ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (added Category:جعل در اسناد رسمی using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۰ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
هر یک از کارمندان و مسئولان دولتی که در اجرای وظیفه خود در احکام و تقریرات و نوشته ها و اسناد و سجلات و دفاتر و غیر آنها از نوشته ها و اوراق رسمی تزویر کند اعم از این که امضاء یا مهری را ساخته یا امضاء یا مهر یا خطوط را تحریف کرده یا کلمه ای الحاق کند یا اسامی اشخاص را تغییر دهد علاوه | '''ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰)''': هر یک از کارمندان و [[مسئولین دولتی|مسئولان دولتی]] که در اجرای وظیفه خود در احکام و [[تقریر|تقریرات]] و نوشته ها و [[سند|اسناد]] و [[سجل|سجلات]] و دفاتر و غیر آنها از نوشته ها و اوراق رسمی [[جعل|تزویر]] کند اعم از این که امضاء یا [[مهری]] را ساخته یا امضاء یا [[مهر]] یا خطوط را [[تحریف]] کرده یا کلمه ای الحاق کند یا اسامی اشخاص را تغییر دهد علاوه بر [[مجازات اداری|مجازاتهای اداری]] و جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا به پرداخت ۱۶۵/۰۰۰/۰۰۰ تا ۸۲۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۵۳۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
== واژگان == | *{{زیتونی|[[ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۵۳۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | |||
* [[ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | |||
* [[ماده ۷۵ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۷۱]] | |||
* [[ماده 82 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1371]] | |||
* [[ماده 6 قانون اصلاح قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1367منابع]] | |||
* [[ماده 103 قانون ثبت اسناد و املاک]] | |||
== توضیح واژگان == | |||
منظور از «تحریف»، تغییر و تبدیل کلام از حالت اصلی یا عوض کردن بعضی حروف یک کلمه است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387900|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
[[ماده 102 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=716844|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | [[ماده 102 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=716844|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
== نکات | لازم به ذکر است نرخ جریمه مذکور در '''ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)''' بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده از شش تا سی میلیون ریال بود.<ref>معاونت حقوقی ریاست جمهوری، [https://dotic.ir/news/16609 تصویبنامه درخصوص اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف]، ۱۴۰۳/۰۴/۰۶</ref> | ||
قانونگذار در این | == نکات تفسیری دکترین ماده 532 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) == | ||
قانونگذار در این ماده، جرم عام [[جعل در اسناد رسمی|جعل در اسناد و نوشته های رسمی]] توسط [[مامورین دولت|ماموران دولتی]] را جرم انگاری نموده است<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=434940|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> بنابراین مرتکب این جرم، لزوما باید کارمند دولت باشد که در اجرای وظایفش مرتکب جرم شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=434964|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> [[عنصر مادی]] این جرم، عموما به صورت [[جعل مادی]] است ولی به شکل [[جعل مفادی]] نیز میتواند محقق شود<ref name=":0" /> البته عده ای نیز معتقدند که موارد چهارگانه این ماده، صرفا از نوع جعل مادی هستند چرا که موارد جعل مفادیِ توسط کارکنان ادارات دولتی در [[ماده 534 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 534]] مورد جرم انگاری قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=434944|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> | |||
== رویه | == نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 532 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) == | ||
[[اداره حقوقی قوه قضائیه]] در نظریه شماره 7/7114 مورخ 67/10/22 الصاق عکس بدون مهر روی کارت پایان خدمت یا کارت شناسایی جعل محسوب نمیشود | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# شمول این ماده بر کارمندان و مسئولان دولتی در حین اجرای وظایف رسمی. | |||
دیوان عالی کشور در حکم شماره 1212 مورخ 1320/4/31 بیان داشتند که جعل در رونوشت مصدق یا در برگه المثنی اسناد رسمی در حکم جعل در اسناد رسمی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=667612|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> | # تزویر در اسناد رسمی شامل تغییرات در امضاء، مهر، خطوط، الحاق کلمات یا تغییر اسامی. | ||
# ارتکاب جرم موجب مسئولیت کیفری و اداری برای مرتکب می‌شود. | |||
# مجازات حبس از یک تا پنج سال برای این جرم پیش‌بینی شده است. | |||
# امکان تعیین جزای نقدی به جای حبس برای این جرم. | |||
# الزام به جبران خسارت وارده ناشی از ارتکاب جرم. | |||
# توجه به اسناد و نوشته‌های رسمی به‌عنوان موضوع جرم. | |||
# اهمیت صحت و درستی مدارک رسمی در فرآیندهای دولتی. | |||
== رویه های قضایی == | |||
* [[اداره حقوقی قوه قضائیه]] در نظریه شماره 7/7114 مورخ 67/10/22 بیان می دارد:« الصاق عکس بدون مهر روی کارت پایان خدمت یا کارت شناسایی جعل محسوب نمیشود زیرا در این موارد شبیه سازی رعایت نشده است.»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387924|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> | |||
* [[دیوان عالی کشور]] در حکم شماره 1212 مورخ 1320/4/31 بیان داشتند که جعل در رونوشت مصدق یا در برگه المثنی [[سند رسمی|اسناد رسمی]]، در حکم جعل در اسناد رسمی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=667612|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> | |||
* [[نظریه شماره 7/1402/473 مورخ 1402/12/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قراردادهای وام های بانکی]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/219 مورخ 1400/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جعل اوراق بانکی توسط کارمند دولت]] | |||
* [[رای دادگاه درباره ارزش اثباتی ارجاع امر به کارشناسی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۰۴۵)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۱۱۹۰)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره تعدد معنوی در انتقال مال غیر و استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۱۴۶۳)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره تعدد معنوی جعل و کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۲۸۷)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره تصدیق خلاف واقع سند توسط وکیل بدون ملاحظه اصل آن (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۳۷۰)]] | |||
* [[نظریه شماره 7/98/794 مورخ 1399/02/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جعلی نبودن گذرنامه اخذ شده در فرض اتخاذ آن از طریق ارائه اسناد مجعول]] | |||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
ذکر عبارت «ساختن مهر و امضا» به عنوان مصادیق | ذکر عبارت «ساختن مهر و امضا» به عنوان مصادیق جرم، با صدر ماده که [[موضوع جرم]] را اسناد و نوشته میداند، همخوانی ندارد.<ref name=":0" /> | ||
عبارت «در اجرای وظیفه» بهتر است با عبارت «در رابطه با انجام وظیفه» جایگزین شود چرا که جعل و تحریف هیچگاه در اجرای وظیفه دولتی، انجام نمیشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=434972|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> | |||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
[[ماده | * [[ماده ۵۳۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | ||
* [[ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | |||
* [[ماده ۷۵ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۷۱]] | |||
* [[ماده 82 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1371]] | |||
* [[ماده 6 قانون اصلاح قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1367منابع]] | |||
[[ماده ۷۵ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۷۱|ماده 75]] تا [[ماده 82 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1371|82 قانون جرائم نیروهای مسلح مصوب 1371]] | |||
[[ماده 6 قانون اصلاح قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1367منابع|ماده 6 قانون اصلاح قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1367]] | [[ماده 6 قانون اصلاح قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1367منابع|ماده 6 قانون اصلاح قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1367]] | ||
== مقالات مرتبط == | |||
== [[ | [[بررسی جعل و تخریب و اخلال رایانه‌ای]] | ||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)}} | |||
[[رده:جعل]] | [[رده:جعل و تزویر]] | ||
[[رده:جعل در اسناد رسمی]] | [[رده:جعل در اسناد رسمی]] | ||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | |||
{{DEFAULTSORT:ماده 2660}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۴۹
ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰): هر یک از کارمندان و مسئولان دولتی که در اجرای وظیفه خود در احکام و تقریرات و نوشته ها و اسناد و سجلات و دفاتر و غیر آنها از نوشته ها و اوراق رسمی تزویر کند اعم از این که امضاء یا مهری را ساخته یا امضاء یا مهر یا خطوط را تحریف کرده یا کلمه ای الحاق کند یا اسامی اشخاص را تغییر دهد علاوه بر مجازاتهای اداری و جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا به پرداخت ۱۶۵/۰۰۰/۰۰۰ تا ۸۲۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
مواد مرتبط
- ماده ۵۳۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
- ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
- ماده ۷۵ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۷۱
- ماده 82 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1371
- ماده 6 قانون اصلاح قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1367منابع
- ماده 103 قانون ثبت اسناد و املاک
توضیح واژگان
منظور از «تحریف»، تغییر و تبدیل کلام از حالت اصلی یا عوض کردن بعضی حروف یک کلمه است.[۱]
پیشینه
ماده 102 قانون مجازات عمومی مصوب 1304[۲]
لازم به ذکر است نرخ جریمه مذکور در ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده از شش تا سی میلیون ریال بود.[۳]
نکات تفسیری دکترین ماده 532 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
قانونگذار در این ماده، جرم عام جعل در اسناد و نوشته های رسمی توسط ماموران دولتی را جرم انگاری نموده است[۴] بنابراین مرتکب این جرم، لزوما باید کارمند دولت باشد که در اجرای وظایفش مرتکب جرم شده است.[۵] عنصر مادی این جرم، عموما به صورت جعل مادی است ولی به شکل جعل مفادی نیز میتواند محقق شود[۱] البته عده ای نیز معتقدند که موارد چهارگانه این ماده، صرفا از نوع جعل مادی هستند چرا که موارد جعل مفادیِ توسط کارکنان ادارات دولتی در ماده 534 مورد جرم انگاری قرار گرفته است.[۶]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 532 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- شمول این ماده بر کارمندان و مسئولان دولتی در حین اجرای وظایف رسمی.
- تزویر در اسناد رسمی شامل تغییرات در امضاء، مهر، خطوط، الحاق کلمات یا تغییر اسامی.
- ارتکاب جرم موجب مسئولیت کیفری و اداری برای مرتکب می‌شود.
- مجازات حبس از یک تا پنج سال برای این جرم پیش‌بینی شده است.
- امکان تعیین جزای نقدی به جای حبس برای این جرم.
- الزام به جبران خسارت وارده ناشی از ارتکاب جرم.
- توجه به اسناد و نوشته‌های رسمی به‌عنوان موضوع جرم.
- اهمیت صحت و درستی مدارک رسمی در فرآیندهای دولتی.
رویه های قضایی
- اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه شماره 7/7114 مورخ 67/10/22 بیان می دارد:« الصاق عکس بدون مهر روی کارت پایان خدمت یا کارت شناسایی جعل محسوب نمیشود زیرا در این موارد شبیه سازی رعایت نشده است.»[۷]
- دیوان عالی کشور در حکم شماره 1212 مورخ 1320/4/31 بیان داشتند که جعل در رونوشت مصدق یا در برگه المثنی اسناد رسمی، در حکم جعل در اسناد رسمی است.[۸]
- نظریه شماره 7/1402/473 مورخ 1402/12/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قراردادهای وام های بانکی
- نظریه شماره 7/1400/219 مورخ 1400/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جعل اوراق بانکی توسط کارمند دولت
- رای دادگاه درباره ارزش اثباتی ارجاع امر به کارشناسی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۰۴۵)
- رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۱۱۹۰)
- رای دادگاه درباره تعدد معنوی در انتقال مال غیر و استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۱۴۶۳)
- رای دادگاه درباره تعدد معنوی جعل و کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۲۸۷)
- رای دادگاه درباره تصدیق خلاف واقع سند توسط وکیل بدون ملاحظه اصل آن (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۳۷۰)
- نظریه شماره 7/98/794 مورخ 1399/02/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جعلی نبودن گذرنامه اخذ شده در فرض اتخاذ آن از طریق ارائه اسناد مجعول
انتقادات
ذکر عبارت «ساختن مهر و امضا» به عنوان مصادیق جرم، با صدر ماده که موضوع جرم را اسناد و نوشته میداند، همخوانی ندارد.[۱]
عبارت «در اجرای وظیفه» بهتر است با عبارت «در رابطه با انجام وظیفه» جایگزین شود چرا که جعل و تحریف هیچگاه در اجرای وظیفه دولتی، انجام نمیشود.[۹]
مواد مرتبط
- ماده ۵۳۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
- ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
- ماده ۷۵ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۷۱
- ماده 82 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1371
- ماده 6 قانون اصلاح قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1367منابع
ماده 75 تا 82 قانون جرائم نیروهای مسلح مصوب 1371 ماده 6 قانون اصلاح قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1367
مقالات مرتبط
بررسی جعل و تخریب و اخلال رایانه‌ای
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387900
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 716844
- ↑ معاونت حقوقی ریاست جمهوری، تصویبنامه درخصوص اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف، ۱۴۰۳/۰۴/۰۶
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434940
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434964
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434944
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387924
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 667612
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434972