ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هرگاه سرقت در شب واقع شده باشد و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یک نفر از آنان حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد در صورتی که بر حامل اسلحه عنوان محارب صدق نکند جزای مرتکب یا مرتکبان حبس از پنج تا پانزده سال و شلاق تا (۷۴) ضربه می‌باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
• ماده ۶۵۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
• ماده ۶۵۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
• ماده ۱۸۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰

توضیح واژگان

• سرقت: ربودن مال متعلق به غیر است.
• سلاح: در لغت فارسی به معنای آلت جنگیدن و ساز جنگ به کار رفته است، همچنین به وسیله ای که برای حمله یا دفاع به کار می رود نیز گفته می شود.
• محاربه: یعنی اسلحه به دست گرفتن و با سلاح مردم را ارعاب کردن، هر چند کسی کشته نشود.
• جزا: آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین می‌کند.

• حبس: به معنای محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.

پیشینه

وفق ماده ۱۸۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، تنها در صورتی عنوان محاربه، بر این جرم صدق می‌کرد که سارقین ایجاد ترس و وحشت می کردند یا امنیت مردم را با اسلحه، مختل می ساختند، بنابراین چنانچه سارقین حامل سلاح ظاهر یا مخفی هنگام شب، بدون قصد ایجاد وحشت و سلب امنیت مردم، دست به سرقت می زدند، مستوجب مجازات پنج تا پانزده سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق بودند.

نکات تفسیری دکترین ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

عنصر مادی این جرم، سرقتی است که شبانه، دسته جمعی و مسلحانه باشد. شرط دسته جمعی بودن در صورتی محقق می‌شود که جدای از عناوینی مثل معاونت و …، حداقل دو نفر به عنوان مباشر در جرم مشارکت داشته باشند. مقصود از «سلاح» در ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، اعم از سلاح گرم، سرد، پر یا خالی، مجاز یا غیرمجاز است ولیکن به دلیل انصراف کلمه «سلاح»، از اسلحه تقلبی، سلاح مذکور حتی در صورت ایجاد ترس برای صاحب مال، شرط این ماده را محقق نمی‌کند، همچنین وسایلی چون سنگ، چوب، فلفل هر چند موجب ایجاد ترس و وحشت در دیگران شوند، به دلیل آنکه در عرف، سلاح قلمداد نمی‌شوند، شرط مذکور در ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) را محقق نمی‌کنند و نمی‌توان فرد را به سرقت مسلحانه محکوم کرد. پر واضح است که در این جرم، به همراه داشتن اسلحه توسط یک نفر نیز سایرین را مشمول تشدید مجازات می‌گرداند. از لحاظ عنصر معنوی، برای تحقق این جرم، علاوه بر سوء نیت عام، «قصد ربودن» نیز، به عنوان سوء نیت خاص ضروری می‌باشد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

1. سرقت باید در شب رخ داده باشد.
2. تعداد سارقین باید دو نفر یا بیشتر باشد.
3. حداقل یکی از سارقین باید حامل سلاح باشد (ظاهر یا مخفی).
4. اگر بر حامل اسلحه عنوان محارب صدق نکند، مجازات اجرا می‌شود.
5. مجازات شامل حبس از پنج تا پانزده سال است.
6. شلاق تا ۷۴ ضربه از دیگر مجازات‌های ممکن است.

رویه‌های قضایی

• به موجب یکی از نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه، اطلاق و عموم اسلحه شامل هر دو نوع اسلحه گرم و سرد می‌شود.
• نظریه شماره ۷/۹۹/۸۷۷ مورخ ۱۳۹۹/۰۸/۲۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره معیار جرایم غیر مختلف
• نظریه شماره 7/96/1888 مورخ 1396/08/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/98/1058 مورخ 1398/08/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• رای دادگاه درباره تخریب در راستای سرقت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۹۱۸)

• رای وحدت رویه شماره ۶۳۵ مورخ ۱۳۷۸/۴/۸ هیئت عمومی دیوان عالی کشور (قابلیت مجازات شروع به جرم)
• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره ایجاد رعب و وحشت در مردم با سرقت های مسلحانه متعدد

مقالات مرتبط

• رابطه اجرای حد و ضمان در صورت اتلاف عین مسروقه از دیدگاه مذاهب اسلامی
• تحلیل شروع به جرم سرقت تعزیری در حقوق کیفری ایران