ماده ۷۰۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
*{{زیتونی|[[ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۷۰۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده بعدی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۷۰۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده بعدی]]}}
== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
* [[ماده ۷۰۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
* [[ماده 272 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]]
* [[ماده 143 قانون تعزیرات مصوب 1362]]
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
هجو: به معنای بر شمردن معایب دیگری و توهین و اهانت به او است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=677136|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
هجو: به معنای بر شمردن معایب دیگری و توهین و اهانت به او است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=677136|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
خط ۸: خط ۱۴:
در [[ماده 272 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6231556|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> و [[ماده 143 قانون تعزیرات مصوب 1362]] عینا جرم هجو پیش بینی شده بود، با این تفاوت که در این مواد به هجو شفاهی اشاره ای نشده و همچنین کاربرد کلمه «و» به جای «یا» در این ماده نشان میدهد که تحقق جرم منوط به نوشتن و انتشار توأمان بوده است، حال آنکه در قانون فعلی، ارتکاب هر یک از این رفتارها برای تحقق جرم کفایت میکند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357364|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
در [[ماده 272 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6231556|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> و [[ماده 143 قانون تعزیرات مصوب 1362]] عینا جرم هجو پیش بینی شده بود، با این تفاوت که در این مواد به هجو شفاهی اشاره ای نشده و همچنین کاربرد کلمه «و» به جای «یا» در این ماده نشان میدهد که تحقق جرم منوط به نوشتن و انتشار توأمان بوده است، حال آنکه در قانون فعلی، ارتکاب هر یک از این رفتارها برای تحقق جرم کفایت میکند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357364|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات تفسیری دکترین ==
قانونگذار در این ماده به بیان شرایط جرم هجو پرداخته است. [[عنصر مادی]] این جرم، نوشتن یا انتشار عیوب دیگری در قالب جملات موزون یا شعر است. برای تحقق این جرم لازم است که هجو منحصرا از طریق نثر یا نظم صورت گیرد؛ خواه شفاهی خواه کتبی. به این نوع از جرائم که کاربرد [[وسیله ارتکاب جرم|وسیله]] خاصی در آن شرط می باشد [[جرایم مقید به وسیله|جرائم مقید به وسیله]] گفته میشود که جرم هجو از این نوع است. بنابراین استفاده از جملات ناموزون، کلمات تنها، کاریکاتور و اشاره برای بیان عیوب دیگری نمیتواند هجو محسوب شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612688|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> همچنین بر طبق متن ماده و کاربرد عبارت «کسی را هجو کند»، هجو شونده لزوما باید [[شخص حقیقی]] و معین باشد؛ بنابراین هجو یک [[شرکت تجاری]] یا مردم یک شهر به طور کلی، مشمول ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612708|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> مرتکب این جرم باید با اراده و اختیار خود [[عمد|عامدانه]] به این عمل دست زند، چرا که این جرم به صورت سهوی قابل تحقق نیست، البته اینکه شخص قصد شوخی و مزاح با دیگری داشته، رافع [[مسئولیت کیفری|مسئولیت]] نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=677168|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
قانونگذار در این ماده به بیان شرایط جرم هجو پرداخته است. [[عنصر مادی]] این جرم، نوشتن یا انتشار عیوب دیگری در قالب جملات موزون یا شعر است. برای تحقق این جرم لازم است که هجو منحصرا از طریق نثر یا نظم صورت گیرد؛ خواه شفاهی خواه کتبی. به این نوع از جرائم که کاربرد [[وسیله ارتکاب جرم|وسیله]] خاصی در آن شرط می باشد [[جرایم مقید به وسیله|جرائم مقید به وسیله]] گفته میشود که جرم هجو از این نوع است. بنابراین استفاده از جملات ناموزون، کلمات تنها، کاریکاتور و اشاره برای بیان عیوب دیگری نمیتواند هجو محسوب شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612688|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> همچنین بر طبق متن ماده و کاربرد عبارت «کسی را هجو کند»، هجو شونده لزوما باید [[شخص حقیقی]] و معین باشد؛ بنابراین هجو یک [[شرکت تجاری]] یا مردم یک شهر به طور کلی، مشمول ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612708|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> مرتکب این جرم باید با اراده و اختیار خود [[عمد|عامدانه]] به این عمل دست زند، چرا که این جرم به صورت سهوی قابل تحقق نیست، البته اینکه شخص قصد شوخی و مزاح با دیگری داشته، رافع [[مسئولیت کیفری|مسئولیت]] نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=677168|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>


== انتقادات ==
== انتقادات ==
در این ماده بهتر بود قانونگذار به جای عبارت «یا به صورت کتبی یا شفاهی» از عبارت «چه به صورت کتبی و چه شفاهی» استفاده میکرد تا این شبهه ایجاد نشود که این موارد، نمونه های دیگری از ارتکاب جرم هجو علاوه بر نظم و نثر هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357372|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
در این ماده بهتر بود قانونگذار به جای عبارت «یا به صورت کتبی یا شفاهی» از عبارت «چه به صورت کتبی و چه شفاهی» استفاده میکرد تا این شبهه ایجاد نشود که این موارد، نمونه های دیگری از ارتکاب جرم هجو علاوه بر نظم و نثر هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357372|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# هجو کردن چه به صورت نظم (شعر) و چه به صورت نثر (نوشته) جرم محسوب می‌شود.
# این هجو می‌تواند کتبی (نوشتاری) یا شفاهی (گفتاری) باشد.
# مجازات تعیین‌شده برای این جرم، حبس از پانزده روز تا سه ماه است.
# انتشار هجویه نیز معادل با انجام خود هجو است و مشمول همان مجازات می‌شود.


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
* [[میزگرد راجع به جرایم‌ مطبوعاتی]]
* [[میزگرد راجع به جرایم‌ مطبوعاتی]]
* [[حکمرانی و تنظیمگری پلتفرم‌های ویدئویی در ایران: از منازعه بر سر نهاد متولی تا تعدیل محتوا]]
* [[حکمرانی و تنظیمگری پلتفرم‌های ویدئویی در ایران: از منازعه بر سر نهاد متولی تا تعدیل محتوا]]

نسخهٔ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۰۸

ماده ۷۰۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس با نظم یا نَثر یا به صورت کتبی یا شفاهی کسی را هَجو کند و یا هَجویه را منتشر نماید به حبس از پانزده روز تا سه ماه محکوم می‌ شود.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

هجو: به معنای بر شمردن معایب دیگری و توهین و اهانت به او است.[۱]

پیشینه

در ماده 272 قانون مجازات عمومی مصوب 1304[۲] و ماده 143 قانون تعزیرات مصوب 1362 عینا جرم هجو پیش بینی شده بود، با این تفاوت که در این مواد به هجو شفاهی اشاره ای نشده و همچنین کاربرد کلمه «و» به جای «یا» در این ماده نشان میدهد که تحقق جرم منوط به نوشتن و انتشار توأمان بوده است، حال آنکه در قانون فعلی، ارتکاب هر یک از این رفتارها برای تحقق جرم کفایت میکند.[۳]

نکات تفسیری دکترین

قانونگذار در این ماده به بیان شرایط جرم هجو پرداخته است. عنصر مادی این جرم، نوشتن یا انتشار عیوب دیگری در قالب جملات موزون یا شعر است. برای تحقق این جرم لازم است که هجو منحصرا از طریق نثر یا نظم صورت گیرد؛ خواه شفاهی خواه کتبی. به این نوع از جرائم که کاربرد وسیله خاصی در آن شرط می باشد جرائم مقید به وسیله گفته میشود که جرم هجو از این نوع است. بنابراین استفاده از جملات ناموزون، کلمات تنها، کاریکاتور و اشاره برای بیان عیوب دیگری نمیتواند هجو محسوب شود.[۴] همچنین بر طبق متن ماده و کاربرد عبارت «کسی را هجو کند»، هجو شونده لزوما باید شخص حقیقی و معین باشد؛ بنابراین هجو یک شرکت تجاری یا مردم یک شهر به طور کلی، مشمول ماده نخواهد بود.[۵] مرتکب این جرم باید با اراده و اختیار خود عامدانه به این عمل دست زند، چرا که این جرم به صورت سهوی قابل تحقق نیست، البته اینکه شخص قصد شوخی و مزاح با دیگری داشته، رافع مسئولیت نخواهد بود.[۶]

انتقادات

در این ماده بهتر بود قانونگذار به جای عبارت «یا به صورت کتبی یا شفاهی» از عبارت «چه به صورت کتبی و چه شفاهی» استفاده میکرد تا این شبهه ایجاد نشود که این موارد، نمونه های دیگری از ارتکاب جرم هجو علاوه بر نظم و نثر هستند.[۷]


نکات توصیفی هوش مصنوعی

  1. هجو کردن چه به صورت نظم (شعر) و چه به صورت نثر (نوشته) جرم محسوب می‌شود.
  2. این هجو می‌تواند کتبی (نوشتاری) یا شفاهی (گفتاری) باشد.
  3. مجازات تعیین‌شده برای این جرم، حبس از پانزده روز تا سه ماه است.
  4. انتشار هجویه نیز معادل با انجام خود هجو است و مشمول همان مجازات می‌شود.

مقالات مرتبط

منابع

  1. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 677136
  2. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6231556
  3. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 357364
  4. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 612688
  5. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 612708
  6. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 677168
  7. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 357372