ماده ۵۶۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۵۶۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس به اراضی و تپه ‌ها و اماکن تاریخی و مذهبی که به ثبت آثار ملی رسیده و مالک خصوصی نداشته باشد تجاوز کند به شش ماه تا ‌دو سال حبس محکوم میشود مشروط بر آنکه سازمان میراث فرهنگی کشور قبلاً حدود مشخصات این قبیل اماکن و مناطق را در محل تعیین و‌ علامت‌ گذاری کرده باشد.

مواد مرتبط

پیشینه

سابقا در بند 6 ماده 127 مکرر قانون مجازات عمومی الحاقی 1347 قانونگذار تجاوز به اماکن تاریخی (ثبت شده در آثار ملی) را جرم انگاری نموده بود، با این تفاوت که در ماده مذکور به جای سازمان میراث فرهنگی، وزارت فرهنگ و هنر، عهده دار تعیین و علامتگذاری این مناطق شده بود.[۱]

نکات تفسیری دکترین ماده 563 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

عنصر مادی این جرم شامل تجاوز به اماکن تاریخی است، بدین نحو که به عنوان مثال مرتکب در محل این آثار، به درختکاری، مرزبندی و این قبیل فعالیت ها اقدام نماید.[۲] همانگونه که از متن ماده بر می آید، تحقق این جرم منوط به احراز سه شرط است: 1- اماکن تاریخی به ثبت آثار ملی رسیده باشند؛ 2-مالک خصوصی نداشته باشند؛ 3-حدود مشخصات این اماکن و مناطق توسط سازمان میراث فرهنگی تعیین و‌ علامت‌ گذاری شده باشد.[۳] بنابراین اگر مالک خصوصی به این اماکن تجاوز نماید، تحت این عنوان قابل تعقیب نیست ولی حسب مورد میتواند به تخریب آثار فرهنگی، تصرف عدوانی و ... محکوم شود.[۲]

انتقادات

قانونگذار در انتهای ماده، تحقق این جرم را منوط به این دانسته که حدود مشخصات این اماکن و مناطق، قبلا توسط سازمان میراث فرهنگی، تعیین و‌ علامت‌ گذاری شده باشد، حال آنکه میتوانست علم مرتکب به ثبت ملی بودن این آثار را شرط تحقق جرم قلمداد کند.[۴]

همچنین ذکر این شرط که مرتکب نباید مالک خصوصی ملک باشد منطقی به نظر نمیرسد، چرا که آثار ملی، جزء اموال عمومی و متعلق به همه مردم هستند، بنابراین بهتر بود در این ماده نیز همان رویه ماده 569 اتخاذ میشد تا حمایت بیشتری از این آثار صورت گیرد.[۵]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 563 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

  1. تجاوز به اراضی، تپه‌ها، اماکن تاریخی و مذهبی ثبت‌شده در آثار ملی جرم است.
  2. اراضی و اماکن باید مالک خصوصی نداشته باشند تا شامل این ماده شوند.
  3. برای اعمال مجازات، سازمان میراث فرهنگی باید قبلاً حدود مشخصات اماکن را تعیین و علامت‌گذاری کرده باشد.
  4. مجازات تعیین‌شده برای این جرم شامل شش ماه تا دو سال حبس است.

منابع

  1. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 716552
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 390736
  3. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 390744
  4. حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434716
  5. محمود ریواسی. حمایت کیفری از اموال تاریخی فرهنگی. دانشگاه شهید بهشتی، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5217652