ماده ۵۸۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
کسی که با علم و اطلاع برای ارتکاب جرم مذکور در ماده فوق [[معاونت از طریق تهیه مکان|مکانی تهیه]] کرده و بدین طریق [[معاونت در جرم|معاونت]] با مرتکب نموده باشد به مجازات حبس از سه ماه تا یک سال یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال محکوم خواهد شد. | '''ماده ۵۸۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)''': کسی که با [[علم]] و اطلاع برای ارتکاب جرم مذکور در ماده فوق [[معاونت از طریق تهیه مکان|مکانی تهیه]] کرده و بدین طریق [[معاونت در جرم|معاونت]] با مرتکب نموده باشد به مجازات حبس از سه ماه تا یک سال یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال محکوم خواهد شد. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۵۸۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۵۸۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== فلسفه و مبانی نظری ماده == | == فلسفه و مبانی نظری ماده == | ||
به نظر می رسد هدف قانونگذار از وضع چنین ماده ای، حمایت از آزادی تن افراد در حد اعلای آن و <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد دوم) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=امیرکبیر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1836308|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=ولیدی|چاپ=8}}</ref>فراهم آوردن امکان مجازات فردی است که یکی از اساسی ترین وسایل [[ | به نظر می رسد هدف قانونگذار از وضع چنین ماده ای، حمایت از آزادی تن افراد در حد اعلای آن و <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد دوم) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=امیرکبیر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1836308|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=ولیدی|چاپ=8}}</ref>فراهم آوردن امکان مجازات فردی است که یکی از اساسی ترین وسایل [[بازداشت]] غیر قانونی را فراهم آورده است، چرا که [[تهیه وسایل ارتکاب جرم]] را بایستی از موارد معاونت در جرم بر شمرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=537036|صفحه=|نام۱=محمدعلی|نام خانوادگی۱=اردبیلی|چاپ=23}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
[[عنصر مادی]] جرم فوق، عبارت است از معاونت در [[توقیف | [[عنصر مادی]] جرم فوق، عبارت است از معاونت در [[توقیف کردن|توقیف]] یا حبس یا [[اخفا|مخفی نمودن]] غیر قانونی دیگری از طریق تهیه مکان، لذا چنانچه شخصی در عملیات اجرایی حبس یا مخفی نمودن دخالتی داشته باشد، دیگر نمی توان او را مشمول این ماده دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=389532|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> در خصوص سایر اشکال معاونت بجز تهیه مکان، بایستی به عمومات قانون مجازات اسلامی مراجعه کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=535536|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref> در واقع این ماده را می توان مصداقی بارز از تبصره 2 [[ماده ۴۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰|ماده 43 ق.م.ا]] دانست که بیانگر اجرای مجازات تعیین شده در شرع یا قانون برای معاون و صرف نظر کردن از عمومات معاونت در جرم می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=535516|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref>اگرچه تهیه مکان برای چنین جرمی، معمولاً از سوی افرادی خاص نظیر مأموران یا مسئولان [[زندان]] رخ میدهد اما نباید چنین پنداشت که مقام، سمت یا موقعیت شغلی مرتکب، نقشی در وقوع این جرم دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=672588|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> [[عنصر معنوی]] این جرم، [[سوء نیت عام]] می باشد و علم و [[عمد]] مرتکب، برای تحقق جرم کافی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=389540|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> | ||
در خصوص تعیین مجازات برای جرم مورد بحث، در نظر گرفتن حداقل مجازات و حداقل جزای نقدی از سوی قانونگذار، نبایستی منجر به این تصور شود که امکان [[تبدیل مجازات|تبدیل]] یا [[تخفیف مجازات|تخفیف]] این مجازات ها از سوی دادگاه وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=535528|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref> | |||
در | == نکات توضیحی == | ||
چنین مواردی را که در آن یکی از مصادیق معاونت در رفتار مجرمانه به عنوان یک رفتار مجرمانه مستقل جرم انگاری شده است، اصطلاحاً «[[معاونت به عنوان جرم مستقل]]» گویند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مهاجر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=811788|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=شکری|نام۲=قادر|نام خانوادگی۲=سیروس|چاپ=8}}</ref>همچنین تهیه مکان، ممکن است در هر یک از مراحل حبس، بازداشت یا مخفی نمودن [[مجنی علیه|بزه دیده]] رخ دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون تعزیرات در نظم حقوقی کنونی مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5127952|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=بابالویی|چاپ=1}}</ref>مجازات این جرم قابل [[تعلیق اجرای مجازات|تعلیق]] بوده <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون تعزیرات در نظم حقوقی کنونی مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5127972|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=بابالویی|چاپ=1}}</ref> و مجازات حبس آن می تواند تحت [[نظام نیمه آزادی]] قرار بگیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون تعزیرات در نظم حقوقی کنونی مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5127992|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=بابالویی|چاپ=1}}</ref> | |||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
گروهی معتقدند لزومی به پیش بینی چنین ماده ای برای مجازات معاون جرم بازداشت غیر قانونی وجود نداشت زیرا بر اساس [[ماده ۷۲۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 726 قانون تعزیرات]]، امکان مجازات مرتکبین معاونت در [[جرایم تعزیری]] پیش بینی شده | گروهی معتقدند لزومی به پیش بینی چنین ماده ای برای مجازات معاون جرم بازداشت غیر قانونی وجود نداشت زیرا بر اساس [[ماده ۷۲۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 726 قانون تعزیرات]]، امکان مجازات مرتکبین معاونت در [[جرایم تعزیری]] پیش بینی شده بود<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=535520|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)}} | |||
[[رده:تقصیرات مقامات و مامورین دولتی]] | [[رده:تقصیرات مقامات و مامورین دولتی]] | ||
[[رده:معاونت در جرم]] | [[رده:معاونت در جرم]] | ||
[[رده:تهیه مکان برای ارتکاب جرم]] | [[رده:تهیه مکان برای ارتکاب جرم]] | ||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | |||
[[رده:تقصیرات مقامات و مأمورین دولتی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۹
ماده ۵۸۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): کسی که با علم و اطلاع برای ارتکاب جرم مذکور در ماده فوق مکانی تهیه کرده و بدین طریق معاونت با مرتکب نموده باشد به مجازات حبس از سه ماه تا یک سال یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال محکوم خواهد شد.
فلسفه و مبانی نظری ماده
به نظر می رسد هدف قانونگذار از وضع چنین ماده ای، حمایت از آزادی تن افراد در حد اعلای آن و [۱]فراهم آوردن امکان مجازات فردی است که یکی از اساسی ترین وسایل بازداشت غیر قانونی را فراهم آورده است، چرا که تهیه وسایل ارتکاب جرم را بایستی از موارد معاونت در جرم بر شمرد.[۲]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
عنصر مادی جرم فوق، عبارت است از معاونت در توقیف یا حبس یا مخفی نمودن غیر قانونی دیگری از طریق تهیه مکان، لذا چنانچه شخصی در عملیات اجرایی حبس یا مخفی نمودن دخالتی داشته باشد، دیگر نمی توان او را مشمول این ماده دانست.[۳] در خصوص سایر اشکال معاونت بجز تهیه مکان، بایستی به عمومات قانون مجازات اسلامی مراجعه کرد.[۴] در واقع این ماده را می توان مصداقی بارز از تبصره 2 ماده 43 ق.م.ا دانست که بیانگر اجرای مجازات تعیین شده در شرع یا قانون برای معاون و صرف نظر کردن از عمومات معاونت در جرم می باشد.[۵]اگرچه تهیه مکان برای چنین جرمی، معمولاً از سوی افرادی خاص نظیر مأموران یا مسئولان زندان رخ میدهد اما نباید چنین پنداشت که مقام، سمت یا موقعیت شغلی مرتکب، نقشی در وقوع این جرم دارد.[۶] عنصر معنوی این جرم، سوء نیت عام می باشد و علم و عمد مرتکب، برای تحقق جرم کافی است.[۷]
در خصوص تعیین مجازات برای جرم مورد بحث، در نظر گرفتن حداقل مجازات و حداقل جزای نقدی از سوی قانونگذار، نبایستی منجر به این تصور شود که امکان تبدیل یا تخفیف این مجازات ها از سوی دادگاه وجود ندارد.[۸]
نکات توضیحی
چنین مواردی را که در آن یکی از مصادیق معاونت در رفتار مجرمانه به عنوان یک رفتار مجرمانه مستقل جرم انگاری شده است، اصطلاحاً «معاونت به عنوان جرم مستقل» گویند. [۹]همچنین تهیه مکان، ممکن است در هر یک از مراحل حبس، بازداشت یا مخفی نمودن بزه دیده رخ دهد.[۱۰]مجازات این جرم قابل تعلیق بوده [۱۱] و مجازات حبس آن می تواند تحت نظام نیمه آزادی قرار بگیرد.[۱۲]
انتقادات
گروهی معتقدند لزومی به پیش بینی چنین ماده ای برای مجازات معاون جرم بازداشت غیر قانونی وجود نداشت زیرا بر اساس ماده 726 قانون تعزیرات، امکان مجازات مرتکبین معاونت در جرایم تعزیری پیش بینی شده بود[۱۳]
منابع
- ↑ محمدصالح ولیدی. حقوق جزای اختصاصی (جلد دوم) (جرایم علیه اشخاص). چاپ 8. امیرکبیر، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1836308
- ↑ محمدعلی اردبیلی. حقوق جزای عمومی (جلد دوم). چاپ 23. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 537036
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 389532
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 535536
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 535516
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 672588
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 389540
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 535528
- ↑ رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 811788
- ↑ محمود بابالویی. مجموعه قانون تعزیرات در نظم حقوقی کنونی مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب 1392. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5127952
- ↑ محمود بابالویی. مجموعه قانون تعزیرات در نظم حقوقی کنونی مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب 1392. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5127972
- ↑ محمود بابالویی. مجموعه قانون تعزیرات در نظم حقوقی کنونی مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب 1392. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5127992
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 535520