ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۰ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۳:۵۶ توسط Karandish (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس با علم و اطلاع یا با وجود قرائن اطمینان آور به اینکه مال در نتیجه ارتکاب سرقت به دست آمده‌ است آن را به نحوی از انحاء تحصیل یا مخفی یا قبول نماید یا مورد معامله قرار دهد به حبس از شش ماه تا سه سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد. در صورتی که متهم معامله اموال مسروقه را حرفه خود قرار داده باشد به حداکثر مجازات در این ماده محکوم می‌گردد.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

  • قرینه: ابزاری است که گوینده برای انتقال معنای مورد نظر خود به کار می‌گیرد.[۲]
  • مال: شیئی است که اعتبار و ارزش اقتصادی داشته باشد.[۳]
  • سرقت: ربودن مال متعلق به غیر است.[۴]
  • معامله: به معنای عقد معوض و مالی است که در آن دو مال مورد مبادله قرار می گیرند.[۵]
  • حبس: به معنای محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.[۶]
  • متهم: کسی است که فاعل جرم تلقی شده ولی هنوز انتساب جرم به او ثابت نشده است.[۷]
  • حرفه: مشغله ای است که بیشتر وقت انسان و دسته ای از مردم، جهت تأمین هزینه‌های زندگی، صرف آن گردد.[۸]*مجازات: آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین می‌کند.[۹]

پیشینه

ماده ۱۱۰ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲ در مورد معامله کننده مال مسروقه بیان می‌داشت که در صورتی متهم مشمول این عنوان است که معامله این اموال مسروقه را حرفه خود قرار دهد یا با داشتن شغل دیگری به این کار نیز اشتغال داشته باشد.[۱۰]

نکات تفسیری دکترین ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

عنصر مادی این جرم، از طریق انجام فعل مثبت مرتکب در قالب یکی از واژه‌های استعمال شده در ماده، رخ می‌دهد.[۱۱] مصادیق ذکر شده در این ماده، بنا بر عنوان عام «مداخله در اموال مسروقه »، حصری تلقی می‌شوند.[۱۲] منظور از «تحصیل» مال مسروق، به دست آوردن شیء به هر طریق ممکن است، مقصود از «مخفی کردن»، نگهداری مال، نزد مرتکب یا اختفای آن در جای امن دیگر است، مراد از «قبول کردن»، پذیرفتن مال مسروقه به عنوان هدیه یا امانت یا امثال آن است و «معامله کردن» نیز خرید یا وساطت مال مسروقه برای فروش مال دیگری است.[۱۳] ملاک تشخیص معامله اشیای مسروقه، عرف و نظر دادگاه است.[۱۰] هدف قانونگذار از بیان جمله «به نحوی از انحاء» در این ماده، آن بوده‌ است که از توسل متهمین به هر عذر و بهانه ای برای رهایی از کیفر جلوگیری کند.[۱۳] رفتار مجرمانه جرم مذکور، عمل مثبت مادی است، بنابراین اگر کسی که مال مسروقی را نگهداری می‌کند، فوت کند و پس از آن مال مسروقه به ورثه او منتقل شود، جرم اخفای مال مسروقه توسط ورثه رخ نداده‌ است و تنها از لحاظ مدنی، ضامن هستند.[۱۲] تحقق این جرم، مستلزم آن است که جرم سرقت اصلی توسط فرد دیگری ارتکاب یافته باشد و تعقیب یک نفر هم به اتهام سرقت و هم مخفی کننده مال، غیرممکن است،[۱۴] بنابراین لازمه تحقق جرم موضوع این ماده، ارتکاب سرقت قبلی است.[۱۵] همچنین مقصود از «قرائن اطمینان آور» در این ماده، ایجاد ظن است، بنابراین متهم یا باید عالم به وضعیت مال باشد یا ظن داشته باشد، اما شک موجب مسئولیت نیست، پس جهل موضوعی رافع تکلیف می‌باشد.[۱۶]

جرم فوق، جرمی آنی است نه مستمر، زیرا به محض تحقق اخفاء به هر نحوی، جرم کامل می‌شود.[۱۷] عنصر معنوی این جرم نیز، سوء نیت عام است و «قصد استیفاء نامشروع»، شرط تحقق آن نیست.[۱۸]

در مواردی ممکن است عمل ارتکابی در این ماده، مشمول عنوان مجرمانه دیگری نیز باشد که در این حالت باید طبق قواعد عمومی عمل کرد، همچنین گاهی انتقال مال غیر طبق شکل خاصی، مشمول عنوان خاص می‌باشد که باید به همان قانون خاص عمل کرد.[۱۶]

گفتنی است جرم موضوع این ماده، واجد حیثیت عمومی است و با گذشت شاکی خصوصی، تعقیب و اجرای مجازات، موقوف نخواهد شد.[۱۹]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

  1. جرم تحصیل یا مخفی کردن یا قبول یا معامله مال مسروقه مستلزم آگاهی قبلی یا وجود قرائن اطمینان‌آور است.
  2. مجازات اصلی این جرم شامل حبس از شش ماه تا سه سال و تا ۷۴ ضربه شلاق است.
  3. اگر متهم به‌عنوان حرفه، مشغول معامله اموال مسروقه باشد، به حداکثر مجازات محکوم می‌شود.
  4. وجود علم یا قرائن اطمینان‌آور برای تحقق جرم ضروری است.
  5. مجازات می‌تواند به صورت ترکیبی از حبس و شلاق اعمال شود.
  6. هدف ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مبارزه با معامله و مخفی کردن اموال مسروقه است.
  7. تأکید بر نیت و آگاهی قبلی متهم در این قانون مورد توجه است.

رویه‌های قضایی

مقالات مرتبط

منابع

  1. ↑ نشریه داخلی کانون وکلای دادگستری مرکز، سال پنجم، شماره 17، خرداد ماه 1375. چاپ رشدیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1319432
  2. ↑ سیدمصطفی محقق داماد و محمد عبدالصالح شاه نوش فروشانی. مفهوم قرینه و نقش آن در فهم معنای یک متن مبتنی بر مباحث الفاظ علم اصول. مجله تحقیقات حقوقی شماره 86 تابستان 1398، 1398.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6655232
  3. ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 699276
  4. ↑ سیدجعفر بوشهری. حقوق جزا (جلد چهارم) (آرا و رویه های قضایی). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6362236
  5. ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6654352
  6. ↑ احسان داودیان. حقوق زندانی در ایران و اسناد بین المللی. چاپ 1. مجد، 1395.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656592
  7. ↑ محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد پنجم) (مباحث کاربردی حقوق). چاپ 1. سازمان چاپ و انتشارات، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6402836
  8. ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 328120
  9. ↑ مهدی شهرکی. تحولات کیفرشناسی در قانون جزایی ایران. فصلنامه قانونیار شماره 6 تابستان 1397، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656432
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 608744
  11. ↑ محمدصالح ولیدی. حقوق جزای اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اموال و مالکیت). چاپ 9. امیرکبیر، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2095320
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ محمدجعفر حبیب زاده. سرقت در حقوق کیفری ایران. چاپ 2. دادگستر، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1646624
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 429760
  14. ↑ ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 429756
  15. ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 675540
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 608728
  17. ↑ محمدجعفر حبیب زاده. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه اموال). چاپ 6. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2379896
  18. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 608728
  19. ↑ محمدصالح ولیدی. حقوق جزای اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اموال و مالکیت). چاپ 9. امیرکبیر، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4782700
  20. ↑ بهمن کشاورز. مجموعه محشای قانون تعزیرات. چاپ 4. گنج دانش، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2815456
  21. ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 675600


برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=ماده_۶۶۲_قانون_مجازات_اسلامی_(تعزیرات)&oldid=516364»