تعقیب: تعقیب در اصطلاح حقوقی، توسل به یک عمل قضایی برای وصول به گرفتن حکم یا قرار یا اجرای آن است.
• جبران خسارت: جبران خسارت به معنای آن است که وارد کننده زیان یا شخص دیگری، وضعیت متضرر را بهبود بخشیده و به وضعیت قبل از ورود زیان نزدیک کند.
• توقیف: در لغت به معنای منع کردن و زندانی کردن است. در اصطلاح به معنی محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.
• تادیه: تأدیه، یعنی انجام دادن، به جا آوردن و ادای دین. تأدیه در لغت، به معنای پرداخت کردن، ادا کردن و رسانیدن به کار رفته است و در اصطلاح به پرداخت حق غیری که بر ذمه متعهد است؛ گفته می‌شود.
• رضایت: در لغت به معنای خشنودی و خرسندی است اما در اصطلاح حقوق، رضایت به معنای تمایل طبیعی و خواست نفسانی در شرایط عادی و بدون اجبار و اکراه می‌باشد.
• عفو:در لغت به معنای پوسیده شدن، نخواستن چیزی و نیز ترک آمده است و در اصطلاح حقوقی آن را اسقاط مجازات از سوی رییس کشور تعریف کرده اند.عفو را وسیله ای برای اسقاط تعقیب نیز دانسته اند.

نکات تفسیری دکترین ماده 108 قانون ثبت اسناد و املاک

لازم به ذکر است که اقدامات امین در حد معاونت در جرم می باشد، لیکن مقنن آن را به عنوان جرم مستقلی پیش بینی نموده است.

نکات توضیحی ماده 108 قانون ثبت اسناد و املاک

درخصوص امین لازم به ذکر است که در دو حالت ممکن است مشمول حکم کلاهبرداری گردد. مورد اول: ماده 107 از قانون ثبت که امین، به عنوان مالکیت تقاضای ثبت نماید. مورد دوم: این ماده از قانون ثبت می باشد که بر اساس آن با خیانت یا تبانی امین، ملک به نام دیگری به ثبت می رسد. از جهت عنصر روانی نیز قابل توجه است که همین میزان که بر دادگاه مشخص گردد، مرتکب آگاهانه و برخلاف واقع، خویش را مالک ملک مورد تقاضا قلمداد نموده است، برای مجرم دانستن وی کفایت می کند.همچنین شایان ذکر است که سیاست کیفری قانونگذار در تدوین این ماده، مبتنی بر حمایت از حقوق مالی مالکانه اشخاص می باشد و حیثیت خصوصی جرم بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. چرا که بر اساس ماده 111 از قانون ثبت، تعقیب این جرم، منوط بر شکایت شاکی خصوصی می باشد. در خصوص میزان مجازات جرم مندرج در این ماده، از آنجا که ماده 238 قانون مجازات عمومی به وسیله ماده 116 قانون تعزیرات نسخ شده و ماده اخیرالذکر نیز حذف گردیده است و درحال حاضر ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری عنصر قانونی کلاهبرداری به مفهوم عام کلمه می باشد، در نتیجه درخصوص جرم مزبور نیز مجازات مندرج در ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء،اختلاس و کلاهبرداری اجرا خواهد شد.موضوع دیگری که در این ماده باید نسخ شده تلقی گردد، قاعده عفو می باشد. چرا که در حال حاضر سلطنتی دیگر وجود ندارد و لذا کلاهبرداری تابع عفو خصوصی مقام رهبری به پیشنهاد رئیس قوه قضاییه می باشد که ماده 24 قانون مجازات اسلامی بر آن حاکم است. برابر بند ب از این ماده، شخصی که ملکی به نام او ثبت شده، لیکن هیچ گونه مشارکت یا معاونت در جرم کلاهبرداری امین نداشته، مسئولیت حقوقی و جزایی ندارد، اما با توجه به ماده 201 قانون مدنی چنین شخصی مسئولیت حقوقی دارد چرا که اشتباهاً و مِن غیر حق، مال دیگری را مالک شده است و ملزم است تا مال را به صاحبش مسترد نماید.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 108 قانون ثبت اسناد و املاک

1. اگر شخصی به دلیل خیانت یا تبانی باعث شود ملکی به نام دیگری ثبت شود اما خود او درخواست ثبت نکرده باشد، وضعیت قانونی متفاوتی دارد.
2. در صورتی که شخصی که ملک به نام او ثبت شده مشمول مواد قانونی ۱۰۵، ۱۰۶ یا ۱۰۹ باشد، وی و امین (شخصی که به او اعتماد شده) به عنوان مجرم اصلی تلقی شده و به مجازات کلاهبرداری محکوم می‌شوند.
3. در حالت مذکور، متهمین مسئولیت تضامنی نسبت به خسارات مدعی خصوصی خواهند داشت.
4. اگر شخصی که ملک به نام او ثبت شده به هیچ‌یک از مواد ۱۰۵، ۱۰۶ و ۱۰۹ مشمول نباشد، او قابل تعقیب حقوقی یا جزایی نیست.
5. در چنین مواردی، امین به عنوان مجرم اصلی تعقیب و بر اساس ماده ۲۳۸ قانون مجازات عمومی محکوم خواهد شد.
6. امین برای جبران خسارت مالک اصلی ملک در توقیف خواهد ماند.
7. اگر امین نتواند ظرف پنج سال رضایت مدعی خصوصی را جلب کند، وزیر عدلیه می‌تواند از مقام سلطنت درخواست عفو برای او کند.