ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
* {{زیتونی|[[ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}


== مواد مرتبط ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی ==
== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۵۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]
* [[ماده ۵۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]
* [[ماده ۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی]]
خط ۲۲: خط ۲۴:
* [[ماده ۱۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی]]


== توضیح واژگان ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی ==
== توضیح واژگان ==
[[ایراد]]: ایراد در لغت به مفهوم وارد ساختن، چیزی را بر سر کسی وارد کردن، می‌باشد و در حقوق به منزله سدی است که معمولاً به‌طور موقت در جریان رسیدگی به [[دعوا]] قرار می‌گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ایراد به عنوان دفاع خوانده در دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2497592|صفحه=|نام۱=سیدحمیدرضا|نام خانوادگی۱=طباطبایی|چاپ=1}}</ref>
[[ایراد]]: ایراد در لغت به مفهوم وارد ساختن، چیزی را بر سر کسی وارد کردن، می‌باشد و در حقوق به منزله سدی است که معمولاً به‌طور موقت در جریان رسیدگی به [[دعوا]] قرار می‌گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ایراد به عنوان دفاع خوانده در دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2497592|صفحه=|نام۱=سیدحمیدرضا|نام خانوادگی۱=طباطبایی|چاپ=1}}</ref>
[[ذی نفع|ذی‌نفع]]: یکی از شرایط اقامه دعوا این است که در صورت صدور [[حکم]] علیه طرف دیگر نفعی به [[خواهان]] برسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مقدمه علم حقوق (کلیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1283272|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=محمدرضا|نام خانوادگی۲=معین|چاپ=1}}</ref>
[[ذی نفع|ذی‌نفع]]: یکی از شرایط اقامه دعوا این است که در صورت صدور [[حکم]] علیه طرف دیگر نفعی به [[خواهان]] برسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مقدمه علم حقوق (کلیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1283272|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=محمدرضا|نام خانوادگی۲=معین|چاپ=1}}</ref>


== پیشینه ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی ==
== پیشینه ==
در ماده ۱۹۸ قانون سابق پیش‌بینی شده بود که [[مدعی علیه]] می‌توانست در زمان طرح [[ایراد]] عدم احراز [[سمت]] بدون آنکه پاسخ [[مدعی]] را بدهد، ایراد کند اما در [[ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] جدید خوانده می‌تواند ضمن پاسخ به ماهیت دعوی ایراد کند که پاسخگویی به [[شخص|شخصی]] که سمتش از نظر [[خوانده]] ایراد دارد، منطقی به نظر نمی‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ایراد به عنوان دفاع خوانده در دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2497168|صفحه=|نام۱=سیدحمیدرضا|نام خانوادگی۱=طباطبایی|چاپ=1}}</ref>
در ماده ۱۹۸ قانون سابق پیش‌بینی شده بود که [[مدعی علیه]] می‌توانست در زمان طرح [[ایراد]] عدم احراز [[سمت]] بدون آنکه پاسخ [[مدعی]] را بدهد، ایراد کند اما در [[ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] جدید خوانده می‌تواند ضمن پاسخ به ماهیت دعوی ایراد کند که پاسخگویی به [[شخص|شخصی]] که سمتش از نظر [[خوانده]] ایراد دارد، منطقی به نظر نمی‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ایراد به عنوان دفاع خوانده در دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2497168|صفحه=|نام۱=سیدحمیدرضا|نام خانوادگی۱=طباطبایی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی و تفسیری و دکترین ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی ==
== نکات تفسیری دکترین ==
ایرادات [[ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] دسته‌ای از امور اتفاقی است که اصولاً موجب وقفه موقت در جریان رسیدگی دعوا می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=-|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2508652|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=-}}</ref>
ایرادات [[ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] دسته‌ای از امور اتفاقی است که اصولاً موجب وقفه موقت در جریان رسیدگی دعوا می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=-|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2508652|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=-}}</ref>


در مورد این که آیا آرای صادره از مراجع غیر صالح دارای [[اعتبار امر قضاوت شده]] می‌باشد یا خیر دو نظر وجود دارد: عده‌ای معتقدند که در صورت عدم [[صلاحیت]] مرجع (خواه [[صلاحیت ذاتی|ذاتی]]، خواه [[صلاحیت محلی|محلی]]) [[رأی دادگاه]] مبنای اعتبار نمی‌باشد، اما نظر دوم این است که صدور رأی از مرجع غیر صالح نیز دارای اعتبار امر قضاوت شده می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (قواعد عمومی قراردادها)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2445820|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref> زیرا اعتبار امر قضاوت شده قاعده می‌باشد و عدم اجرای آن نیازمند [[نص]] صریح در قانون می‌باشد و چنین نصی وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1245716|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>
در مورد این که آیا آرای صادره از مراجع غیر صالح دارای [[اعتبار امر قضاوت شده]] می‌باشد یا خیر دو نظر وجود دارد: عده‌ای معتقدند که در صورت عدم [[صلاحیت]] مرجع (خواه [[صلاحیت ذاتی|ذاتی]]، خواه [[صلاحیت محلی|محلی]]) [[رأی دادگاه]] مبنای اعتبار نمی‌باشد، اما نظر دوم این است که صدور رأی از مرجع غیر صالح نیز دارای اعتبار امر قضاوت شده می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (قواعد عمومی قراردادها)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2445820|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref> زیرا اعتبار امر قضاوت شده قاعده می‌باشد و عدم اجرای آن نیازمند [[نص]] صریح در قانون می‌باشد و چنین نصی وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1245716|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>


== نکات توضیحی ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی ==
== نکات توضیحی ==
فاقد اثر قانونی دانستن دعوا، مستلزم ارزیابی ادعا در کنار خواسته است. از اینرو برای نمونه، اگر [[خواهان]] ادعا کند که صرفاً ایجاب و قبول [[هبه]] بین او و [[خوانده]] صورت گرفته، اما خواسته‌اش از [[دادگاه]] صدور حکم به تأیید [[فسخ]] قراردادی باشد که هبه [[شرط ضمن عقد]] آن است، باید گفت که دعوا بر فرض ثبوت، دارای اثر قانونی است. در مقابل، برای مثال اگر فروشنده با این ادعا که خریدار از پرداخت ثمن خودداری می‌کند، دعوای اعالم بطلان بیع را مطرح کند، ارزیابی ادعا در کنار خواسته سبب می‌شود که گفته شود دعوا بر فرض ثبوت، فاقد اثر قانونی است.<ref>{{Cite journal|title=دعوای فاقد اثر قانونی|url=https://jlq.ut.ac.ir/article_95648.html|journal=مطالعات حقوق خصوصی|date=1402|issn=2588-5618|pages=397–419|volume=53|issue=3|doi=10.22059/jlq.2024.360980.1007777|language=fa|first=مصطفی|last=السان|first2=احسان|last2=بهرامی|first3=سید رضا|last3=هاشمی}}</ref>
فاقد اثر قانونی دانستن دعوا، مستلزم ارزیابی ادعا در کنار خواسته است. از اینرو برای نمونه، اگر [[خواهان]] ادعا کند که صرفاً ایجاب و قبول [[هبه]] بین او و [[خوانده]] صورت گرفته، اما خواسته‌اش از [[دادگاه]] صدور حکم به تأیید [[فسخ]] قراردادی باشد که هبه [[شرط ضمن عقد]] آن است، باید گفت که دعوا بر فرض ثبوت، دارای اثر قانونی است. در مقابل، برای مثال اگر فروشنده با این ادعا که خریدار از پرداخت ثمن خودداری می‌کند، دعوای اعالم بطلان بیع را مطرح کند، ارزیابی ادعا در کنار خواسته سبب می‌شود که گفته شود دعوا بر فرض ثبوت، فاقد اثر قانونی است.<ref>{{Cite journal|title=دعوای فاقد اثر قانونی|url=https://jlq.ut.ac.ir/article_95648.html|journal=مطالعات حقوق خصوصی|date=1402|issn=2588-5618|pages=397–419|volume=53|issue=3|doi=10.22059/jlq.2024.360980.1007777|language=fa|first=مصطفی|last=السان|first2=احسان|last2=بهرامی|first3=سید رضا|last3=هاشمی}}</ref>


== سوابق و مستندات فقهی ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی ==
== سوابق و مستندات فقهی ==
علما برای شنیدن [[دعوا|دعوی]] [[مدعی]] شرایطی را ذکر کرده‌اند:
علما برای شنیدن [[دعوا|دعوی]] [[مدعی]] شرایطی را ذکر کرده‌اند:


خط ۴۸: خط ۴۹:
# ادعای او جزمی باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قاعده‌های فقهی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=720948|صفحه=|نام۱=قدرت اله|نام خانوادگی۱=مشایخی|چاپ=2}}</ref>
# ادعای او جزمی باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قاعده‌های فقهی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=720948|صفحه=|نام۱=قدرت اله|نام خانوادگی۱=مشایخی|چاپ=2}}</ref>


==مصادیق و نمونه‌ها==
== مصادیق و نمونه ها ==
مثلاً در دعوای فرد [[محجور]]، خوانده می‌گوید دعوی خواهان را وقتی پاسخ خواهد داد که [[ولی]] یا [[قیم]] طرح دعوی کنند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ایراد به عنوان دفاع خوانده در دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2497592|صفحه=|نام۱=سیدحمیدرضا|نام خانوادگی۱=طباطبایی|چاپ=1}}</ref>
مثلاً در دعوای فرد [[محجور]]، خوانده می‌گوید دعوی خواهان را وقتی پاسخ خواهد داد که [[ولی]] یا [[قیم]] طرح دعوی کنند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ایراد به عنوان دفاع خوانده در دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2497592|صفحه=|نام۱=سیدحمیدرضا|نام خانوادگی۱=طباطبایی|چاپ=1}}</ref>
==رویه‌های قضایی ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی==
 
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# امکان ایراد خوانده به صلاحیت دادگاه در رسیدگی به دعوا
# قبلاً اقامه شدن دعوا بین همان اشخاص در دادگاه هم‌عرض
# در جریان بودن دعوای مرتبط دیگر همزمان با این دعوا
# عدم اهلیت قانونی خواهان به دلایل قانونی مثل صغر یا جنون
# عدم توجه ادعا به شخص خوانده
# احراز نشدن سمت نماینده خواهان مثل وکالت یا قیمومت
# وجود حکم قطعی قبلی در دعوا بین همان اشخاص
# بی‌اثر بودن قانونی دعوا حتی در صورت اثبات
# مشروع نبودن موضوع دعوا
# ظنی یا احتمالی بودن دعوای مطرح شده
# عدم ذی‌نفع بودن خواهان در دعوا
# اقامه دعوا خارج از زمان قانونی تعیین شده
 
== رویه های قضایی ==
* [[رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۱۰۴۸ ،کلاسه پرونده: ۴۷۳/۹۵)]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرای وکالت وکیل پایه دوم در رسیدگی فرجام خواهی]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دعوای ابطال سند طلاق به علت عدم رعایت مهلت ثبت آن]]
* [[رای شعبه دیوان عدالت اداری درباره نمایندگی شخص حقوقی]]
* [[رای شعبه دیوان عدالت اداری درباره مرجع صالح جمع آوری مغازه چرم فروشی]]
* [[رای شعبه دیوان عدالت اداری درباره خسارت تأخیر تأدیه]]
* [[رای دادگاه درباره چگونگی تنفیذ وصیت زائد بر ثلث (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۰۲۳)]]
* [[رای دادگاه درباره پرداخت دین توسط غیر مدیون به حکم قانون یا اخلاق (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۶۰۰۵۷۴)]]
* [[رای دادگاه درباره نقش قوانین ایران در فرض انتخاب قانون حاکم توسط تبعه ایران و تبعه خارجی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۲۰۰۸۷۹)]]
* [[رای دادگاه درباره مهلت پرداخت دیه برای شرکت های بیمه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۶۰۱۱۱۶)]]
* [[رای دادگاه درباره مهلت طرح دعوی علیه متصدی حمل و نقلمهلت طرح دعوی علیه متصدی حمل و نقل (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۱۸۲)]]
* [[رای دادگاه درباره ملاک صلاحیت دادگاه بر اساس ارزش خواسته (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۱۰۷۴)]]
* [[رای دادگاه درباره ملاک زمانی تشخیص منجز بودن یا نبودن خواسته (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۰۷۱۶)]]
* [[رای دادگاه درباره مقدمات دعوی الزام به تنظیم سند رسمی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۰۹۴۵)]]
* [[رای دادگاه درباره مطالبه نفقه از سوی فرزند (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۰۵۰۲)]]
* [[رای دادگاه درباره مطالبه قیمت زمین واقع شده در طرح شهرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۱۰۰۹)]]
* [[رای دادگاه درباره مطالبه اجرت المثل ایام تصرف خودرو (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۲۱۳۱۲۰۰۴۱۱)]]
* [[رای دادگاه درباره مسئولیت کارفرما در فرض انتخاب مربی از بین مربیان مورد تایید مجموعه سوارکاری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۰۵۱۹)]]
* [[رای دادگاه درباره مسئولیت بیمه گر بیمه مسولیت وحدود مسولیت بیمه گذار (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۶۰۰۳۲۹)]]
* [[رای دادگاه درباره مسئولیت بانک در فرض جعل دفترچه حساب (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۲۱۳۰۷۰۰۰۸۷)]]
* [[رای دادگاه درباره مسئول پرداخت عوارض کالای قاچاق در فرض انتقال کالا (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۰۰۰۷)]]
* [[رای دادگاه درباره مسئول پرداخت دیه در قتل ناشی از تصادف رانندگی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۷۸۰)]]
* [[رای دادگاه درباره مسئول پرداخت خسارت در فرض وقوع تصادف با اتومبیل سرقتی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۱۷۳۷)]]
* [[رای دادگاه درباره مرور زمان اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۰۳۵۱)]]
* [[رای دادگاه درباره مرجع صالح رسیدگی به اعتراض ثالث اجرایی در خصوص اموال توقیف شده توسط شورای حل اختلاف (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۰۷۳۹)]]
* [[رای دادگاه درباره ماهیت رابطه نمایندگان فروش و خودروسازان (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۰۱۰۷)]]
* [[رای دادگاه درباره ماهیت حقوقی حریم خطوط انتقال برق در املاک دیگران (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۰۶۵۹)]]
* [[رای دادگاه درباره ماهیت تعهد خریدار به پرداخت اقساط وام اخذ شده توسط فروشنده (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۱۰۸۴)]]
* [[رای دادگاه درباره عدم تطبیق امضای موکل در وکالتنامه با امضای مندرج در اسناد رسمی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۴۵۲)]]
* [[رای دادگاه درباره ضمانت اجرای ذکر جهات مختلف در دادخواست (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۹۰۰۳۲۹)]]
* [[رای دادگاه درباره ضمانت اجرای دعوای صدور حکم بر الزام خوانده به ابطال اسناد رسمی مالکیت (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۰۶۱۴)]]
* [[رای دادگاه درباره ضمانت اجرای خواسته مبهم (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۲۰۱۲۸۳)]]
* [[رای دادگاه درباره شیوه انتقال سهم الشرکه در شرکت سهامی خاص (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۱۵۷۱)]]
* [[رای دادگاه درباره شمول اعتبار امر مختومه بر آراء شورای حل اختلاف (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۰۸۰۳)]]
* [[رای دادگاه درباره شرط مطالبه وجه التزام در تعهدات متقابل (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۱۰۵۹)]]
* [[رای دادگاه درباره شرط مطالبه خسارت از شهرداری به دلیل حادثه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۰۰۱۰۰۱۱۵۰)]]
* [[رای دادگاه درباره شرط لازم الاجرا بودن تصمیمات شرکت (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۰۶۲۷)]]
* [[رای دادگاه درباره شرط رسیدگی به دعوای ورشکستگی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۱۲۴۰)]]
* [[رای دادگاه درباره شرط دعوی ابطال بیع به دلیل مستحق للغیر درآمدن مبیع (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۱۷۲)]]
* [[رای دادگاه درباره شرایط ایراد به سمت خواهان در دعوی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۰۰۱)]]
* [[رای دادگاه درباره شرایط اقامه دعوای ورشکستگی توسط تاجر (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۰۰۲۹)]]
* [[رای دادگاه درباره شرایط اصلاح شماره پلاک ثبتی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۰۵۴۸)]]
* [[رای دادگاه درباره شخصیت حقوقی کمیسیون های مندرج در قانون شهرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۱۵۰۲)]]
* [[رای دادگاه درباره دلیلِ مثبتِ ذی نفع بودن (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۶۹۴۰۰۷۲۸)]]
* [[رای دادگاه درباره دعوی فسخ نکاح پس از اجرای صیغه طلاق (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۰۵۶)]]
* [[رای دادگاه درباره دعوای تنظیم سند رسمی در خصوص مساحت معینی از ملک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۵۷۵)]]
* [[رای دادگاه درباره دعوای تخلیه عین مستاجره از سوی مالک جدید (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۱۱۴۰)]]
* [[رای دادگاه درباره دعوای تحویل مال مشاع (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۸۰۰۵۸۰)]]
* [[رای دادگاه درباره درج شرط حل اختلاف از طریق مذاکرات دوجانبه در قرارداد (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۲۱۳۰۶۰۰۰۱۴)]]
* [[رای دادگاه درباره خوانده دعوای ابطال اوراق مشارکت (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۸۰۰۸۲۷)]]
* [[رای دادگاه درباره خسارت ناشی از افت قیمت خودرو (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۶۹۴۰۰۲۲۴)]]
* [[رای دادگاه درباره حکم رد دعوای طلاق و اعتبار امر مختومه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۱۱۸)]]
* [[رای دادگاه درباره تکلیف دادگاه بعد از احراز مالکیت خواهان در دعوی خلع ید (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۴۰۰۲۳۴)]]
* [[رای دادگاه درباره توصیف وکالت به عنوان معامله با حق استراد (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۳۰۰۹۶۰)]]
* [[رای دادگاه درباره تغییر نام طرفین دعوا در دادخواست (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۲۴۸)]]
* [[رای دادگاه درباره تأثیر تغییر اسباب دعوا یا افزودن تعداد خواندگان بر اعتبار امر مختومه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۲۴۸)]]
* [[رای دادگاه درباره انتخاب مدیرعامل شرکت طرف قرارداد به عنوان داور (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۵۰۵)]]
* [[رای دادگاه درباره اقامه دعوا از جانب مدیرعامل شرکت تجاری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۳۸۰۰۰۷۱۷)]]
* [[رای دادگاه درباره اعتبار امر مختومه در مورد حضانت (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۱۰۱۷۱۸)]]
* [[رای دادگاه درباره اعتبار امر مختومه در دعوی حضانت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۱۸۷)]]
* [[رای دادگاه درباره اعتبار امر مختومه در دعوای ملاقات فرزند (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۱۱۱)]]
* [[رای دادگاه درباره اصل حاکم در خصوص مسئولیت تضامنی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۲۰۰۹۶۹)]]
* [[رای دادگاه درباره ادعای اعتبار امر قضاوت شده نسبت به موضوع طلاق (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۰۳۶۴)]]
* [[نظریه شماره 7/97/42 مورخ 1397/01/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/97/1695 مورخ 1397/06/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/96/697 مورخ 1396/03/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/96/3011 مورخ 1396/12/06 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/1400/1322 مورخ 1400/12/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 697/96/7 مورخ 1396/03/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 308/96/7 مورخ 1396/02/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 1675/96/7 مورخ 1396/07/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
 
*[[رای دادگاه درباره اعتبار حواله انبار کالا (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۴۰۰۰۹۴)]]
*[[رای دادگاه درباره اعتبار حواله انبار کالا (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۴۰۰۰۹۴)]]
*[[رای دادگاه درباره آثار تفویض وکالت در رابطه وکیل و موکل و تأثیر فوت موکل بر اقدامات وکیل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۸۸۰)]]
*[[رای دادگاه درباره آثار تفویض وکالت در رابطه وکیل و موکل و تأثیر فوت موکل بر اقدامات وکیل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۸۸۰)]]
خط ۱۳۲: خط ۲۲۱:
*[[رای دادگاه درباره اثر پرداخت مطالبات مرتهن در معامله مال مرهونه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۶۰۰۹۳۱)]]
*[[رای دادگاه درباره اثر پرداخت مطالبات مرتهن در معامله مال مرهونه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۶۰۰۹۳۱)]]
*[[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح رسیدگی به دعوی بطلان طلاق]]
*[[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح رسیدگی به دعوی بطلان طلاق]]
* [[نظریه شماره 7/99/50 مورخ 1399/02/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره موارد صدور قرار عدم اهلیت]]
* [[نظریه شماره 7/99/50 مورخ 1399/02/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره موارد صدور قرار عدم اهلیت]]
* [[رای دادگاه درباره اثر انتقال عادی خودرو بر ذینفعی فروشنده (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۸۹۸)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر انتقال عادی خودرو بر ذینفعی فروشنده (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۸۹۸)]]
خط ۱۸۸: خط ۲۷۶:
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح در رسیدگی به دعوای تقسیم حقابه (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۱۳۷۱۸)]]
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح در رسیدگی به دعوای تقسیم حقابه (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۱۳۷۱۸)]]
* [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۷۱۴ مورخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۶ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعسار در محکومیت‌های مالی متعدد]]
* [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۷۱۴ مورخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۶ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعسار در محکومیت‌های مالی متعدد]]
==مقالات مرتبط==
== پایان نامه و رساله های مرتبط ==
* [[نحوه رسیدگی داور و اعتراض به رای داور]]
* [[بررسی اعتبار امر مختومه و تقابل آن با عدالت از منظر فقه و حقوق]]
 
== مقالات مرتبط ==
*[[ایراد امر مطروحه و مرتبط در خصوص دادگاه‌های رسیدگی‌کننده در نظام حقوقی ایران و لبنان]]
*[[ایراد امر مطروحه و مرتبط در خصوص دادگاه‌های رسیدگی‌کننده در نظام حقوقی ایران و لبنان]]
*[[ایرادِ امر مرتبط در آیین دادرسی مدنی ایران و فرانسه]]
*[[ایرادِ امر مرتبط در آیین دادرسی مدنی ایران و فرانسه]]
خط ۲۲۵: خط ۳۱۷:
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:دادرسی نخستین]]
[[رده:دادرسی نخستین]]
[[رده:جریان دادخواست تا جلسه رسیدگی]]
[[رده:جریان دادخواست تا جلسه رسیدگی]]
[[رده:ایرادات]]
[[رده:ایرادات]]

نسخهٔ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۷

ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی: در موارد زیر خوانده می‌تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند:

  1. دادگاه صلاحیت نداشته باشد.
  2. دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلاً اقامه شده و تحت رسیدگی باشد یا اگر همان دعوا نیست دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد.
  3. خواهان به جهتی از جهات قانونی از قبیل صغر، عدم رشد، جنون یا ممنوعیت از تصرف در اموال در نتیجه حکم ورشکستگی، اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد.
  4. ادعا متوجه شخص خوانده نباشد.
  5. کسی که به عنوان نمایندگی اقامه دعوا کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد.
  6. دعوای طرح شده سابقاً بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند، رسیدگی شده نسبت به آن حکم قطعی صادر شده باشد.
  7. دعوا بر فرض ثبوت، اثر قانونی نداشته باشد از قبیل وقف و هبه بدون قبض.
  8. مورد دعوا مشروع نباشد.
  9. دعوا جزمی نبوده بلکه ظنی یا احتمالی باشد.
  10. خواهان در دعوای مطروحه ذی‌نفع نباشد.
  11. دعوا خارج از موعد قانونی اقامه شده باشد.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

ایراد: ایراد در لغت به مفهوم وارد ساختن، چیزی را بر سر کسی وارد کردن، می‌باشد و در حقوق به منزله سدی است که معمولاً به‌طور موقت در جریان رسیدگی به دعوا قرار می‌گیرد.[۱] ذی‌نفع: یکی از شرایط اقامه دعوا این است که در صورت صدور حکم علیه طرف دیگر نفعی به خواهان برسد.[۲]

پیشینه

در ماده ۱۹۸ قانون سابق پیش‌بینی شده بود که مدعی علیه می‌توانست در زمان طرح ایراد عدم احراز سمت بدون آنکه پاسخ مدعی را بدهد، ایراد کند اما در ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی جدید خوانده می‌تواند ضمن پاسخ به ماهیت دعوی ایراد کند که پاسخگویی به شخصی که سمتش از نظر خوانده ایراد دارد، منطقی به نظر نمی‌رسد.[۳]

نکات تفسیری دکترین

ایرادات ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی دسته‌ای از امور اتفاقی است که اصولاً موجب وقفه موقت در جریان رسیدگی دعوا می‌شود.[۴]

در مورد این که آیا آرای صادره از مراجع غیر صالح دارای اعتبار امر قضاوت شده می‌باشد یا خیر دو نظر وجود دارد: عده‌ای معتقدند که در صورت عدم صلاحیت مرجع (خواه ذاتی، خواه محلی) رأی دادگاه مبنای اعتبار نمی‌باشد، اما نظر دوم این است که صدور رأی از مرجع غیر صالح نیز دارای اعتبار امر قضاوت شده می‌باشد.[۵] زیرا اعتبار امر قضاوت شده قاعده می‌باشد و عدم اجرای آن نیازمند نص صریح در قانون می‌باشد و چنین نصی وجود ندارد.[۶]

نکات توضیحی

فاقد اثر قانونی دانستن دعوا، مستلزم ارزیابی ادعا در کنار خواسته است. از اینرو برای نمونه، اگر خواهان ادعا کند که صرفاً ایجاب و قبول هبه بین او و خوانده صورت گرفته، اما خواسته‌اش از دادگاه صدور حکم به تأیید فسخ قراردادی باشد که هبه شرط ضمن عقد آن است، باید گفت که دعوا بر فرض ثبوت، دارای اثر قانونی است. در مقابل، برای مثال اگر فروشنده با این ادعا که خریدار از پرداخت ثمن خودداری می‌کند، دعوای اعالم بطلان بیع را مطرح کند، ارزیابی ادعا در کنار خواسته سبب می‌شود که گفته شود دعوا بر فرض ثبوت، فاقد اثر قانونی است.[۷]

سوابق و مستندات فقهی

علما برای شنیدن دعوی مدعی شرایطی را ذکر کرده‌اند:

  1. مدعی باید دارای شرایط تکلیف مثل بلوغ و عقل باشد.
  2. دارای رشد و تشخیص باشد.
  3. بر آنچه ادعا می‌کند سلطه و ولایت داشته باشد.
  4. ادعای او از نظر عقل و عرف ممکن باشد.
  5. ادعایی صریح در مستحق بودن مدعی داشته باشد.
  6. ادعای او جزمی باشد.[۸]

مصادیق و نمونه ها

مثلاً در دعوای فرد محجور، خوانده می‌گوید دعوی خواهان را وقتی پاسخ خواهد داد که ولی یا قیم طرح دعوی کنند. [۹]

نکات توصیفی هوش مصنوعی

  1. امکان ایراد خوانده به صلاحیت دادگاه در رسیدگی به دعوا
  2. قبلاً اقامه شدن دعوا بین همان اشخاص در دادگاه هم‌عرض
  3. در جریان بودن دعوای مرتبط دیگر همزمان با این دعوا
  4. عدم اهلیت قانونی خواهان به دلایل قانونی مثل صغر یا جنون
  5. عدم توجه ادعا به شخص خوانده
  6. احراز نشدن سمت نماینده خواهان مثل وکالت یا قیمومت
  7. وجود حکم قطعی قبلی در دعوا بین همان اشخاص
  8. بی‌اثر بودن قانونی دعوا حتی در صورت اثبات
  9. مشروع نبودن موضوع دعوا
  10. ظنی یا احتمالی بودن دعوای مطرح شده
  11. عدم ذی‌نفع بودن خواهان در دعوا
  12. اقامه دعوا خارج از زمان قانونی تعیین شده

رویه های قضایی

پایان نامه و رساله های مرتبط

مقالات مرتبط

منابع

  1. ↑ سیدحمیدرضا طباطبایی. ایراد به عنوان دفاع خوانده در دادرسی مدنی. چاپ 1. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2497592
  2. ↑ عباس زراعت و محمدرضا معین. مقدمه علم حقوق (کلیات). چاپ 1. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1283272
  3. ↑ سیدحمیدرضا طباطبایی. ایراد به عنوان دفاع خوانده در دادرسی مدنی. چاپ 1. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2497168
  4. ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد دوم). چاپ -. مجمع علمی و فرهنگی مجد، -.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2508652
  5. ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (جلد اول) (قواعد عمومی قراردادها). چاپ 5. شرکت سهامی انتشار، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2445820
  6. ↑ علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1245716
  7. ↑ السان, مصطفی; بهرامی, احسان; هاشمی, سید رضا (1402). "دعوای فاقد اثر قانونی". مطالعات حقوق خصوصی. 53 (3): 397–419. doi:10.22059/jlq.2024.360980.1007777. ISSN 2588-5618.
  8. ↑ قدرت اله مشایخی. قاعده‌های فقهی. چاپ 2. سمت، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 720948
  9. ↑ سیدحمیدرضا طباطبایی. ایراد به عنوان دفاع خوانده در دادرسی مدنی. چاپ 1. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2497592
برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=ماده_۸۴_قانون_آیین_دادرسی_مدنی&oldid=425687»