ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیربهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زاید، ریختن مواد مسموم کننده در رودخانه‌ها، زباله در خیابان‌ها و کشتار غیرمجاز دام، استفاده غیرمجاز فاضلاب خام یا پس آب تصفیه خانه‌های فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع می‌باشد و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد.

تبصره ۱ - تشخیص اینکه اقدام مزبور تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست شناخته می‌شود و نیز غیرمجاز بودن کشتار دام و دفع فضولات دامی و همچنین اعلام جرم مذکور حسب مورد بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی خواهد بود.

تبصره ۲ - منظور از آلودگی محیط زیست عبارتست از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیک آن را بطوری که به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار یا ابنیه مضر باشد تغییر دهد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

منظور از «محیط زیست» در این ماده تنها محیط زیست انسانی نیست و زیست گیاهی یا حیوانی را نیز در بر می‌گیرد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

عنصر مادی این جرم، اقدام علیه بهداشت عمومی و آلوده کردن محیط زیست است که می‌تواند از طریق فعل مثبت یا منفی رخ دهد، علاوه بر این با دقت در تبصره ۱ این ماده نیز آشکار مشود که طرق مذکور در ماده ،جنبه تمثیلی دارند. به عنوان عنصر معنوی برای این جرم، سوء نیت عام مطرح شده‌است، بنابراین اقدامات از روی خطا، مشمول این ماده قرار نمی‌گیرند.با این وجود جرم مزبور مقید است و اگر منجر به آلودگی نشود، مشمول حکم این ماده نخواهد بود.همچنین در این ماده تفاوتی ندارد که جرائم از سوی اشخاص حقیقی رخ دهد یا اشخاص حقوقی عمومی یا حقوقی خصوصی

اصول و مواد مرتبط

اصل ۵۰ قانون اساسی

ماده ۹ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب ۱۳۵۳

ماده ۳۷ قانون تعزیرات حکومتی

قانون مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب ۱۳۳۴

ماده ۱۱ قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی مصوب ۱۳۶۷

قانون مواد خوردنی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی مصوب ۱۳۴۶ و اصلاحات سال ۱۳۵۳

آئین‌نامه مقررات بهداشتی مصوب ۱۳۴۷

ماده ۱۰ آئین‌نامه بهداشت محیط مصوب ۱۳۷۱

آئین‌نامه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب ۱۳۵۴

ماده ۴۶ قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۳۶۱

ماده ۴۷ قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۳۶۱

مقالات مرتبط

• رویه قضایی در آلودگی های نفتی در حقوق ایران
• حفاظت از طبیعت در قبال ریز گردها در دیدگاههای حقوق اسلام و غرب
• بررسی مبانی و مستندات قانونی ناشی از خسارت مربوط به محیط زیست در حقوق ایران
• بررسی سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال بزه تقلب در مواد خوردنی
• ایرادها و نقاط ضعف قانون هوای پاک در مقایسه با قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا
• آلودگی زیست‌محیطی ازطریق انتشار مواد هسته‌ای: راهبرد کیفری ایران و ایالات‌متحده آمریکا
• بررسی الزامات حقوقی زیست‌محیطی صنعت بالادستی نفت و گاز در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران
• مسئولیت مدنی ناشی از خسارات زیست‌محیطی
• تحلیل حقوقی مواد قانونی آلودگی آب با مطالعۀ موردی رودخانۀ کارون و مسئولیت ملی و بین‌المللی ایران در قبال آن
• بررسی چالش های کیفری ناشی از اجرای ماده 688 (914) قانون مجازات اسلامی
• مرجع احراز موضوع قانون با تأکید بر شرکت در قتل
• بررسی فقهی ـ حقوقی فنّاوری بارورسازی مصنوعی ابرها با نگاهی به جنبه های زیست‌محیطی آن

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/99/1680 مورخ 1399/12/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شاکی محسوب شدن اداره برق، اداره آب، اداره بهداشت و جهاد

• نظریه شماره 7/99/1773 مورخ 1399/11/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره حداقل مجازات در جرایمی که حداقل مجازاتی برای آن تعیین نشده
• رای دادگاه درباره ارائه خدمات استخر شنا با آب آلوده (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۰۴۹۸)
• رای دادگاه درباره احداث دامداری در مجاورت تولید مواد غذایی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۰۵۶۰)
• رای دادگاه درباره استفاده از جوش شیرین بیش از حد مجاز (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۱۱۶۷)
• نظریه شماره 7/1402/68 مورخ 1402/06/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین حداقل مجازات در بزه تهدید علیه بهداشت عمومی

• نظریه شماره 7/99/584 مورخ 1399/06/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مصداق تهدید علیه بهداشت عمومی
• رای دادگاه درباره استفاده از جوش شیرین در پخت نان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۵۵۵)
• رای دادگاه درباره استفاده از دستگاه سولاریوم در آرایشگاه زنانه (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۱۰۱۳۰۹)
• رای دادگاه درباره اعلام گذشت اداره بهداشت در بزه تهدید علیه بهداشت عمومی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۲۰۱۳۸۳)
• رای دادگاه درباره افزودن رنگ غیرمجاز به موادغذایی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۱۰۰۰۱۴)
• رای دادگاه درباره انجام عملیات تاتو بدون مجوز (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۷۰۱۲۴۳)
• رای دادگاه درباره تخلیه نخاله در مکان غیر مجاز (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۱۳۳)
• رای دادگاه درباره تخلیه نخاله های ساختمانی در معابر عمومی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۵۴۲)
• رای دادگاه درباره تخفیف مجازات پس از تبدیل آن (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۱۳۳۳)