ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۴۰۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۴۰۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۴۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۴۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۴۰۰ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۴۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
مشابه مفاد '''ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' ذیل مواد ۵۷۱ و ۵۷۲ اصلاحی ۱۳۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ بیان شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2799156|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref> | مشابه مفاد '''ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' ذیل مواد ۵۷۱ و ۵۷۲ اصلاحی ۱۳۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ بیان شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2799156|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی == | |||
== نکات | |||
[[دادگاه|دادگاهی]] که پرونده پس از نقض به آن ارجاع می‌شود باید هم صنف و هم نوع و هم درجه با دادگاه صادر کننده رای نقض شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=564340|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> چنانچه قرار نقض شده از دادگاه بدوی صادر شده باشد، اعم از اینکه به‌طور مستقیم مورد فرجام خواهی قرار گرفته یا در [[دادگاه تجدیدنظر]] استوار شده و رای این دادگاه در دیوان نقض شده باشد، پرونده برای رسیدگی ماهیتی به دادگاه بدوی ارجاع می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1255416|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> همچنین اقدام دیوان در نقض رای به علت عدم صلاحیت دادگاه صادر کننده نیز «رای فرجامی» است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دعاوی مالی و غیرمالی در حقوق ایران و فرانسه|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1627512|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=2}}</ref> | [[دادگاه|دادگاهی]] که پرونده پس از نقض به آن ارجاع می‌شود باید هم صنف و هم نوع و هم درجه با دادگاه صادر کننده رای نقض شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=564340|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> چنانچه قرار نقض شده از دادگاه بدوی صادر شده باشد، اعم از اینکه به‌طور مستقیم مورد فرجام خواهی قرار گرفته یا در [[دادگاه تجدیدنظر]] استوار شده و رای این دادگاه در دیوان نقض شده باشد، پرونده برای رسیدگی ماهیتی به دادگاه بدوی ارجاع می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1255416|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> همچنین اقدام دیوان در نقض رای به علت عدم صلاحیت دادگاه صادر کننده نیز «رای فرجامی» است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دعاوی مالی و غیرمالی در حقوق ایران و فرانسه|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1627512|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=2}}</ref> | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
ممکن است پرونده پس از نقض رای به علت عدم صلاحیت دادگاه، به مرجعی غیر از دادگاه ارجاع شود بنابراین بهتر بود در بند «ب» به جای واژه «دادگاهی» واژه «مرجعی» به کار می‌رفت. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد اول و دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2519616|صفحه=|نام۱=بهرام|نام خانوادگی۱=بهرامی|چاپ=11}}</ref> | ممکن است پرونده پس از نقض رای به علت عدم صلاحیت دادگاه، به مرجعی غیر از دادگاه ارجاع شود بنابراین بهتر بود در بند «ب» به جای واژه «دادگاهی» واژه «مرجعی» به کار می‌رفت. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد اول و دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2519616|صفحه=|نام۱=بهرام|نام خانوادگی۱=بهرامی|چاپ=11}}</ref> | ||
== مصادیق و نمونه ها == | |||
== مصادیق و | |||
* در صورتی که رای صادر در [[دادگاه بدوی]] مستند به [[کارشناسی]] باشد و در دادگاه بالاتر به علت عدم تخصص کارشناس نقض شده باشد، چنانچه مرجع عالی دیوانعالی کشور باشد چون دیوان شان [[رسیدگی ماهوی]] را ندارد پرونده را برای صدور رای شایسته به دادگاه تالی احاله می‌کند، در حالی که چنانچه مرجع تجدیدنظر رای را نقض کرده باشد خود راساً با چشم پوشی از نظر کارشناس به رسیدگی می‌پردازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1346636|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=24}}</ref> | * در صورتی که رای صادر در [[دادگاه بدوی]] مستند به [[کارشناسی]] باشد و در دادگاه بالاتر به علت عدم تخصص کارشناس نقض شده باشد، چنانچه مرجع عالی دیوانعالی کشور باشد چون دیوان شان [[رسیدگی ماهوی]] را ندارد پرونده را برای صدور رای شایسته به دادگاه تالی احاله می‌کند، در حالی که چنانچه مرجع تجدیدنظر رای را نقض کرده باشد خود راساً با چشم پوشی از نظر کارشناس به رسیدگی می‌پردازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1346636|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=24}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی == | |||
== رویه قضایی == | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# پس از نقض رأی دادگاه در دیوان عالی کشور، پرونده برای رسیدگی مجدد به دادگاه تعیین شده ارسال می‌شود. | |||
# دادگاه مرجوع الیه موظف به رسیدگی مجدد به پرونده است. | |||
# اگر رأی منقوض به صورت قرار بوده یا حکمی باشد که به علت نقص تحقیقات نقض شده است، رسیدگی مجدد به دادگاه صادرکننده رأی ارجاع می‌شود. | |||
# اگر رأی به علت عدم صلاحیت دادگاه نقض شده باشد، پرونده به دادگاهی که دیوان عالی کشور صالح بداند ارجاع می‌شود. | |||
# در موارد دیگر نقض رأی، پرونده به شعبه دیگری از همان حوزه دادگاه که رأی منقوض را صادر کرده است ارجاع می‌شود. | |||
# اگر حوزه دادگاه صادرکننده رأی فقط یک شعبه داشته باشد، پرونده به نزدیکترین دادگاه از حوزه دیگر ارجاع می‌شود. | |||
== رویه های قضایی == | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره کارشناس خبره محلی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره پرداخت دین بدون اذن مدیون]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره وقف سرقفلی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره وضعیت مهریه موجل پس از درخواست طلاق زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره وضعیت دادرسی طلاق بدون اخذ نظر داوران]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش نظرشورای اهل سنت در دعاوی طلاق بین زوجین سنی مذهب]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش نظر کارشناس در تعیین اجرت المثل و نفقه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نفی نسب با دلایل قطعی پزشکی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه طرح دعوای طلاق خلع توسط زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه تقویم خواسته های متعدد یک دادخواست]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه تعیین حقوق مالی زوجه در رأی دادگاه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه تصمیم دادگاه پس از احراز عدم رعایت فوریت در خیار غبن]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه اعراض از حق فسخ نکاح]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مفهوم غرامت ناشی از مستحق للغیر درآمدن مبیع]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره معیار مدخوله بودن زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مطالبه همزمان شرط تنصیف دارایی و اجرت المثل]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مطالبه همزمان اجرت المثل ایام زوجیت و تنصیف دارایی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مطالبه خسارت تأخیر در استرداد ثمن]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مطالبه خسارات ناشی از مستحق للغیر درآمدن مبیع]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مصادیق عسر و حرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی پس از تشخیص خلاف بین شرع بودن رأی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به اعتراض به عملیات اجرایی ثبت]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع رسیدگی به دعاوی مربوط به مصادره اموال]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره قرینه های اثبات کننده عسروحرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فسخ نکاح به دلیل جنون زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فسخ نکاح به دلیل اعلام دانشجو بودن زوج و کشف خلاف آن]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طرح دعوای نفی ولد از سوی غیر پدر]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طرح دعوا علیه محجور]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طرح دعوا به قائم مقامی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرای عدم معرفی داور توسط زوجین در دعوای طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرای عدم رسیدگی دادگاه به تمام جهات دعوای طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرای عدم ابطال تمبر وکالتی به میزان قانونی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شیوه تعیین میزان نفقه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرط تحقق رأی اصراری]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رعایت مصلحت در حضانت طفل]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رجوع از بذل مهریه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه میان بذل حقوق مالی و احراز عسر و حرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه اجرت المثل و نحله زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه اجرت المثل ایام زوجیت و نحله]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دعوای بطلان نکاح به دلیل جنون زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل ضعف بینایی زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل ازدواج سابق زوجه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۶۸۰۱۰۹۶)]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل ازدواج سابق زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق دلیل ضرب وجرح عمدی توسط زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره حاکمیت امر کیفری بر حقوقی در دعوای فسخ نکاح]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه مرجوع الیه پس از نقض رأی در دیوانعالی کشور]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه درخصوص حقوق مالی زوجه در دعوای طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه بدوی پس از برگشت پرونده از دادگاه تجدیدنظر]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره توکیل وکالت در طلاق اعطایی به زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تقاضای طلاق زوجه به دلیل ترک انفاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تفسیر بند ۱۲ شروط ضمن عقد نکاحیه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۲۵۶۰۰۳۷۵)]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تفاوت طلاق حکمی و طلاق قراردادی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین وجه التزام برای عدم پرداخت چک]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین متولی موقوفه به نحو ضمنی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین خواسته در دعوای فسخ نکاح]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تاثیر گزارش اصلاحی بر گواهی عدم امکان سازش]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تاثیر ترک اعتیاد بر طلاق به دلیل اعتیاد زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تأثیر رابطه نامشروع زوجه بر اجرت المثل ایام زوجیت]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تأثیر درمان ناباروری زوج در حق طلاق زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تأثیر اظهار زوج به ترک اعتیاد در تحقق وکالت طلاق برای زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بار اثبات دعوا در ترک انفاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ایجاد صلاحیت قضایی بر اساس آیین نامه دولتی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره امارات قضایی در احراز عسر و حرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعتراض به تحدید حدود املاک]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره استناد به نظر کارشناس در پرونده دیگر]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادله اثبات زوجیت]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادله اثبات دعوا در نفی نسب]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادعای امانی بودن چک در وجه حامل]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر پرداخت نفقه پیش از صدور اجراییه بر دعوای طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر عدم تنظیم ترازنامه بر رجوع به بدهکاران شرکت]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر رد شکایت کیفری فریب در ازدواج بر دعوی حقوقی فسخ نکاح]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثبات امتناع زوج از پرداخت نفقه پس از واخواهی از رای غیابی]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/817 مورخ 1400/10/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعاده دادرسی از تعارض آرا در دو دادگاه هم عرض]] | * [[نظریه شماره 7/1400/817 مورخ 1400/10/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعاده دادرسی از تعارض آرا در دو دادگاه هم عرض]] | ||
* [[رای دادگاه درباره استناد دادگاه به شروط ضمن عقد بدون درخواست خواهان (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۳۴۱)]] | * [[رای دادگاه درباره استناد دادگاه به شروط ضمن عقد بدون درخواست خواهان (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۳۴۱)]] | ||
| خط ۶۰: | خط ۱۳۹: | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طلاق در فرض غیر شیعه بودن زوج (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۰۱۵۱۳)]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طلاق در فرض غیر شیعه بودن زوج (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۰۱۵۱۳)]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش مفارقت جسمانی زوجین در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۳۵۰۰۱۳)]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش مفارقت جسمانی زوجین در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۳۵۰۰۱۳)]] | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[ضمان درک در حوزه آرای قضایی]] | * [[ضمان درک در حوزه آرای قضایی]] | ||
* [[رویکرد تفسیری دیوان عالی کشور در حمایت از حقوق و آزادی ها با تاکید بر آرای حقوقی]] | * [[رویکرد تفسیری دیوان عالی کشور در حمایت از حقوق و آزادی ها با تاکید بر آرای حقوقی]] | ||
| خط ۶۸: | خط ۱۴۵: | ||
* [[امکان سنجی مطالبۀ قیمت افزایش یافتۀ مبیع از بایع فضولی با توجه به رویۀ قضایی]] | * [[امکان سنجی مطالبۀ قیمت افزایش یافتۀ مبیع از بایع فضولی با توجه به رویۀ قضایی]] | ||
* [[استمرار دادرسی و احکام آن در حقوق ایران و فرانسه]] | * [[استمرار دادرسی و احکام آن در حقوق ایران و فرانسه]] | ||
== منابع == | |||
== منابع | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | {{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | ||
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]] | [[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
[[رده:اعتراض به آراء]] | [[رده:اعتراض به آراء]] | ||
[[رده:فرجام خواهی در امور مدنی]] | [[رده:فرجام خواهی در امور مدنی]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 2005}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۵۶
ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی: پس از نقض رأی دادگاه در دیوان عالی کشور، رسیدگی مجدد به دادگاهی که به شرح زیر تعیین می‌گردد ارجاع می‌شود و دادگاه مرجوع الیه مکلف به رسیدگی می‌باشد:
- الف - اگر رأی منقوض به صورت قرار بوده و یا حکمی باشد که به علت نقص تحقیقات نقض شده‌است، رسیدگی مجدد به دادگاه صادرکننده آن ارجاع می‌شود.
- ب - اگر رأی به علت عدم صلاحیت دادگاه نقض شده باشد، به دادگاهی که دیوان عالی کشور صالح بداند ارجاع می‌گردد.
- ج - در سایر موارد نقض، پرونده به شعبه دیگر از همان حوزه دادگاه که رأی منقوض را صادر نموده ارجاع می‌شود و اگر آن حوزه بیش از یک شعبه دادگاه نداشته باشد به نزدیکترین دادگاه حوزه دیگر ارجاع می‌شود.
مواد مرتبط
پیشینه
مشابه مفاد ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی ذیل مواد ۵۷۱ و ۵۷۲ اصلاحی ۱۳۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ بیان شده بود.[۱]
نکات تفسیری دکترین ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی
دادگاهی که پرونده پس از نقض به آن ارجاع می‌شود باید هم صنف و هم نوع و هم درجه با دادگاه صادر کننده رای نقض شده باشد.[۲] چنانچه قرار نقض شده از دادگاه بدوی صادر شده باشد، اعم از اینکه به‌طور مستقیم مورد فرجام خواهی قرار گرفته یا در دادگاه تجدیدنظر استوار شده و رای این دادگاه در دیوان نقض شده باشد، پرونده برای رسیدگی ماهیتی به دادگاه بدوی ارجاع می‌شود.[۳] همچنین اقدام دیوان در نقض رای به علت عدم صلاحیت دادگاه صادر کننده نیز «رای فرجامی» است.[۴]
انتقادات
ممکن است پرونده پس از نقض رای به علت عدم صلاحیت دادگاه، به مرجعی غیر از دادگاه ارجاع شود بنابراین بهتر بود در بند «ب» به جای واژه «دادگاهی» واژه «مرجعی» به کار می‌رفت. [۵]
مصادیق و نمونه ها
- در صورتی که رای صادر در دادگاه بدوی مستند به کارشناسی باشد و در دادگاه بالاتر به علت عدم تخصص کارشناس نقض شده باشد، چنانچه مرجع عالی دیوانعالی کشور باشد چون دیوان شان رسیدگی ماهوی را ندارد پرونده را برای صدور رای شایسته به دادگاه تالی احاله می‌کند، در حالی که چنانچه مرجع تجدیدنظر رای را نقض کرده باشد خود راساً با چشم پوشی از نظر کارشناس به رسیدگی می‌پردازد.[۶]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- پس از نقض رأی دادگاه در دیوان عالی کشور، پرونده برای رسیدگی مجدد به دادگاه تعیین شده ارسال می‌شود.
- دادگاه مرجوع الیه موظف به رسیدگی مجدد به پرونده است.
- اگر رأی منقوض به صورت قرار بوده یا حکمی باشد که به علت نقص تحقیقات نقض شده است، رسیدگی مجدد به دادگاه صادرکننده رأی ارجاع می‌شود.
- اگر رأی به علت عدم صلاحیت دادگاه نقض شده باشد، پرونده به دادگاهی که دیوان عالی کشور صالح بداند ارجاع می‌شود.
- در موارد دیگر نقض رأی، پرونده به شعبه دیگری از همان حوزه دادگاه که رأی منقوض را صادر کرده است ارجاع می‌شود.
- اگر حوزه دادگاه صادرکننده رأی فقط یک شعبه داشته باشد، پرونده به نزدیکترین دادگاه از حوزه دیگر ارجاع می‌شود.
رویه های قضایی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره کارشناس خبره محلی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره پرداخت دین بدون اذن مدیون
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره وقف سرقفلی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره وضعیت مهریه موجل پس از درخواست طلاق زوج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره وضعیت دادرسی طلاق بدون اخذ نظر داوران
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش نظرشورای اهل سنت در دعاوی طلاق بین زوجین سنی مذهب
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش نظر کارشناس در تعیین اجرت المثل و نفقه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نفی نسب با دلایل قطعی پزشکی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه طرح دعوای طلاق خلع توسط زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه تقویم خواسته های متعدد یک دادخواست
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه تعیین حقوق مالی زوجه در رأی دادگاه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه تصمیم دادگاه پس از احراز عدم رعایت فوریت در خیار غبن
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه اعراض از حق فسخ نکاح
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مفهوم غرامت ناشی از مستحق للغیر درآمدن مبیع
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره معیار مدخوله بودن زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مطالبه همزمان شرط تنصیف دارایی و اجرت المثل
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مطالبه همزمان اجرت المثل ایام زوجیت و تنصیف دارایی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مطالبه خسارت تأخیر در استرداد ثمن
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مطالبه خسارات ناشی از مستحق للغیر درآمدن مبیع
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مصادیق عسر و حرج زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی پس از تشخیص خلاف بین شرع بودن رأی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به اعتراض به عملیات اجرایی ثبت
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع رسیدگی به دعاوی مربوط به مصادره اموال
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره قرینه های اثبات کننده عسروحرج زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فسخ نکاح به دلیل جنون زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فسخ نکاح به دلیل اعلام دانشجو بودن زوج و کشف خلاف آن
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طرح دعوای نفی ولد از سوی غیر پدر
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طرح دعوا علیه محجور
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طرح دعوا به قائم مقامی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرای عدم معرفی داور توسط زوجین در دعوای طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرای عدم رسیدگی دادگاه به تمام جهات دعوای طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرای عدم ابطال تمبر وکالتی به میزان قانونی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شیوه تعیین میزان نفقه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرط تحقق رأی اصراری
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رعایت مصلحت در حضانت طفل
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رجوع از بذل مهریه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه میان بذل حقوق مالی و احراز عسر و حرج زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه اجرت المثل و نحله زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه اجرت المثل ایام زوجیت و نحله
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دعوای بطلان نکاح به دلیل جنون زوج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل ضعف بینایی زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل ازدواج سابق زوجه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۶۸۰۱۰۹۶)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست فسخ نکاح به دلیل ازدواج سابق زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق دلیل ضرب وجرح عمدی توسط زوج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره حاکمیت امر کیفری بر حقوقی در دعوای فسخ نکاح
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه مرجوع الیه پس از نقض رأی در دیوانعالی کشور
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه درخصوص حقوق مالی زوجه در دعوای طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه بدوی پس از برگشت پرونده از دادگاه تجدیدنظر
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره توکیل وکالت در طلاق اعطایی به زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تقاضای طلاق زوجه به دلیل ترک انفاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تفسیر بند ۱۲ شروط ضمن عقد نکاحیه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۲۵۶۰۰۳۷۵)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تفاوت طلاق حکمی و طلاق قراردادی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین وجه التزام برای عدم پرداخت چک
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین متولی موقوفه به نحو ضمنی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین خواسته در دعوای فسخ نکاح
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تاثیر گزارش اصلاحی بر گواهی عدم امکان سازش
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تاثیر ترک اعتیاد بر طلاق به دلیل اعتیاد زوج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تأثیر رابطه نامشروع زوجه بر اجرت المثل ایام زوجیت
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تأثیر درمان ناباروری زوج در حق طلاق زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تأثیر اظهار زوج به ترک اعتیاد در تحقق وکالت طلاق برای زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بار اثبات دعوا در ترک انفاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ایجاد صلاحیت قضایی بر اساس آیین نامه دولتی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره امارات قضایی در احراز عسر و حرج زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعتراض به تحدید حدود املاک
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره استناد به نظر کارشناس در پرونده دیگر
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادله اثبات زوجیت
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادله اثبات دعوا در نفی نسب
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادعای امانی بودن چک در وجه حامل
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر پرداخت نفقه پیش از صدور اجراییه بر دعوای طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر عدم تنظیم ترازنامه بر رجوع به بدهکاران شرکت
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر رد شکایت کیفری فریب در ازدواج بر دعوی حقوقی فسخ نکاح
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثبات امتناع زوج از پرداخت نفقه پس از واخواهی از رای غیابی
- نظریه شماره 7/1400/817 مورخ 1400/10/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعاده دادرسی از تعارض آرا در دو دادگاه هم عرض
- رای دادگاه درباره استناد دادگاه به شروط ضمن عقد بدون درخواست خواهان (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۳۴۱)
- رای دیوان عالی کشور درباره دخالت وکلای پایه ۲ دادگستری و مشاوران حقوقی قوه قضائیه در دعاوی راجع به اصل نکاح و طلاق در محاکم بدوی و تجدیدنظر
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اجرت المثل ایام زندگی مشترک در دوران نامزدی و اثر باکره بودن زوجه علیرغم نزدیکی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بطلان گواهی عدم امکان سازش بدون اخذ نظر داوران
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بی احترامی و فشار روحی زوجه از مصادیق عسر و حرج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تقدم شروط ضمن عقد در خصوص امور مالی بر ضوابط قانون راجع به اجرت المثل یا نحله
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه در مورد مهریه در صورت احراز ازدواج موقت
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف زوج به انتقال عین اموال در قالب نحله
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف شرط تنصیف دارایی، اجرت المثل و نحله
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره خصوصیات اعاده دادرسی مبنی بر اعمال ماده ۱۸ و تشخیص خلاف شرع
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره داوری در طلاق (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۶۱۰۰۶۵۶)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دعوای طلاق به طرفیت زوج مجنون
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه اجرت المثل، نحله و شرط تنصیف (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۶۸۰۱۰۱۸)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرایط ایجاد خیار تدلیس در نکاح
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرط نفی اعتبار نظریه متخصصین پزشکی قانونی توسط دادگاه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضابطه محاسبه نفقه در مورد زوجین ساکن خارج از کشور
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرای طرف دعوا قرار ندادن اشخاص ذینفع در دعوای حجر
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طلاق به دلیل غیبت زوج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مداخله وکلای پایه دو مرکز امور مشاوران قوه قضائیه در دعوای اصل طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به دعاوی به تغییر نام اشخاص (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۸۹۰۰۷۱۵)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره موقعیت تعیین نحله یا اجرت المثل در دعوای طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نزدیکی به هر نحو، شرط استحقاق زوجه نسبت به تمام مهریه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش نظریه کارشناسی در خصوص حجر
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ۲ )مطالبه خسارات دادرسی در دعوای مطالبه خسارت بدنی به طرفیت صندوق تامین خسارت های بدنی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره (۱)- اثر عدم بیان مدت در عقد نکاح منقطع (۲)- شیوه اتیان سوگند
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثبات مالکیت در دعوی رفع ممانعت از حق عبور
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر اسقاط خیار غبن متعارف بر ادعای غبن فاحش
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر تعهد شخص ثالث به پرداخت بخشی از مهریه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر عدم اخذ نظریه داور در دعوی طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر عدم مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر پرداخت نفقه پس از طرح دعوی طلاق از ناحیه زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره احراز امکان الزام زوج به پرداخت نفقه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادعای عسر و حرج به جهت عقیم بودن زوج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعتبار نتیجه آزمایش اعتیاد زوج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعطای نیابت دادگاه تجدید نظر به دادگاه بدوی همان حوزه قضایی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره انتقال عوضین در عقود معاوضی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه بذل مهریه و عسر و حرج (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۴۲۴۹۳۶)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طلاق در فرض غیر شیعه بودن زوج (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۰۱۵۱۳)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش مفارقت جسمانی زوجین در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۳۵۰۰۱۳)
مقالات مرتبط
- ضمان درک در حوزه آرای قضایی
- رویکرد تفسیری دیوان عالی کشور در حمایت از حقوق و آزادی ها با تاکید بر آرای حقوقی
- تحلیل مفهوم و کارکرد رأی اصراری
- امکان سنجی مطالبۀ قیمت افزایش یافتۀ مبیع از بایع فضولی با توجه به رویۀ قضایی
- استمرار دادرسی و احکام آن در حقوق ایران و فرانسه
منابع
- ↑ علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2799156
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 564340
- ↑ علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1255416
- ↑ علی مهاجری. دعاوی مالی و غیرمالی در حقوق ایران و فرانسه. چاپ 2. فکرسازان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1627512
- ↑ بهرام بهرامی. آیین دادرسی مدنی (جلد اول و دوم). چاپ 11. نگاه بینه، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2519616
- ↑ عبدالله شمس. آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دوره پیشرفته). چاپ 24. دراک، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1346636