ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰): هر کس اوراق مجعول مذکور در مواد (۵۳۲)، (۵۳۳) و (۵۳۴) را با علم به جعل و تزویر مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا به ۱۶۵/۰۰۰/۰۰۰ تا ۸۲۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
• ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
• ماده ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
• ماده ۱۰۵ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴
• ماده ۸۱ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۷۱

آیین نامه، بخشنامه و دستورالعمل های مرتبط

• تصویب نامه اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف مصوب ۱۴۰۳/۰۳/۳۰

توضیح واژگان

• علم: به معنای اطمینان اجمالی یا تفصیلی از وقوع امری می باشد.

• جعل: جرمی است که در آن، شخصی به قصد تحریف واقعیت، تغییراتی را در نوشته‌ای ایجاد می‌کند که قابلیت اضرار به غیر دارد.
• تزویر: مترادف جعل است و در فقه به جای جعل، از عبارت تزویر نیز استفاده می شود.

• جبران خسارت: یعنی وارد کننده زیان یا شخص دیگری، وضعیت متضرر را بهبود بخشیده و به وضعیت قبل از ورود زیان نزدیک کند.
• حبس: به معنای محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.
• جزای نقدی: محکومیت مجرم به دادن پول را جزای نقدی گویند.

پیشینه

• ماده ۱۰۵ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ در این خصوص، مقرر می داشت: «هر کسی اوراق مجعوله مزبوره در سه ماده قبل را با علم به تزویر مورد استفاده قرار دهد محکوم به حبس مجرد از دو الی ده سال خواهد شد.»
• نرخ جریمه مذکور در ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیئت وزیران در خصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقاً جزای نقدی مندرج در این ماده، سه تا هیجده میلیون ریال بود.

نکات تفسیری دکترین ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، استفاده از سند مجعول را جرم انگاری نموده‌ است. برای تحقق این جرم، لازم است که مرتکب علاوه بر سوء نیت عام (علم به مجعول بودن سند و عمد در استفاده از آن)، قصد اضرار (ضرر رساندن) به دیگری را نیز داشته باشد، هر چند که عملاً چنین ضرری وارد نشود؛ زیرا این جرم از جرائم مطلق است که برای تحقق، نیازی به وقوع نتیجه خاصی ندارد. همچنین در این موارد، باید احتمال و قابلیت ورود ضرر اعم از مادی یا معنوی به شخص حقیقی یا حقوقی وجود داشته باشد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

1. استفاده از اوراق مجعول جرم است.
2. علم به جعل و تزویر لازمه ارتکاب جرم است.
3. مرتکب علاوه بر جبران خسارت باید مجازات شود.
4. مجازات شامل حبس و جزای نقدی است.
5. حبس از شش ماه تا سه سال تعیین شده‌است.
6. جزای نقدی از ۱۶۵٬۰۰۰٬۰۰۰ تا ۸۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال است.

مصادیق و نمونه‌ها

موارد ذیل، استفاده از سند مجعول محسوب می‌شود:

• چنانچه وکیلی، آگاهانه و با علم به جعلی بودن اسناد، آن را پیوست دادخواست تقدیمی خود نماید، هر چند که بعداً این اسناد را از دادگاه مسترد کند.
• استفاده از کارت‌های مجعول برای فریب دستگاه‌هایی مانند باجه تلفن، خودپرداز، گیت‌های ورود و خروج به شرط احراز قصد اضرار به یک شخص حقیقی یا حقوقی.
• به کار بردن اسکناس جعلی برای خرید، هر چند که معامله واقع نشود.

رویه‌های قضایی

• دیوان عالی کشور در رای خود اظهار داشته که صرف سیگار فروش بودن متهم، به معنای علم به ماهیت جعلی اسکناس نیست.

• شعبه پنجم دیوان عالی کشور در رای شماره ۲۱۸۴ مورخ ۱۳۱۸/۹/۳ بیان داشته: «به محض تقدیم سند مجعول به دادگاه و استناد به آن بر علیه طرف مقابل، عمل استفاده از سند تمام شده‌ است … خواه از آن سند فایده ای حاصل گردد یا آنکه به واسطه ثبوت جعلیت فایده ای از آن عائد نگردد.»
• اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه مشورتی شماره ۷/۱۱۰۸۷ مورخ ۱۳۷۱/۱۰/۲۳ بیان نموده: «... همین اندازه که کسی سند مجعول را با علم به تزویر و جعلی بودن آن به منظور استفاده ابراز نماید، جرم تحقق پیدا می‌کند و تحقق این جرم منوط به حصول نتیجه نیست.»
• نظریه شماره ۷/۹۹/۸۷۲ مورخ ۱۳۹۹/۰۷/۲۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شمول مرور زمان بر جرم استفاده از سند مجعول

• رای دادگاه درباره ارتکاب جعل به عنوان مقدمه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۱۳۰۸)
• رای دادگاه درباره ارتکاب استفاده از سند مجعول به عنوان مقدمه تحصیل مال از طریق نامشروع (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۶۱۵)
• رای دادگاه درباره ارائه فتوکپی وکالت نامه رسمی مجعول به دادسرا (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۵۴۰)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۱۰۵۳)
• رای دادگاه درباره اعمال مجازات اشد در کلاهبرداری از طریق جعل (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۶۰۱۴۱۶)
• رای دادگاه درباره اعطای وام بدون رعایت ضوابط قانونی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۰۷۲)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای بزه تحصیل مال از طریق نامشروع (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۷۰۱۶۵۲)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۱۱۹۰)
• رای دادگاه درباره استفاده از فتوکپی سند مجعول (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۱۱۰)
• رای دادگاه درباره تبدیل حبس به جزای نقدی در مقام تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۸۹۱)
• رای دادگاه درباره تأثیر عدم تعقیب مباشر در تعقیب معاون (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۲۳۴)
• رای دادگاه درباره تأثیر عدم کشف سند مجعول در اتهام جعل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۰۷۲۲)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول به عنوان مقدمه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۰۹۰۹)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۰۱۷)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول به عنوان مقدمه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۶۹۶۰۱۰۶۲)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول به عنوان مقدمه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۱۴۳۳)
• رای دادگاه درباره برداشت وجه بدون اجازه از عابر بانک دیگری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۱۰۶۶)
• رای دادگاه درباره تبدیل حبس به جزای نقدی در تعدد جرم (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۱۴۲۵)
• رای دادگاه درباره تحصیل ضمانت نامه بانکی با ارائه وثیقه کم ارزش (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۵۰۰۸۵۱)
• رای دادگاه درباره تحویل سند مجعول به متقاضی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۶۹۶)
• رای دادگاه درباره تغییر عنوان اتهام در دادگاه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۷۳۳)
• رای دادگاه درباره تعدد مادی محسوب شدن جعل و استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۱۷۳۹)
• رای دادگاه درباره تعلیق اجرای مجازات کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۵۰۰۰۴۷)
• رای دادگاه درباره تعدد مادی محسوب نشدن معاونت در جعل و استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۱۳۲۴)
• رای دادگاه درباره تصدیق خلاف واقع سند توسط وکیل بدون ملاحظه اصل آن (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۳۷۰)
• رای دادگاه درباره تحصیل چک مسروقه و وصول وجه آن (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۱۱۵۱)
• رای دادگاه درباره تعدد مادی استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۱۰۱۱۹۷)
• رای دادگاه درباره تعدد مادی جرم در ارتکاب جعل و کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۶۸۶)
• رای دادگاه درباره تعدد مادی جعل، استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۱۰۰۵)
• رای دادگاه درباره تبدیل حبس به جزای نقدی در مقام تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۸۲۲)
• رای دادگاه درباره عنصر مادی تحصیل مال از طریق نامشروع (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۳۵۰)
• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره صدور حکم به مجازات تبعی در فرض اعمال تخفیف مجازات