ماده ۵۲۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۵۲۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس احکام یا امضاء یا مهر یا فرمان یا دستخط مقام رهبری و یا روسای سه قوه را به اعتبار مقام آنان جعل کند یا با علم به جعل یا‌ تزویر استعمال نماید به حبس از سه تا پانزده سال محکوم خواهد شد.

توضیح واژگان

«دستخط»: هرچند ظهور این عبارت شامل نوشته‌های بدون امضا و مهر نیز می‌شود اما به نظر می‌رسد شمول ماده بر این موارد را باید مقید به ارزش قضائی و قابلیت استناد این نوشته‌ها بدانیم.[۱]

نکات تفسیری دکترین ماده 524 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

عنصر مادی این جرم، همان اعمالی است که در ماده ۵۲۳ قانون تعزیرات ذکر شده‌است.[۲] مرتکب این جرم می‌تواند هر فردی اعم از ایرانی یا غیر ایرانی، کارمند یا غیر کارمند باشد. همچنین اگر این جرم در خارج از کشور رخ داده و مرتکب در ایران یافت شود، طبق قوانین ایران قابل تعقیب خواهد بود.[۳] گفتنی است نظر به عبارات ماده، در مواردی که احکام، دستخط، مهر و امضای افراد فوق‌الذکر، جنبه شخصی داشته و ارتباطی با سمت و مقام ایشان نداشته باشد، جرم موضوع این ماده، محقق نمی‌شود[۴] البته این عمل، می‌تواند جعل عادی محسوب شود.[۵] به لحاظ عنصر روانی نیز مرتکب باید علاوه بر عمد در ارتکاب رفتار مجرمانه، از هویت صاحب امضا آگاه باشد.[۶] اگر کسی موارد مذکور در ماده را جعل و از آن استفاده کند، مرتکب دو جرم جداگانه جعل و استفاده از سند مجعول شده‌است و مشمول مقررات تعدد جرم قرار می‌گیرد.[۷]

انتقادات

عدم ذکر اعضای مجامع، نهادها و شوراهای مهم دولتی، مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی امنیت ملی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و … در این ماده قابل نقد به نظر می‌رسد.[۸]

مواد مرتبط

ماده ۹۵ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 524 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

  1. جعل احکام، امضاء، مهر، فرمان یا دستخط مقام رهبری و روسای سه قوه جرم محسوب می‌شود.
  2. اعتبار مقام رهبری و روسای سه قوه در جعل و استفاده غیرقانونی مهم است.
  3. استفاده آگاهانه از مدارک جعلی، جرم محسوب می‌شود.
  4. مجازات جعل یا استفاده از مدارک جعلی شامل حبس از سه تا پانزده سال است.

منابع

  1. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 857864
  2. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387700
  3. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387736
  4. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 667508
  5. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715308
  6. جعفر کوشا. بایسته‌های حقوق جزای اختصاصی (جلد اول و دوم و سوم). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2009332
  7. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387720
  8. حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434260