ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هرکس عالماً عامداً به و‌اسطه ضَرب یا اذیت و آزار زن حامله، موجب سقط جنین و‌ی شود علاو‌ه‌ بر پرداخت دیه یا قصاص حسب مورد به حبس از شش ماه تا یک سال و شش ماه محکوم خواهد شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«جنین» در لغت، به معنی پنهان و یا پوشیده آمده است. در اصطلاح، به معنای پوشانده شده از نظر ها است. جنین متشکل از دو ماده است که یکی از مرد ( اسپرم) و دیگری از زن ( اووم یا تخمک) حاصل می شود.«سقط» در لغت، به معنی خاتمه یافتن حاملگی قبل از قابلیت حیات یافتن جنین است، این حادثه معمولا پیش از هفته بیستم بارداری روی می دهد. در اصطلاح حقوقی، سقط جنین به معنی هر نوع عملی است که به صورت مجرمانه منجر به خروج پیش از موعد جنین و تکامل نیافتن وی می شود، لذا اخراج عمدی جنین قبل از موعد زایمان از رحم به صورت مجرمانه را باید سقط جنین تعریف کرد.

کلمه «آزار» در این ماده، به معنای شکنجه دادن، عذاب دادن، غمگین نمودن و رنج دادن است. «اذیت» نیز به معنای آزار، عذاب و زحمت آمده است. لذا آزار منجر به سقط جنین اعم از جسمی و روحی (نظیر فحاشی، ترساندن یا تهدید کردن) است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده، صرفاً در جهت حمایت از جنین هایی است که به صورت طبیعی و با استقرار نطفه در مخاط رحم ایجاد شده اند و صرف وقوع عمل لقاح برای آن شمول این ماده، کافی نیست. همچنین شرط اصلی در وقوع سقط جنین، زنده بودن جنین پیش از عمل سقط است.در خصوص احراز سقط جنین، باید بین رفتار مرتکب و نتیجه حاصله، رابطه سببیت وجود داشته باشد. به نظر میرسد امکان تحقق سقط جنین از طریق ترک فعل نیز وجود دارد، مشروط بر این که اولا مرتکب ترک فعل به موجب قانون یا قرارداد، تکلیفی نسبت به حفظ حیات جنین داشته و در ثانی میان ترک فعل او و نتیجه حاصله که همان سقط جنین است، رابطه سببیت وجود داشته باشد. جرم سقط جنین را باید در زمره جرایم مقید دانست.

نکته مهم در خصوص سقط جنین آن است که چنین عملی را تحت هیچ شرایطی نباید قتل محسوب کرد، لزوم تفسیر قوانین به نفع متهم نیز مؤید همین امر است.

نکات توضیحی

سقط حمل حاصل از زنا، جایز نیست.

سوابق فقهی

در حقوق اسلامی، سقط جنین جرم بوده و با مرتکب آن به نحوی شدید باید برخورد شود. اکثر فقهای امامیه نیز با توجه به تصریح ممنوعیت این عمل در قرآن کریم، چنین عملی را مستوجب مجازات می دانند. آیت الله خامنه ای در خصوص حکم سقط جنین، آن را شرعاً حرام دانسته و بجز حالت خطرناک بودن استمرار آن برای حیات مادر و سقط آن قبل از ولوج روح، در هیچ حالتی، این عمل را جایز نمی دانند.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/99/466 مورخ 1399/05/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره سقط نمودن جنین توسط مادر

مقالات مرتبط

بررسی و مقایسه جرایم «بازداشت غیر قانونی» و«آدم ربایی» در حقوق جزای ایران