ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰): هر کس در اسناد یا نوشته‌ های غیررسمی جعل یا تزویر کند یا با علم به جعل و تزویر آنها را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران‌ خسارت وارده به حبس از سه ماه تا یک سال یا به ۸۲/۵۰۰/۰۰۰ تا ۳۳۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«نوشته»، معنایی عام تر از سند دارد، هرچند معنای لغوی این واژه، شامل نوشته های فاقد ارزش استناد نیز میشود، اما به نظر میرسد برای تحقق جرم جعل، لزوما نوشته باید دارای قابلیت استناد باشد.

پیشینه

ماده 106 قانون مجازات عمومی مصوب 1304

لازم به ذکر است نرخ جریمه مذکور در ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده سه تا دوازده میلیون ریال بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده، مربوط به جعل در اسناد غیر رسمی است، مرتکب این جرم میتواند اعم از کارمند یا غیر کارمند باشد.

در صورتی که جعل در نوشته هایی باشد که فقط علیه خود فرد سندیت دارد، این جرم محقق نمیشود.

رویه های قضائی

• دیوان عالی کشور در رای شماره 10538/52 مورخ 1317/1/11 بیان داشته: «اگر شخصی برای گرفتار کردن دیگری نوشته ای به نام او بنویسد جعل و استفاده از سند مجعول محسوب میشود.»
• نظریه شماره 7/1402/473 مورخ 1402/12/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قراردادهای وام های بانکی
• نظریه شماره 7/1400/2026 مورخ 1400/03/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جعل در بکارگیری مهر دیگری
• نظریه شماره 7/1401/920 مورخ 1401/12/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم ارائه سند مورد ادعای جعل

• نظریه شماره 7/99/1450 مورخ 1399/10/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تنظیم مبایعه نامه عادی به تاریخ غیر واقعی
• رای دادگاه درباره ارتکاب جعل به عنوان مقدمه بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۷۹۱)
• رای دادگاه درباره ارائه چک مجعول و سرقتی در ازای ثمن معامله (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۰۶۵۵)
• رای دادگاه درباره ارائه پرینت رنگی چک (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۱۵۲۵)
• رای دادگاه درباره تعدد مادی محسوب شدن جعل و استفده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۱۷۳۹)
• رای دادگاه درباره تعدد مادی جعل و استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۹۷۹)
• رای دادگاه درباره تعدد جرم درجعل و استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۰۲۴۴)
• رای دادگاه درباره تحصیل مال از طریق جعل و استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۰۹۶۶)
• رای دادگاه درباره تحصیل مال به دست آمده از جرم (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۵۹۴)
• رای دادگاه درباره تعدد معنوی اخذ گذرنامه ی غیر قانونی و ارائه اسناد خلاف واقع (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۲۰۰۹۲۷)
• رای دادگاه درباره تشدید مجازات در صورت عدم اعتراض دادستان و شاکی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۲۱۳۰۶۰۰۸۴۵)
• رای دادگاه درباره تدلیس در ازدواج با ادعای مجرد بودن (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۳۸۴)
• رای دادگاه درباره تعدد معنوی جعل با انتقال مال غیر (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۰۰۵)
• رای دادگاه درباره توسل به وسایل متقلبانه در بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۶۰۳)
• رای دادگاه درباره تعدد مادی در ارتکاب جعل، استفاده از سند مجعول و تحصیل مال از طریق نامشروع (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۶۳۳)
• رای دادگاه درباره تعدد معنوی تحصیل چک مسروقه با شروع به کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۰۱۳۳)
• رای دادگاه درباره تحصیل مال از طریق نامشروع با استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۲۴۲)
• رای دادگاه درباره تعدد معنوی محسوب شدن جعل، استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۱۲۴۴)
• رای دادگاه درباره ادعای جعل و استفاده از سند مجعول بر اساس کپی سند اصیل (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۶۹۶۰۱۱۳۳)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۱۰۵۳)
• رای دادگاه درباره الحاق و دستکاری در مبایعه نامه عادی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۴۵۳)
• رای دادگاه درباره تأثیر رضایت مال باختگان بعد از قطعیت حکم (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۰۵۵۲)
• رای دادگاه درباره تبدیل مجازات به استناد ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی علیرغم وجود مقررات خاص در تخفیف مجازات (دادنامه شماره )
• رای دادگاه درباره امضا چک از جانب وکیل بدون معرفی وی به عنوان شخص دارنده حق امضا به بانک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۶۵۹)
• رای دادگاه درباره امتناع از پرداخت بدهی به استناد نوشته مجعول (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۴۰۰۱۱۷)
• رای دادگاه درباره استفاده از ورقه سفید امضاء برخلاف توافق قبلی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۴۰۱۵۵۶)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول و غصب عنوان به عنوان مقدمه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۶۹۶۰۰۴۹۶)
• رای دادگاه درباره استفاده از کارت شناسایی مجعول (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۲۰۰۰۵۱)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول به عنوان مقدمه بزه فروش مال غیر (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۰۶۶)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول به عنوان مقدمه تحصیل مال از طریق نامشروع (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۰۶۲۹)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول به عنوان مقدمه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۰۹۰۹)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۰۱۰۴)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در انتقال مال غیر (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۸۰۰۲۲۰)
• رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای انتقال مال غیر (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۰۱۴۲)
• رای دادگاه درباره تأثیر علم و اطلاع شاکی در تحقق بزه جعل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۱۲۹۴)
• رای دادگاه درباره تأثیر حجر در تحقق بزه سوءاستفاده از ضعف نفس (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۱۴۰۰۳۰۵)
• رای دادگاه درباره تأثیر اختلاف حساب بین شاکی و متهم در تحقق بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۰۶۸۵)
• رای دادگاه درباره تأثیر تصرف شاکی در تحقق بزه تصرف عدوانی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۲۰۰۷۲۷)
• رای دادگاه درباره انتفای جرم استفاده از سند مجعول با عدم کاربرد آن در مرجع قضایی (دادنامه شماره )
• رای دادگاه درباره انتقال خط تلفن با سند جعلی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۰۱۴۵)
• رای دادگاه درباره تأثیرفوت متهم بر رد مال در بزه انتقال مال غیر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۹۶۹)
• رای دادگاه درباره تشابه اختلاس عادی و اختلاس توأم با جعل (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۴۲۱)
• رای دادگاه درباره تعدد معنوی جعل و استفاده از سند مجعول با کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۰۰۲۰)
• رای دادگاه درباره تعدد معنوی محسوب شدن جعل، استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۱۲۸۵)
• رای دادگاه درباره تحصیل مال از طریق جعل و استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۱۰۵)
• رای دادگاه درباره تعدد مادی جرم در ارتکاب جعل و کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۶۷۵)
• رای دادگاه درباره تأثیر عدم کشف سند مجعول در اتهام جعل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۰۷۲۲)
• رای دادگاه درباره برداشت غیر قانونی وجوه از حساب مشتریان بانک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۹۰۸)
• رای دادگاه درباره انتقال مال غیر از طریق استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۳۰۵)
• رای دادگاه درباره انتقال مال مشاع به غیر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۰۹۸۸)
• رای دادگاه درباره تأثیر رضایت شاکی در رد مال (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۱۳۳۸)
• شماره ۷/۱۴۰۲/۳۲۰ مورخ ۱۴۰۲/۰۷/۰۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره درج تاریخ تنظیم سند به صورت غیر واقعی