ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگری به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصاً یا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند در صورتی که ارتکاب جرم به عنف یا تهدید باشد به حبس درجه چهار و در غیر این صورت به حبس درجه پنج محکوم خواهد شد در صورتی که سن مجنی‌علیه کمتر از پانزده سال تمام باشد یا ربودن توسط وسایل نقلیه انجام پذیرد یا به مجنی علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود، مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌گردد.
تبصره - مجازات شروع به ربودن سه تا پنج سال حبس است.
توضیح واژگان
در خصوص ماده فوق، عده ای بررسی مفهوم اصطلاح «گروگانگیری» را لازم دانسته‌اند، بر این اساس باید گروگانگیری را لفظی عامیانه دانست که گاه مقصود از آن حالتی است که فرد گروگانگیر، شخص یا اشخاص را در تسلط و اختیار خویش گرفته و در مقابل آزادی آن‌ها، امتیازی را مطالبه می‌کند. گاه نیز گروگانگیری مترادف آدم‌ربایی بوده و در این صورت در فرض عدم محاربه، بازداشت غیرقانونی و تهدید به قتل به حساب می‌آید.[۱] واژه «ربودن» که در این ماده دو بار به کار رفته‌است، ملازمه با جابجایی دارد و صرف بازداشت را نمی‌توان آدم‌ربایی تلقی نمود، البته این جابجایی باید به نحوی باشد که مفهوم عرفی ربودن را به همراه داشته باشد.[۲] ضمناً دراین باره در کتاب النهایه گفته شده‌است هرکس انسانی را برباید و بفروشد سزای او قطع است؛ زیرا او از جمله مفسدین فی الارض است.[۳]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
عنصر مادی این جرم ربودن یا مخفی کردن دیگری است و عنف یا تهدید یا حیله جنبه تمثیلی دارد.[۴] همچنین برای تحقق این جرم سوءنیت عام و قصد استیلا یافتن و ربودن انسان و سوءنیت خاص قصد انتقال دادن فرد از محلی به محل دیگر لازم است.[۵]نوع وسیله نیز در این جرم مؤثر نیست و تنها می‌تواند در میزان مجازات مرتکب مؤثر باشد.[۶] ضمناً ظاهر ماده مفید آن است که مباشرت و تسبیب در جرم آدم‌ربایی مجازات یکسانی دارد. هرچند عبارت «توسط دیگری» ممکن است این ابهام را به وجود بیاورد که در صورت ارتکاب جرم توسط شخص دیگر، مسئولیت تنها متوجه دستور دهنده است. اما ظاهراً در اینجا هم سبب و هم مباشر مشمول این ماده قرار می‌گیرند.[۷] گفتنی است با توجه به منطوق ماده و نیز نظر قانونگذار به تشدید مجازات، جهل مرتکب آدم‌ربایی یا اخفا به سن مجنی علیه مؤثر نیست و اشتباه مرتکب در این مورد تأثیری در تشدید مجازات ندارد و تنها کافی است فرد عامد بوده باشد و سن طرف نیز کمتر از نصاب مقرر باشد.[۸]
رویه های قضایی
- به موجب رأی اصراری شماره 56_1373/11/4 از آنجا گه متهم پس از شرب خمر شاکیه را به به عنوان مسافر سوار اتومبیل خود کرده و سپس با الفاظ رکیک و مستهجن او را مورد آزار و اذیت قرار داده و شاکیه نیز بعد از آگاهی به قصد متهم، خود را از اتومبیل در حال حرکت به بیرون پرت کرده است، لذا اقدام متهم شروع به آدم ربایی است.[۹]
- رای دادگاه درباره آدم ربایی به قصد سرقت اموال (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۰۱۷)
- نظریه شماره 7/1402/383 مورخ 1402/06/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صلاحیت دادگاه کیفری دو در صورت وجود تکرار یا تعدد جرم در کیفرخواست صادره
- نظریه شماره 7/99/460 مورخ 1399/04/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عوامل مشدده در بزه آدم ربایی
- رای دادگاه درباره اقدام زوج برای ربودن زوجه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۲۰۰۲۵۸)
- رای دادگاه درباره بردن به کمپ ترک اعتیاد با توسل به زور (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۶۰۱)
- رای دادگاه درباره تعدد معنوی سرقت مقرون به آزار و تهدید با چاقو (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۱۰۹۱)
- رای دادگاه درباره تهدید به عنوان مقدمه بزه آدم ربایی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۷۷۱)
- رای دادگاه درباره تقدم اخذ مال بر مانور متقلبانه در بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۴۱۳)
- نظریه شماره 7/98/1805 مورخ 1399/01/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اجرای مجازات قصاص تبدیل شده به مجازات تعزیری و محکومیت به جرم تعزیری ۱ تا ۶
مقالات مرتبط
- مبارزه با جرایم سازمان‌یافته در پرتو حمایت از امنیت شهود در حقوق ایران، آمریکا و حقوق کیفری بین‌المللی
- ماهیت گروه‌های سازمان‌یافته جرایم سایبری
- بررسی و مقایسه جرایم «بازداشت غیر قانونی» و«آدم ربایی» در حقوق جزای ایران
- سلب آزادی از اشخاص در قانون مجازات اسلامی
- سردستگی گروه مجرمانه سازمان یافته در جرایم تعزیری
منابع
- ↑ سیدعلیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276812
- ↑ سیدعلیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276820
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. فرهنگ عناصرشناسی (حقوق مدنی، حقوق جزا). چاپ 1. گنج دانش، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1752080
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 376516
- ↑ محمدجعفر حبیب زاده. سرقت در حقوق کیفری ایران. چاپ 2. دادگستر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1645944
- ↑ محمدجعفر حبیب زاده. سرقت در حقوق کیفری ایران. چاپ 2. دادگستر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1645936
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 376528
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 535896
- ↑ سیدعلیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6320320