ماده ۵۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۴۹

ماده ۵۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هرگاه اشخاصی که مرتکب جرایم مذکور در مواد (518) و (519) و (520) می‌ شوند قبل از کشف قضیه، مأمورین تعقیب را از ارتکاب جرم‌ مطلع نمایند یا در ضمن تعقیب به واسطه اقرار خود موجبات تسهیل تعقیب سایرین را فراهم آورند یا مأمورین دولت را به نحو موثری در کشف جرم‌ کمک و راهنمائی کنند بنا به پیشنهاد رئیس حوزه قضائی مربوط و موافقت دادگاه و یا با تشخیص دادگاه در مجازات آنان تخفیف متناسب داده می ‌شود و ‌حسب مورد از مجازات حبس معاف می ‌شوند مگر آنکه احراز شود قبل از دستگیری توبه کرده‌ اند که در این صورت از کلیه مجازاتهای مذکور معاف‌ خواهند شد.

مواد مرتبط

پیشینه

ماده 96 قانون مجازات عمومی اصلاحی 1346^[۱]

نکات تفسیری دکترین ماده 521 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

قانونگذار در این ماده، برای تشویق و ترغیب مجرمان در کمک به کشف جرائم، برخی علل قضائی و قانونی تخفیف یا سقوط مجازات را بیان می کند.^[۲] گفتنی است که این موارد تنها در مجازات مرتکب موثر هستند و مراحل تعقیب و دادرسی تا مرحله صدور حکم ادامه خواهد یافت.^[۳] این معاذیر در دو مرحله قابل تحقق هستند:

متهم قبل از کشف قضیه ماموران مربوطه را از وقوع این جرم مطلع نماید، در این فرض اگر ماموران پیشتر از وقوع جرم آگاه باشند و مجرمان که دستگیری خود را قطعی میدانند، وقوع جرم را اطلاع دهند، مشمول ماده قرار نمی‌گیرند.^[۴]
متهم حین تعقیب با ماموران همکاری داشته باشد، به نحوی که در کشف جرم موثر باشد،^[۵] تشخیص موثر بودن همکاری یا اقرار، با دادگاه خواهد بود.^[۶]

در این موارد قاضی می تواند مجرمان را از مسئولیت معاف کند یا در مجازات ایشان تخفیف قائل شود اما در فرضی که چنین فردی قبل از دستگیری توبه کرده باشد، دادگاه ملزم است او را از مجازات معاف کند.^[۷]

انتقادات

در این ماده، قانونگذار تفکیک غیر مفیدی را بین مرحله قبل از تعقیب و حین تعقیب بیان داشته است؛ زیرا تمام موارد مذکور در این ماده، از مصادیق همکاری موثر هستند بنابراین صرف بیان اینکه مجرم با ماموران انتظامی و قضائی همکاری موثری داشته باشد، کفایت می کرد.^[۸]

عبارت «کشف قضیه» در متن ماده، از این نظر که مقصود کشف اصل جرم بوده یا کشف دخالت مجرم مورد نظر در آن، مبهم و قابل انتقاد است.^[۸]

قانونگذار در فرض توبه متهم، او را از همه مجازات ها معاف دانسته ولی در فرض همکاری موثر، صرفا از مجازات حبس مبری نموده است، حال آنکه در مواد قبل غیر از مجازات حبس، مجازات دیگری ذکر نشده است.^[۸]

همچنین تفاوت تعابیر قانونگذار در این ماده و ماده 531 (در خصوص جرم جعل) که هر دو به تخفیف و معافیت از کیفر در فرض همکاری موثر مجرمان اشاره دارند، هماهنگی و یکنواختی مواد قانونی را از بین می برد که خلاف شرایط اصلی قانون‌نویسی است.^[۸]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 521 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

تخفیف مجازات مربوط به افرادی است که قبل از کشف جرم، ارتکاب آن را به مأمورین تعقیب اطلاع دهند.
اقرار به جرم و تسهیل تعقیب سایر متهمان می‌تواند منجر به تخفیف مجازات شود.
در صورتی که متهمان به نحو مؤثری در کشف جرم به مأموران کمک کنند، ممکن است تخفیف مجازات شامل حالشان شود.
تخفیف یا معافیت از مجازات بر اساس پیشنهاد رئیس حوزه قضایی و موافقت دادگاه یا تشخیص دادگاه انجام می‌پذیرد.
در صورتی که مشخص شود متهم قبل از دستگیری توبه کرده است، از تمامی مجازات‌ها معاف خواهد شد.
معافیت از مجازات شامل حال کسی می‌شود که توبه‌اش قبل از دستگیری اثبات شود.
امکان معافیت از مجازات حبس در شرایط خاص و با توجه به رفتار متهم وجود دارد.

منابع

↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715068
↑ ایرج گلدوزیان. بایسته های حقوق جزای عمومی (جلد اول دوم سوم). چاپ 20. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 614704
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387644
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387648
↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715076
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 388420
↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715072
↑ ^۸٫۰ ^۸٫۱ ^۸٫۲ ^۸٫۳ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 435264

[1] عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715068

[2] ایرج گلدوزیان. بایسته های حقوق جزای عمومی (جلد اول دوم سوم). چاپ 20. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 614704

[3] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387644

[4] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387648

[5] عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715076

[6] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 388420

[7] عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715072

[:0-8] ۸٫۰ ^۸٫۱ ^۸٫۲ ^۸٫۳ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 435264

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 *{{زیتونی|[[ماده ۵۲۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده قبلی]]}}
 *{{زیتونی|[[ماده ۵۲۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده بعدی]]}}
+== مواد مرتبط ==
+* [[ماده ۵۱۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
+* [[ماده ۵۱۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
+* [[ماده ۵۲۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
+* [[ماده ۵۲۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
+* [[ماده ۵۲۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
+* [[ماده 96 قانون مجازات عمومی اصلاحی 1346]]
+* [[ماده 531 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
 == پیشینه ==
 [[ماده 96 قانون مجازات عمومی اصلاحی 1346]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715068|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
+== نکات تفسیری دکترین ماده 521 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ==
-== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
 قانونگذار در این ماده، برای تشویق و ترغیب مجرمان در کمک به کشف جرائم، برخی [[علل قضائی تخفیف مجازات|علل قضائی]] و [[علل قانونی تخفیف مجازات|قانونی تخفیف]] یا [[سقوط مجازات]] را بیان می کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های حقوق جزای عمومی (جلد اول دوم سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=614704|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=20}}</ref>  گفتنی است که این موارد تنها در مجازات مرتکب موثر هستند و مراحل تعقیب و [[دادرسی]] تا مرحله صدور حکم ادامه خواهد یافت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387644|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> این معاذیر در دو مرحله قابل تحقق هستند:
@@ خط ۱۲: / خط ۱۹: @@
 در این موارد قاضی ''می تواند'' مجرمان را از مسئولیت معاف کند یا در مجازات ایشان تخفیف قائل شود اما در فرضی که چنین فردی قبل از دستگیری توبه کرده باشد، دادگاه ''ملزم است'' او را از مجازات معاف کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715072|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
 == انتقادات ==
 در این ماده، قانونگذار تفکیک غیر مفیدی را بین مرحله قبل از تعقیب و حین تعقیب بیان داشته است؛ زیرا تمام موارد مذکور در این ماده، از مصادیق همکاری موثر هستند بنابراین صرف بیان اینکه مجرم با ماموران انتظامی و قضائی همکاری موثری داشته باشد، کفایت می کرد.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=435264|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref>
@@ خط ۲۱: / خط ۲۷: @@
 همچنین تفاوت تعابیر قانونگذار در این ماده و [[ماده 531 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 531]] (در خصوص جرم [[جعل]])  که هر دو به تخفیف و معافیت از کیفر در فرض همکاری موثر مجرمان اشاره دارند، هماهنگی و یکنواختی مواد قانونی را از بین می برد که خلاف شرایط اصلی قانون‌نویسی است.<ref name=":0" />
+== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 521 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ==
+{{هوش مصنوعی (ماده)}}
+# تخفیف مجازات مربوط به افرادی است که قبل از کشف جرم، ارتکاب آن را به مأمورین تعقیب اطلاع دهند.
+# اقرار به جرم و تسهیل تعقیب سایر متهمان می‌تواند منجر به تخفیف مجازات شود.
+# در صورتی که متهمان به نحو مؤثری در کشف جرم به مأموران کمک کنند، ممکن است تخفیف مجازات شامل حالشان شود.
+# تخفیف یا معافیت از مجازات بر اساس پیشنهاد رئیس حوزه قضایی و موافقت دادگاه یا تشخیص دادگاه انجام می‌پذیرد.
+# در صورتی که مشخص شود متهم قبل از دستگیری توبه کرده است، از تمامی مجازات‌ها معاف خواهد شد.
+# معافیت از مجازات شامل حال کسی می‌شود که توبه‌اش قبل از دستگیری اثبات شود.
+# امکان معافیت از مجازات حبس در شرایط خاص و با توجه به رفتار متهم وجود دارد.
 == منابع ==
 {{پانویس}}
@@ خط ۳۰: / خط ۴۴: @@
 [[رده:مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
 [[رده:تهیه و ترویج سکه‌ی قلب]]
+{{DEFAULTSORT:ماده 2605}}

ن ب و مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور	۴۹۸ ۴۹۹ ۵۰۰ ۵۰۱ ۵۰۲ ۵۰۳ ۵۰۴ ۵۰۵ ۵۰۶ ۵۰۷ ۵۰۸ ۵۰۹ ۵۱۰ ۵۱۱ ۵۱۲
اهانت به مقدسات مذهبی و سوء قصد به مقامات داخلی	۵۱۳ ۵۱۴ ۵۱۵
سوء قصد به مقامات سیاسی خارجی	۵۱۶ ۵۱۷ ۵۱۸
تهیه و ترویج سکه‌ی قلب	۵۱۹ ۵۲۰ ۵۲۱ ۵۲۲
جعل و تزویر	۵۲۳ ۵۲۴ ۵۲۵ ۵۲۶ ۵۲۷ ۵۲۸ ۵۲۹ ۵۳۰ ۵۳۱ ۵۳۲ ۵۳۳ ۵۳۴ ۵۳۵ ۵۳۶ ۵۳۷ ۵۳۸ ۵۳۹ ۵۴۰ ۵۴۱ ۵۴۲
محو یا شکستن مهر و پلمپ و سرقتِ نوشته‌های از اماکن دولتی	۵۴۳ ۵۴۴ ۵۴۵ ۵۴۶
فرار محبوسین قانونی و اخفای مقصرین	۵۴۷ ۵۴۸ ۵۴۹ ۵۵۰ ۵۵۱ ۵۵۲ ۵۵۳ ۵۵۴
غصب عناوین و مشاغل	۵۵۵ ۵۵۶ ۵۵۷
تخریب اموال تاریخی، فرهنگی	۵۵۸ ۵۵۹ ۵۶۰ ۵۶۱ ۵۶۲ ۵۶۳ ۵۶۴ ۵۶۵ ۵۶۶ ۵۶۷ ۵۶۸ ۵۶۹
تقصیرات مقامات و مأمورین دولتی	۵۷۰ ۵۷۱ ۵۷۲ ۵۷۳ ۵۷۴ ۵۷۵ ۵۷۶ ۵۷۷ ۵۷۸ ۵۷۹ ۵۸۰ ۵۸۱ ۵۸۲ ۵۸۳ ۵۸۴ ۵۸۵ ۵۸۶ ۵۸۷ ۵۸۸
ارتشا، ربا و کلاهبرداری	۵۸۹ ۵۹۰ ۵۹۱ ۵۹۲ ۵۹۳ ۵۹۴ ۵۹۵ ۵۹۶
امتناع از انجام وظایف قانونی	۵۹۷
تعدیات مأمورین دولتی نسبت به دولت	۵۹۸ ۵۹۹ ۶۰۰ ۶۰۱ ۶۰۲ ۶۰۳ ۶۰۴ ۶۰۵ ۶۰۶
تمرد نسبت به مأمورین دولت	۶۰۷
هتک حرمت اشخاص	۶۰۸ ۶۰۹
اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم	۶۱۰ ۶۱۱
جرایم علیه اشخاص و اطفال	۶۱۲ ۶۱۳ ۶۱۴ ۶۱۵ ۶۱۶ ۶۱۷ ۶۱۸ ۶۱۹ ۶۲۰ ۶۲۱ ۶۲۲ ۶۲۳ ۶۲۴ ۶۲۵ ۶۲۶ ۶۲۷ ۶۲۸ ۶۲۹ ۶۳۰ ۶۳۱ ۶۳۲ ۶۳۳ ۶۳۴ ۶۳۵ ۶۳۶
جرایم ضد عفت و اخلاق عمومی	۶۳۷ ۶۳۸ ۶۳۹ ۶۴۰ ۶۴۱
جرایم بر ضد حقوق و تکالیف خانوادگی	۶۴۲ ۶۴۳ ۶۴۴ ۶۴۵ ۶۴۶ ۶۴۷
قسم و شهادت دروغ و افشای سر	۶۴۸ ۶۴۹ ۶۵۰
سرقت و ربودن مال غیر	۶۵۱ ۶۵۲ ۶۵۳ ۶۵۴ ۶۵۵ ۶۵۶ ۶۵۷ ۶۵۸ ۶۵۹ ۶۶۰ ۶۶۱ ۶۶۲ ۶۶۳ ۶۶۴ ۶۶۵ ۶۶۶ ۶۶۷
تهدید و اکراه	۶۶۸ ۶۶۹
ورشکستگی	۶۷۰ ۶۷۱ ۶۷۲
خیانت در امانت	۶۷۳ ۶۷۴
احراق و تخریب و اتلاف اموال و حیرانات	۶۷۵ ۶۷۶ ۶۷۷ ۶۷۸ ۶۷۹ ۶۸۰ ۶۸۱ ۶۸۲ ۶۸۳ ۶۸۴ ۶۸۵ ۶۸۶ ۶۸۷ ۶۸۸ ۶۸۹
هتک حرمت منازل و اموال غیر	۶۹۰ ۶۹۱ ۶۹۲ ۶۹۳ ۶۹۴ ۶۹۵ ۶۹۶
افترا و توهین و هتک حرمت	۶۹۷ ۶۹۸ ۶۹۹ ۷۰۰
تجاهر به استعما مشروبات الکلی و قماربازی و ولگردی	۷۰۱ ۷۰۲ ۷۰۳ ۷۰۴ ۷۰۵ ۷۰۶ ۷۰۷ ۷۰۸ ۷۰۹ ۷۱۰ ۷۱۱ ۷۱۲ ۷۱۳
جرایم ناشی از تخلفات رانندگی	۷۱۴ ۷۱۵ ۷۱۶ ۷۱۷ ۷۱۸ ۷۱۹ ۷۲۰ ۷۲۱ ۷۲۲ ۷۲۳ ۷۲۴ ۷۲۵ ۷۲۶ ۷۲۷ ۷۲۸