ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۰ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)''': هر کس به قصد مطالبه [[وجه]] یا [[مال]] یا به قصد [[انتقام]] یا به هر منظور دیگری به [[عنف]] یا [[تهدید]] یا [[حیله]] یا به هر نحو دیگر شخصاً یا توسط دیگری شخصی را [[آدم‌ربایی|برباید]] یا [[اخفاء|مخفی کند]] در صورتی که ارتکاب جرم به عنف یا تهدید باشد به حبس درجه چهار و در غیر این صورت به حبس درجه پنج محکوم خواهد شد در صورتی که سن [[مجنی‌علیه]] کمتر از پانزده سال تمام باشد یا ربودن توسط [[وسایل نقلیه]] انجام پذیرد یا به مجنی علیه [[آسیب]] جسمی یا [[آسیب حیثیتی|حیثیتی]] وارد شود، مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌گردد.
{{برای کتاب}}'''ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)''': هر کس به [[قصد]] مطالبه [[وجه]] یا [[مال]] یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگری به [[عنف]] یا [[تهدید]] یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصاً یا توسط دیگری [[شخص|شخصی]] را [[آدم‌ ربایی|برباید]] یا مخفی کند در صورتی که ارتکاب [[جرم]] به عنف یا تهدید باشد به [[حبس]] [[درجه‌بندی مجازات‌های تعزیری|درجه]] چهار و در غیر این صورت به حبس درجه پنج محکوم خواهد شد در صورتی که سن [[مجنی علیه|مجنی‌علیه]] کمتر از پانزده سال تمام باشد یا [[ربودن]] توسط [[وسیله نقلیه|وسایل نقلیه]] انجام پذیرد یا به مجنی علیه [[آسیب]] جسمی یا [[حیثیت|حیثیتی]] وارد شود، [[مرتکب جرم|مرتکب]] به حداکثر [[مجازات]] تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌گردد.
 
تبصره ([[نسخ|منسوخ]] 1399/02/23)- مجازات شروع به ربودن سه تا پنج سال حبس است.
* {{زیتونی|[[ماده ۶۲۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده بعدی]]}}
 
== مواد مرتبط ==
 
* [[ماده ۱ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری]]


تبصره - مجازات [[شروع به آدم‌ربایی|شروع به ربودن]] سه تا پنج سال حبس است.
*{{زیتونی|[[ماده ۶۲۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده بعدی]]}}
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
در خصوص ماده فوق، عده ای بررسی مفهوم اصطلاح «[[گروگانگیری]]» را لازم دانسته‌اند، بر این اساس باید گروگانگیری را لفظی عامیانه دانست که گاه مقصود از آن حالتی است که فرد گروگانگیر، شخص یا اشخاص را در تسلط و اختیار خویش گرفته و در مقابل آزادی آن‌ها، امتیازی را مطالبه می‌کند. گاه نیز گروگانگیری مترادف آدم‌ربایی بوده و در این صورت در فرض عدم [[محاربه]]، [[بازداشت]] غیرقانونی و [[تهدید به قتل]] به حساب می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276812|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> واژه «ربودن» که در این ماده دو بار به کار رفته‌است، ملازمه با جابجایی دارد و صرف بازداشت را نمی‌توان آدم‌ربایی تلقی نمود، البته این جابجایی باید به نحوی باشد که مفهوم [[عرف|عرفی]] ربودن را به همراه داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276820|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> ضمناً دراین باره در کتاب النهایه گفته شده‌است هرکس انسانی را برباید و بفروشد سزای او قطع است؛ زیرا او از جمله [[افساد فی‌الارض|مفسدین فی الارض]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ عناصرشناسی (حقوق مدنی، حقوق جزا)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1752080|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
* [[قصد]]: به معنای تصمیم بر اتیان کاری می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=دانش نگار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=203212|صفحه=|نام۱=حسینقلی|نام خانوادگی۱=حسینی نژاد|چاپ=2}}</ref>
[[عنصر مادی]] این جرم ربودن یا مخفی کردن دیگری است و عنف یا تهدید یا حیله جنبه تمثیلی دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=376516|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> همچنین برای تحقق این جرم [[سوءنیت عام]] و قصد استیلا یافتن و ربودن انسان و [[سوءنیت خاص]] قصد انتقال دادن فرد از محلی به محل دیگر لازم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سرقت در حقوق کیفری ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1645944|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=حبیب زاده|چاپ=2}}</ref>نوع وسیله نیز در این جرم مؤثر نیست و تنها می‌تواند در میزان مجازات مرتکب مؤثر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سرقت در حقوق کیفری ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1645936|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=حبیب زاده|چاپ=2}}</ref> ضمناً ظاهر ماده مفید آن است که مباشرت و تسبیب در جرم آدم‌ربایی مجازات یکسانی دارد. هرچند عبارت «توسط دیگری» ممکن است این ابهام را به وجود بیاورد که در صورت ارتکاب جرم توسط شخص دیگر، مسئولیت تنها متوجه دستور دهنده است. اما ظاهراً در اینجا هم [[تسبیب|سبب]] و هم [[مباشرت|مباشر]] مشمول این ماده قرار می‌گیرند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=376528|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> گفتنی است با توجه به منطوق ماده و نیز نظر قانونگذار به تشدید مجازات، جهل مرتکب آدم‌ربایی یا اخفا به سن مجنی علیه مؤثر نیست و اشتباه مرتکب در این مورد تأثیری در تشدید مجازات ندارد و تنها کافی است فرد عامد بوده باشد و سن طرف نیز کمتر از نصاب مقرر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=535896|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref>
* [[وجه]]: عبارت است از [[پول]] نقد اعم از این که داخلی باشد یا خارجی، اسکناس باشد یا مسکوک.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=428604|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>
* [[مال]]: شیئی است که اعتبار و ارزش اقتصادی داشته باشد.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=699276|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
* [[عنف]]: [[فعل]] همراه با عنف، فعلی است که با خشونت همراه باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=716068|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
* [[شخص]]: موجودی است که دارای [[حق]] و [[تکلیف]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=وقف از سوی اشخاص حقوقی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=فصلنامه اندیشه های حقوق عمومی (معرفت حقوقی سابق) شماره 3 بهار و تابستان 1391|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6655624|صفحه=|نام۱=سیدابراهیم|نام خانوادگی۱=حسینی|نام۲=احسان|نام خانوادگی۲=سامانی|چاپ=}}</ref>
* [[جرم]]: هر رفتاری اعم از فعل یا [[ترک فعل]] که در [[قانون]] برای آن مجازات تعیین شده‌ است جرم محسوب می‌شود.<ref>[[ماده ۲ قانون مجازات اسلامی]]</ref>
* [[حبس]]: به معنای محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از [[تصرف|تصرفات]] او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق زندانی در ایران و اسناد بین المللی|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6656592|صفحه=|نام۱=احسان|نام خانوادگی۱=داودیان|چاپ=1}}</ref>
* [[مجنی علیه]]: کسی است که از ناحیه وقوع جرم دیگری، متحمل [[ضرر]] شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=341204|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
* [[ربودن]]: در لغت، به معنای دزدیدن و تاراج کردن، چیزی را با تردستی برداشتن و بردن معنا شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق جزایی (کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=شهید نورالهی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6656356|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=اباذری فومشی|چاپ=2}}</ref>
* [[وسیله نقلیه]]: مقصود از «وسیله نقلیه»، وسایل نقلیه موتوری زمینی و ریلی شهری و بین شهری و واگن متصل یا غیرمتصل به آن و یدک و کفی (تریلر) متصل به آنهاست.<ref>[[ماده ۱ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|بند ث ماده ۱ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه]]</ref>
* [[آسیب]]: به معنای هر کاستی غیر عادی در وضعیت زندگی شخص یا مال او یا زندگی افراد تحت سرپرستی و [[مسئولیت]] وی یا مال آن افراد است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد چهارم) (الزام های خارج از قرارداد)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6655620|صفحه=|نام۱=احمدعلی|نام خانوادگی۱=حمیتی واقف|چاپ=1}}</ref>
* [[حیثیت]]: در لغت عبارت است از ارزش و اعتبار اجتماعی که باعث سربلندی و خوش‌نامی شخص می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4459480|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|نام۲=امیررضا|نام خانوادگی۲=قطمیری|چاپ=1}}</ref>
* [[مجازات]]: آزاری است که [[قاضی]] به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص [[تقصیر|مقصر]]، مطابق قانون تعیین می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تحولات کیفرشناسی در قانون جزایی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=فصلنامه قانونیار شماره 6 تابستان 1397|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6656432|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهرکی|چاپ=}}</ref>


== رویه های قضایی ==
== نکات تفسیری دکترین ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ==
[[عنصر مادی]] این جرم، ربودن یا مخفی کردن دیگری است و عنف یا تهدید یا حیله، [[جنبه تمثیلی]] دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=376516|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> نوع وسیله در این جرم مؤثر نیست و تنها می‌تواند در میزان مجازات مرتکب مؤثر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سرقت در حقوق کیفری ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1645936|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=حبیب زاده|چاپ=2}}</ref> ضمناً [[ظاهر]] ماده، مفید آن است که [[مباشرت]] و [[تسبیب]] در جرم آدم‌ربایی، مجازات یکسانی دارد. هر چند عبارت «توسط دیگری» ممکن است این ابهام را به وجود بیاورد که در صورت ارتکاب جرم توسط شخص دیگر، مسئولیت تنها متوجه دستور دهنده است، اما ظاهراً در اینجا هم [[سبب]] و هم مباشر، مشمول این ماده قرار می‌گیرند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=376528|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> همچنین برای تحقق این جرم، [[سوءنیت عام]] و قصد [[استیلا]] یافتن و ربودن انسان و [[سوء نیت خاص|سوءنیت خاص]] یعنی قصد انتقال دادن فرد از محلی به محل دیگر لازم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سرقت در حقوق کیفری ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1645944|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=حبیب زاده|چاپ=2}}</ref>


* به موجب رأی اصراری شماره 56_1373/11/4 از آنجا گه متهم پس از شرب خمر شاکیه را به به عنوان مسافر سوار اتومبیل خود کرده و سپس با الفاظ رکیک و مستهجن او را مورد آزار و اذیت قرار داده و شاکیه نیز بعد از آگاهی به قصد متهم، خود را از اتومبیل در حال حرکت به بیرون پرت کرده است، لذا اقدام متهم شروع به آدم ربایی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6320320|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>
گفتنی است با توجه به [[منطوق]] '''ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)''' و نیز نظر [[مقنن|قانونگذار]] به [[تشدید مجازات]]، [[جهل]] مرتکب آدم‌ربایی یا اخفا، به سن مجنی علیه مؤثر نیست و [[اشتباه]] مرتکب در این مورد، تأثیری در تشدید مجازات ندارد و تنها کافی است فرد، [[عمد|عامد]] بوده باشد و سن طرف نیز کمتر از نصاب مقرر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=535896|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref>


* [[رای دادگاه درباره آدم ربایی به قصد سرقت اموال (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۰۱۷)]]
== نکات توضیحی ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ==
* [[نظریه شماره 7/1402/383 مورخ 1402/06/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صلاحیت دادگاه کیفری دو در صورت وجود تکرار یا تعدد جرم در کیفرخواست صادره]]
واژه «ربودن» که در این ماده، دو بار به کار رفته‌ است، ملازمه با جابجایی دارد و صرف [[بازداشت]] را نمی‌توان آدم‌ربایی تلقی نمود، البته این جابجایی باید به نحوی باشد که مفهوم [[عرف|عرفی]] ربودن را به همراه داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276820|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>


* [[نظریه شماره 7/99/415 مورخ 1399/04/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعتبار کیفیات مشدده در بزه آدم ربایی]]
در خصوص '''ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)'''، عده ای بررسی مفهوم اصطلاح «[[گروگانگیری]]» را لازم دانسته‌اند، بر این اساس باید گروگانگیری را لفظی عامیانه دانست که گاه مقصود از آن حالتی است که فرد گروگانگیر، شخص یا اشخاص را در تسلط و اختیار خویش گرفته و در مقابل آزادی آن‌ها، امتیازی را مطالبه می‌کند، گاه نیز گروگانگیری مترادف آدم‌ربایی بوده و در این صورت در فرض عدم [[محاربه]]، بازداشت غیرقانونی و تهدید به [[قتل]] به حساب می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276812|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>


* [[نظریه شماره 7/99/431 مورخ 1399/04/18 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات قانون کاهش مجازات حبس تعزیری]]
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# ربودن شخص به قصد مطالبه وجه، مال، انتقام یا هر منظور دیگر جرم است.
# ارتکاب جرم به عنف یا تهدید منجر به حبس درجه چهار می‌شود.
# ارتکاب جرم بدون عنف یا تهدید منجر به حبس درجه پنج می‌شود.
# ربودن یا مخفی کردن می‌تواند به صورت شخصی یا توسط شخص دیگری انجام شود.
# اگر سن مجنی‌علیه کمتر از پانزده سال باشد، مرتکب به حداکثر مجازات محکوم می‌شود.
# ربودن با استفاده از وسایل نقلیه منجر به حداکثر مجازات می‌شود.
# وارد کردن آسیب جسمی یا حیثیتی به مجنی‌علیه منجر به حداکثر مجازات می‌شود.
# ارتکاب جرایم دیگر همراه با ربودن منجر به محکومیت به مجازات آن جرایم نیز می‌شود.
# مجازات شروع به ربودن، حبس به مدت سه تا پنج سال است.


* [[نظریه شماره 7/99/460 مورخ 1399/04/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عوامل مشدده در بزه آدم ربایی]]
== مطالعات فقهی ==
 
=== سوابق فقهی ===
 
* درباره آدم ربایی در کتاب النهایه گفته شده‌ است که هر کس انسانی را برباید و بفروشد سزای او قطع است؛ زیرا او از جمله [[افساد فی‌الارض|مفسدین فی الارض]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ عناصرشناسی (حقوق مدنی، حقوق جزا)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1752080|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>
 
== رویه‌های قضایی ==
* به موجب [[رای اصراری|رأی اصراری]] شماره ۵۶ مورخ ۱۳۷۳/۱۱/۴، از آنجا که [[متهم]] پس از [[مصرف مسکر|شرب خمر]]، [[شاکی|شاکیه]] را به عنوان مسافر سوار اتومبیل خود کرده و سپس با [[الفاظ رکیک]] و [[مستهجن]] او را مورد آزار و اذیت قرار داده و شاکیه نیز بعد از [[علم|آگاهی]] به قصد متهم، خود را از اتومبیل در حال حرکت به بیرون پرت کرده‌ است، لذا اقدام متهم [[شروع به جرم|شروع]] به آدم‌ربایی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6320320|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>
* [[نظریه شماره ۷/۹۸/۲۲۴ مورخ ۱۳۹۸/۰۹/۱۶ اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۷۸۶ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۶ اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/1402/383 مورخ 1402/06/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صلاحیت دادگاه کیفری دو در صورت وجود تکرار یا تعدد جرم در کیفرخواست صادره|نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۳۸۳ مورخ ۱۴۰۲/۰۶/۰۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صلاحیت دادگاه کیفری دو در صورت وجود تکرار یا تعدد جرم در کیفرخواست صادره]]
* [[نظریه شماره 7/99/415 مورخ 1399/04/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعتبار کیفیات مشدده در بزه آدم ربایی|نظریه شماره ۷/۹۹/۴۱۵ مورخ ۱۳۹۹/۰۴/۱۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعتبار کیفیات مشدده در بزه آدم‌ربایی]]
* [[نظریه شماره 7/99/431 مورخ 1399/04/18 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات قانون کاهش مجازات حبس تعزیری|نظریه شماره ۷/۹۹/۴۳۱ مورخ ۱۳۹۹/۰۴/۱۸ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات قانون کاهش مجازات حبس تعزیری]]
* [[نظریه شماره 7/99/460 مورخ 1399/04/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عوامل مشدده در بزه آدم ربایی|نظریه شماره ۷/۹۹/۴۶۰ مورخ ۱۳۹۹/۰۴/۲۸ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عوامل مشدده در بزه آدم‌ربایی]]
* [[نظریه شماره 7/98/1805 مورخ 1399/01/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اجرای مجازات قصاص تبدیل شده به مجازات تعزیری و محکومیت به جرم تعزیری ۱ تا ۶|نظریه شماره ۷/۹۸/۱۸۰۵ مورخ ۱۳۹۹/۰۱/۲۶ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اجرای مجازات قصاص تبدیل شده به مجازات تعزیری و محکومیت به جرم تعزیری ۱ تا ۶]]
* [[نظریه شماره 963/95/7 مورخ 1395/04/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه|نظریه شماره 7/95/963 مورخ 1395/04/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/97/3215 مورخ 1397/12/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
 
* [[نظریه شماره 7/97/2812 مورخ 1397/11/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/97/2794 مورخ 1398/04/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 1541/96/7 مورخ 1396/07/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه|نظریه شماره 7/96/1541 مورخ 1396/07/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[رای دادگاه درباره اقدام زوج برای ربودن زوجه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۲۰۰۲۵۸)]]
* [[رای دادگاه درباره بردن به کمپ ترک اعتیاد با توسل به زور (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۶۰۱)]]
* [[رای دادگاه درباره تعدد معنوی سرقت مقرون به آزار و تهدید با چاقو (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۱۰۹۱)]]
* [[رای دادگاه درباره تهدید به عنوان مقدمه بزه آدم ربایی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۷۷۱)|رای دادگاه درباره تهدید به عنوان مقدمه بزه آدم‌ربایی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۷۷۱)]]
* [[رای دادگاه درباره تقدم اخذ مال بر مانور متقلبانه در بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۴۱۳)]]
* [[رای دادگاه درباره آدم ربایی به قصد سرقت اموال (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۰۱۷)|رای دادگاه درباره آدم‌ربایی به قصد سرقت اموال (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۰۱۷)]]
* [[رای دادگاه درباره زمان تحقق بزه آدم ربایی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۰۱۵۹)]]
* [[رای دادگاه درباره سلب آزادی تن توسط افراد عادی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۳۰۱۰۰۶)]]
* [[رای دادگاه درباره مصداق بزه توقیف غیرقانونی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۰۹۳۷)]]
* [[رای دادگاه درباره محدوده رسیدگی دادگاه تجدیدنظر (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۲۰۰۰۲۸)]]
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره وصف کیفری بردن اجباری زوجه توسط زوج به منزل مشترک]]
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اعتراض به آرا توسط پدرخوانده(سرپرست قانونی)|رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اعتراض به آرا توسط پدر خوانده(سرپرست قانونی)]]
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره توقیف و حبس غیرقانونی در راستای بزه آدم ربایی]]
*[[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره بردن شخص از محلی به محل دیگر با رضایت وی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۲۵۲۰۱۱۴۴)]]
*[[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره مرجع تجدیدنظرخواهی درخصوص آدم ربایی|رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره مرجع تجدیدنظرخواهی در خصوص آدم ربایی]]
*[[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره مرجع صادرکننده حکم قطعی در فرض ابرام رأی در دیوان عالی کشور|رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره مرجع صادر کننده حکم قطعی در فرض ابرام رأی در دیوان عالی کشور]]
*[[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره میزان ارش البکاره در بزه زنای به عنف]]
*[[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره شرط رسیدگی توأمان به اتهامات متعدد]]
*[[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اعتبار اظهارات اشخاص در دفاتر اسناد رسمی در امر کیفری]]
*[[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره مرجع قضایی صالح در رسیدگی به اتهام تهیه محصولات مستهجن]]
*[[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره ربایش افراد زیر ۱۸ سال]]
*[[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره شرایط مسئولیت معاون جرم]]


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
[[مبارزه با جرایم سازمان‌یافته در پرتو حمایت از امنیت شهود در حقوق ایران، آمریکا و حقوق کیفری بین‌المللی]]
* [[مفهوم و جایگاه عنف در حقوق کیفری ایران]]
 
* [[مبارزه با جرایم سازمان‌یافته در پرتو حمایت از امنیت شهود در حقوق ایران، آمریکا و حقوق کیفری بین‌المللی]]
[[ماهیت گروه‌های سازمان‌یافته جرایم سایبری]]
* [[ماهیت گروه‌های سازمان‌یافته جرایم سایبری]]
* [[بررسی و مقایسه جرایم «بازداشت غیر قانونی» و«آدم ربایی» در حقوق جزای ایران|بررسی و مقایسه جرایم «بازداشت غیرقانونی» و«آدم‌ربایی» در حقوق جزای ایران]]
* [[سلب آزادی از اشخاص در قانون مجازات اسلامی]]
* [[سردستگی گروه مجرمانه سازمان یافته در جرایم تعزیری]]
* [[باز‌اندیشی در تعریف «شرکت در جرم» برای مقابله با فعالیت‌های هماهنگ و گروهی مجرمانه|بازاندیشی در تعریف «شرکت در جرم» برای مقابله با فعالیت‌های هماهنگ و گروهی مجرمانه]]


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}{{پانویس}}{{مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)}}
{{پانویس}}{{مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)}}
[[رده:جرایم علیه اشخاص و اطفال]]
[[رده:جرایم علیه اشخاص و اطفال]]
[[رده:آدم‌ربایی]]
[[رده:آدم‌ربایی]]
[[رده:زمانی]]
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]
{{ترتیب‌پیش‌فرض:ماده ۳۱۰۵}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۳:۳۱

ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگری به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصاً یا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند در صورتی که ارتکاب جرم به عنف یا تهدید باشد به حبس درجه چهار و در غیر این صورت به حبس درجه پنج محکوم خواهد شد در صورتی که سن مجنی‌علیه کمتر از پانزده سال تمام باشد یا ربودن توسط وسایل نقلیه انجام پذیرد یا به مجنی علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود، مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌گردد.

تبصره (منسوخ 1399/02/23)- مجازات شروع به ربودن سه تا پنج سال حبس است.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

  • قصد: به معنای تصمیم بر اتیان کاری می باشد.[۱]
  • وجه: عبارت است از پول نقد اعم از این که داخلی باشد یا خارجی، اسکناس باشد یا مسکوک.[۲]
  • مال: شیئی است که اعتبار و ارزش اقتصادی داشته باشد.[۳]
  • عنف: فعل همراه با عنف، فعلی است که با خشونت همراه باشد.[۴]
  • شخص: موجودی است که دارای حق و تکلیف می‌باشد.[۵]
  • جرم: هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده‌ است جرم محسوب می‌شود.[۶]
  • حبس: به معنای محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.[۷]
  • مجنی علیه: کسی است که از ناحیه وقوع جرم دیگری، متحمل ضرر شده است.[۸]
  • ربودن: در لغت، به معنای دزدیدن و تاراج کردن، چیزی را با تردستی برداشتن و بردن معنا شده است.[۹]
  • وسیله نقلیه: مقصود از «وسیله نقلیه»، وسایل نقلیه موتوری زمینی و ریلی شهری و بین شهری و واگن متصل یا غیرمتصل به آن و یدک و کفی (تریلر) متصل به آنهاست.[۱۰]
  • آسیب: به معنای هر کاستی غیر عادی در وضعیت زندگی شخص یا مال او یا زندگی افراد تحت سرپرستی و مسئولیت وی یا مال آن افراد است.[۱۱]
  • حیثیت: در لغت عبارت است از ارزش و اعتبار اجتماعی که باعث سربلندی و خوش‌نامی شخص می‌شود.[۱۲]
  • مجازات: آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین می‌کند.[۱۳]

نکات تفسیری دکترین ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

عنصر مادی این جرم، ربودن یا مخفی کردن دیگری است و عنف یا تهدید یا حیله، جنبه تمثیلی دارد.[۱۴] نوع وسیله در این جرم مؤثر نیست و تنها می‌تواند در میزان مجازات مرتکب مؤثر باشد.[۱۵] ضمناً ظاهر ماده، مفید آن است که مباشرت و تسبیب در جرم آدم‌ربایی، مجازات یکسانی دارد. هر چند عبارت «توسط دیگری» ممکن است این ابهام را به وجود بیاورد که در صورت ارتکاب جرم توسط شخص دیگر، مسئولیت تنها متوجه دستور دهنده است، اما ظاهراً در اینجا هم سبب و هم مباشر، مشمول این ماده قرار می‌گیرند.[۱۶] همچنین برای تحقق این جرم، سوءنیت عام و قصد استیلا یافتن و ربودن انسان و سوءنیت خاص یعنی قصد انتقال دادن فرد از محلی به محل دیگر لازم است.[۱۷]

گفتنی است با توجه به منطوق ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) و نیز نظر قانونگذار به تشدید مجازات، جهل مرتکب آدم‌ربایی یا اخفا، به سن مجنی علیه مؤثر نیست و اشتباه مرتکب در این مورد، تأثیری در تشدید مجازات ندارد و تنها کافی است فرد، عامد بوده باشد و سن طرف نیز کمتر از نصاب مقرر باشد.[۱۸]

نکات توضیحی ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

واژه «ربودن» که در این ماده، دو بار به کار رفته‌ است، ملازمه با جابجایی دارد و صرف بازداشت را نمی‌توان آدم‌ربایی تلقی نمود، البته این جابجایی باید به نحوی باشد که مفهوم عرفی ربودن را به همراه داشته باشد.[۱۹]

در خصوص ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، عده ای بررسی مفهوم اصطلاح «گروگانگیری» را لازم دانسته‌اند، بر این اساس باید گروگانگیری را لفظی عامیانه دانست که گاه مقصود از آن حالتی است که فرد گروگانگیر، شخص یا اشخاص را در تسلط و اختیار خویش گرفته و در مقابل آزادی آن‌ها، امتیازی را مطالبه می‌کند، گاه نیز گروگانگیری مترادف آدم‌ربایی بوده و در این صورت در فرض عدم محاربه، بازداشت غیرقانونی و تهدید به قتل به حساب می‌آید.[۲۰]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

  1. ربودن شخص به قصد مطالبه وجه، مال، انتقام یا هر منظور دیگر جرم است.
  2. ارتکاب جرم به عنف یا تهدید منجر به حبس درجه چهار می‌شود.
  3. ارتکاب جرم بدون عنف یا تهدید منجر به حبس درجه پنج می‌شود.
  4. ربودن یا مخفی کردن می‌تواند به صورت شخصی یا توسط شخص دیگری انجام شود.
  5. اگر سن مجنی‌علیه کمتر از پانزده سال باشد، مرتکب به حداکثر مجازات محکوم می‌شود.
  6. ربودن با استفاده از وسایل نقلیه منجر به حداکثر مجازات می‌شود.
  7. وارد کردن آسیب جسمی یا حیثیتی به مجنی‌علیه منجر به حداکثر مجازات می‌شود.
  8. ارتکاب جرایم دیگر همراه با ربودن منجر به محکومیت به مجازات آن جرایم نیز می‌شود.
  9. مجازات شروع به ربودن، حبس به مدت سه تا پنج سال است.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

  • درباره آدم ربایی در کتاب النهایه گفته شده‌ است که هر کس انسانی را برباید و بفروشد سزای او قطع است؛ زیرا او از جمله مفسدین فی الارض است.[۲۱]

رویه‌های قضایی

مقالات مرتبط

منابع

  1. حسینقلی حسینی نژاد. ادله اثبات دعوی. چاپ 2. دانش نگار، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 203212
  2. ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 428604
  3. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 699276
  4. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 716068
  5. سیدابراهیم حسینی و احسان سامانی. وقف از سوی اشخاص حقوقی. فصلنامه اندیشه های حقوق عمومی (معرفت حقوقی سابق) شماره 3 بهار و تابستان 1391، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6655624
  6. ماده ۲ قانون مجازات اسلامی
  7. احسان داودیان. حقوق زندانی در ایران و اسناد بین المللی. چاپ 1. مجد، 1395.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656592
  8. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 341204
  9. منصور اباذری فومشی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق جزایی (کیفری). چاپ 2. شهید نورالهی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656356
  10. بند ث ماده ۱ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه
  11. احمدعلی حمیتی واقف. حقوق مدنی (جلد چهارم) (الزام های خارج از قرارداد). چاپ 1. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6655620
  12. عباس ایمانی و امیررضا قطمیری. قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین. چاپ 1. نامه هستی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4459480
  13. مهدی شهرکی. تحولات کیفرشناسی در قانون جزایی ایران. فصلنامه قانونیار شماره 6 تابستان 1397، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656432
  14. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 376516
  15. محمدجعفر حبیب زاده. سرقت در حقوق کیفری ایران. چاپ 2. دادگستر، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1645936
  16. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 376528
  17. محمدجعفر حبیب زاده. سرقت در حقوق کیفری ایران. چاپ 2. دادگستر، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1645944
  18. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 535896
  19. سیدعلیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم). چاپ 4. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276820
  20. سیدعلیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم). چاپ 4. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276812
  21. محمدجعفر جعفری لنگرودی. فرهنگ عناصرشناسی (حقوق مدنی، حقوق جزا). چاپ 1. گنج دانش، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1752080
  22. سیدعلیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم). چاپ 4. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6320320