ماده ۵۴۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۵۴۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): هرگاه در اثر رفتارهای متعدد، آسیب‌ های متعدد ایجاد شود هر آسیبی دیه جداگانه دارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

لفظ «رفتار» در این ماده، اعم است از فعل یا ترک فعل.

پیشینه

حکم ماده فوق سابقا در قانون بیان نشده بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

عده ای معتقدند نتیجه مذکور در ماده فوق را می شد از طریق قیاس اولویت از ماده 541 قانون مجازات اسلامی نیز استنباط نمود، در واقع این ماده را می توان بیانی دیگر از قاعده «تعدد دیات» دانست.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

باید میان حالتی که یک ضربه موجب وقوع جنایت می شود یا چند ضربه جنایت را می آفریند، قائل به تفکیک شد، در خصوص حالت مورد بحث، عده ای از فقها میان ضربات عرضی و طولی قائل به تفکیک شده اند، به این توضیح که اگر ضربه ای منجر به شکل گیری جنایات طولی شود، دیه اخف در دیه ی جنایت دیگر تداخل پیدا می کند، اما اگر به موجب یک ضربه جنایاتی هم عرض ایجاد شوند، گروهی از فقها قائل به عدم تداخل هستند، گروهی دیگر اما عدم تداخل دیات را منحصر به حالتی می دانند که دیه جنایات مساوی باشند. همچنین در خصوص وارد آمدن جنایتی بر بدن مجنی علیه نظیر جنایت بر سر یا دست او و از بین رفتن عقل وی در اثر این جنایت، عده ای از فقها قائل به عدم تداخل دیه این دو جنایت شده اند.

گروهی از فقها بیان نموده اند که دیه زخم ها با هم تداخل نمی یابند، مگر آنکه زخمی پیش از التیام و بهبود و توسط خود جانی به زخمی دیگر متصل شود.