ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هرگاه سرقت در شب واقع شده باشد و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یک نفر از آنان حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد در‌ صورتی که بر حامل اسلحه عنوان محارب صدق نکند جزای مرتکب یا مرتکبان حبس از پنج تا پانزده سال و شلاق تا (74) ضربه می ‌باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

مقصود از «سلاح» اعم از سلاح گرم، سرد، پر یا خالی، مجاز یا غیرمجاز است ولیکن به دلیل انصراف کلمه سلاح از اسلحه تقلبی، سلاح مذکور حتی در صورت ایجاد ترس برای صاحب مال، شرط این ماده را محقق نمیکند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

عنصر مادی این جرم، سرقتی است که شبانه، دسته جمعی و مسلحانه باشد. شرط دسته جمعی بودن در صورتی محقق میشود که جدای از عناوینی مثل معاونت و ...، حداقل دو نفر به عنوان مباشر در جرم مشارکت داشته باشند.حائز اهمیت است که وسایلی چون سنگ، چوب، فلفل هرچند موجب ایجاد ترس و وحشت در دیگران شوند، به دلیل آنکه در عرف، سلاح قلمداد نمیشوند، شرط مذکور در این ماده را محقق نمیکنند و نمیتوان فرد را به سرقت مسلحانه محکوم کرد.پر واضح است که به همراه داشتن اسلحه توسط یک نفر نیز سایرین را مشمول تشدید مجازات میگرداند. از لحاظ عنصر معنوی، علاوه بر سوء نیت عام، «قصد ربودن»، به عنوان سوء نیت خاص ضروری می باشد.در تشخیص صدق عنوان محاربه بر این ماده، باید این را در نظر گرفت که وفق ماده 185 قانون مجازات اسلامی تنها در صورتی عنوان مذکور، بر این جرم صدق میکند که سارقین ایجاد ترس و وحشت کنند یا امنیت مردم را با اسلحه، مختل سازند،بنابراین چنانچه سارقین حامل سلاح ظاهر یا مخفی هنگام شب بدون قصد ایجاد وحشت و سلب امنیت مردم، دست به سرقت بزنند، مستوجب مجازات پنج تا پانزده سال حبس و تا 74 ضربه شلاق خواهند بود.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره 1372/6/358302/7 اطلاث و عموم اسلحه شامل هر دو نوع اسلحه گرم و سرد می شود.

• رای وحدت رویه شماره 635 مورخ 1378/4/8 هیات عمومی دیوان عالی کشور (قابلیت مجازات شروع به جرم)
• نظریه شماره 7/99/877 مورخ 1399/08/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره معیار جرایم غیر مختلف
• رای دادگاه درباره تخریب در راستای سرقت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۹۱۸)

مقالات مرتبط

• رابطه اجرای حد و ضمان در صورت اتلاف عین مسروقه از دیدگاه مذاهب اسلامی