ماده ۵۱۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (added Category:تهدید به بمب گذاری هواپیما، کشتی و وسایل نقلیه عمومی using HotCat) |
|||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
هر کس به قصد بر هم زدن امنیت کشور و [[تشویش اذهان عمومی]] [[تهدید]] به بمب گذاری هواپیما، کشتی و وسائل نقلیه عمومی نماید یا ادعا نماید که وسایل مزبور بمب گذاری شده است علاوه بر جبران خسارت وارده به دولت و اشخاص به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می گردد. | '''ماده ۵۱۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)''': هر کس به قصد بر هم زدن امنیت کشور و [[تشویش اذهان عمومی]] [[تهدید]] به بمب گذاری هواپیما، کشتی و [[وسیله نقلیه عمومی|وسائل نقلیه عمومی]] نماید یا ادعا نماید که وسایل مزبور بمب گذاری شده است علاوه بر جبران خسارت وارده به دولت و اشخاص به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می گردد. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۵۱۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۵۱۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
عبارات | عبارات «ادعا» و «تهدید» با هم تفاوت دارند، زیرا تهدید ناظر به آینده و ادعا، ناظر به گذشته است، همچنین در تهدید، [[مباشرت]] خود فرد یا گروهِ تحت کنترل او شرط است ولی در ادعا، چنین مباشرت یا کنترلی شرط نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432832|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
این ماده در | این ماده در قانون تعزیرات مصوب 1362 مشابهی ندارد و به دنبال گسترش این گونه اعمال مجرمانه و نتایج مخرب آن در سال 1375 تصویب شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432820|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
[[عنصر مادی]] این جرم، شامل هر یک از این دو مورد است: 1- | [[عنصر مادی]] این جرم، شامل هر یک از این دو مورد است: 1- تهدید به بمب گذاری هواپیما، کشتی یا وسائل نقلیه عمومی 2-ادعای بمب گذاری در آن ها. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387172|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> [[اطلاق]] این ماده، شامل حالتی نیز می شود که تهدید یا ادعا صرفا برای تشویش اذهان عمومی صورت گرفته و واقعیت ندارد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387196|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> البته برخی دیگر معتقدند که ادعا، حتما باید کذب و عاری از حقیقت باشد تا مشمول ماده قرار گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432832|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> همچنین لزومی ندارد که شخص مباشرت در بمب‌گذاری داشته باشد بلکه صرف اطلاع از چنین اقدامی کفایت می کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=857772|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> تهدید یا ادعای بمب‌گذاری در مکان های دیگری غیر از موارد مصرح در قانون، طبق منطوق ماده و قواعد [[تفسیر ادبی]]، مشمول ماده قرار نمی گیرد؛ هرچند به لحاظ [[تفسیر منطقی]]، شمول این موارد دور از ذهن نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387180|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> همچنین وسائل نقلیه خصوصی اعم از شخصی یا دولتی که مورد استفاده عموم نباشد، مشمول ماده قرار نمی گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=430024|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref> برای تحقق این جرائم، مرتکب باید قصد برهم زدن امنیت و تشویش اذهان عمومی را داشته باشد بنابراین اگر چنین ادعائی با هدف دور کردن مردم از محل بمب‌گذاری شده باشد، مشمول این ماده، قرار نخواهد گرفت اما اگر مرتکب به قصد مسخره کردن مردم، گرفتن انتقام یا شوخی کردن، تهدید به بمب گذاری کند و در عمل موجب برهم خوردن امنیت شود، مشمول ماده قرار می گیرد هرچند که فاقد [[انگیزه]] های سیاسی باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387176|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> گفتنی است که این ادعا یا تهدید باید با کسی مطرح شود که احتمال تحقق [[سو نیت خاص|سوء نیت خاص]] این جرم (قصد بر هم زدن امنیت) وجود داشته باشد؛ مانند برج مراقبت فرودگاه، خبرگزاری یا صدا و سیما، مسافران هواپیما و ...<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432840|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
دامنه شمول این ماده از دو جهت محدود شده که قابل نقد به نظر می رسد: اولا: صرفا به بمب گذاری اشاره شده است در نتیجه سایر خرابکاری ها مانند دستکاری موتور هواپیما از شمول ماده خارج شده است، ثانیا: منطوق ماده، صرفا | دامنه شمول این ماده از دو جهت محدود شده که قابل نقد به نظر می رسد: اولا: صرفا به بمب گذاری اشاره شده است در نتیجه سایر خرابکاری ها مانند دستکاری موتور هواپیما از شمول ماده خارج شده است، ثانیا: منطوق ماده، صرفا تهدید یا ادعای بمب‌گذاری در «وسائل نقلیه» را ذکر نموده است حال آنکه ارتکاب این اعمال در [[اماکن عمومی|مکان های عمومی]] حتی می تواند آثار مخرب بیشتری به همراه داشته باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432848|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
در | در قانون مجازات اخلالگران در امنیت پرواز هواپیما و خرابکاری در وسائل و تاسیسات هواپیمایی مصوب 1349، نیز جرائم مشابهی پیش بینی شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=714880|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[حکمرانی و تنظیمگری پلتفرم‌های ویدئویی در ایران: از منازعه بر سر نهاد متولی تا تعدیل محتوا]] | |||
* [[گونه‌هایی از ابهام در گزاره‌های قانونی]] | |||
* [[جرایم علیه امنیت و حقوق شهروندی در پرتو اصول جرم انگاری]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)}} | |||
[[رده:جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور]] | [[رده:جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور]] | ||
[[رده:تهدید به بمب گذاری هواپیما، کشتی و وسایل نقلیه عمومی]] | [[رده:تهدید به بمب گذاری هواپیما، کشتی و وسایل نقلیه عمومی]] | ||
[[رده:ادعای بمب گذاری هواپیما، کشتی و وسایل نقلیه عمومی]] | |||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | |||
[[رده:جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۰۷
ماده ۵۱۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس به قصد بر هم زدن امنیت کشور و تشویش اذهان عمومی تهدید به بمب گذاری هواپیما، کشتی و وسائل نقلیه عمومی نماید یا ادعا نماید که وسایل مزبور بمب گذاری شده است علاوه بر جبران خسارت وارده به دولت و اشخاص به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می گردد.
توضیح واژگان
عبارات «ادعا» و «تهدید» با هم تفاوت دارند، زیرا تهدید ناظر به آینده و ادعا، ناظر به گذشته است، همچنین در تهدید، مباشرت خود فرد یا گروهِ تحت کنترل او شرط است ولی در ادعا، چنین مباشرت یا کنترلی شرط نیست.[۱]
پیشینه
این ماده در قانون تعزیرات مصوب 1362 مشابهی ندارد و به دنبال گسترش این گونه اعمال مجرمانه و نتایج مخرب آن در سال 1375 تصویب شده است.[۲]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
عنصر مادی این جرم، شامل هر یک از این دو مورد است: 1- تهدید به بمب گذاری هواپیما، کشتی یا وسائل نقلیه عمومی 2-ادعای بمب گذاری در آن ها. [۳] اطلاق این ماده، شامل حالتی نیز می شود که تهدید یا ادعا صرفا برای تشویش اذهان عمومی صورت گرفته و واقعیت ندارد[۴] البته برخی دیگر معتقدند که ادعا، حتما باید کذب و عاری از حقیقت باشد تا مشمول ماده قرار گیرد.[۵] همچنین لزومی ندارد که شخص مباشرت در بمب‌گذاری داشته باشد بلکه صرف اطلاع از چنین اقدامی کفایت می کند.[۶] تهدید یا ادعای بمب‌گذاری در مکان های دیگری غیر از موارد مصرح در قانون، طبق منطوق ماده و قواعد تفسیر ادبی، مشمول ماده قرار نمی گیرد؛ هرچند به لحاظ تفسیر منطقی، شمول این موارد دور از ذهن نیست.[۷] همچنین وسائل نقلیه خصوصی اعم از شخصی یا دولتی که مورد استفاده عموم نباشد، مشمول ماده قرار نمی گیرد.[۸] برای تحقق این جرائم، مرتکب باید قصد برهم زدن امنیت و تشویش اذهان عمومی را داشته باشد بنابراین اگر چنین ادعائی با هدف دور کردن مردم از محل بمب‌گذاری شده باشد، مشمول این ماده، قرار نخواهد گرفت اما اگر مرتکب به قصد مسخره کردن مردم، گرفتن انتقام یا شوخی کردن، تهدید به بمب گذاری کند و در عمل موجب برهم خوردن امنیت شود، مشمول ماده قرار می گیرد هرچند که فاقد انگیزه های سیاسی باشد.[۹] گفتنی است که این ادعا یا تهدید باید با کسی مطرح شود که احتمال تحقق سوء نیت خاص این جرم (قصد بر هم زدن امنیت) وجود داشته باشد؛ مانند برج مراقبت فرودگاه، خبرگزاری یا صدا و سیما، مسافران هواپیما و ...[۱۰]
انتقادات
دامنه شمول این ماده از دو جهت محدود شده که قابل نقد به نظر می رسد: اولا: صرفا به بمب گذاری اشاره شده است در نتیجه سایر خرابکاری ها مانند دستکاری موتور هواپیما از شمول ماده خارج شده است، ثانیا: منطوق ماده، صرفا تهدید یا ادعای بمب‌گذاری در «وسائل نقلیه» را ذکر نموده است حال آنکه ارتکاب این اعمال در مکان های عمومی حتی می تواند آثار مخرب بیشتری به همراه داشته باشد. [۱۱]
مواد مرتبط
در قانون مجازات اخلالگران در امنیت پرواز هواپیما و خرابکاری در وسائل و تاسیسات هواپیمایی مصوب 1349، نیز جرائم مشابهی پیش بینی شده است.[۱۲]
مقالات مرتبط
- حکمرانی و تنظیمگری پلتفرم‌های ویدئویی در ایران: از منازعه بر سر نهاد متولی تا تعدیل محتوا
- گونه‌هایی از ابهام در گزاره‌های قانونی
- جرایم علیه امنیت و حقوق شهروندی در پرتو اصول جرم انگاری
منابع
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 432832
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 432820
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387172
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387196
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 432832
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 857772
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387180
- ↑ ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 430024
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387176
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 432840
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 432848
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 714880