ماده ۹۸ قانون مجازات اسلامی

ماده ۹۸ قانون مجازات اسلامی: عفو، همه آثار محکومیت را منتفی می‌کند لکن تأثیری در پرداخت دیه و جبران خسارت زیان دیده ندارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده 25 قانون مجازات اسلامی
• ماده 97 قانون مجازات اسلامی

توضیح واژگان

• عفو: «عفو» در لغت به معنای پوسیده شدن، نخواستن چیزی و نیز ترک آمده است، در اصطلاح حقوقی آن را اسقاط مجازات از سوی رییس کشور تعریف کرده اند.عفو را وسیله ای برای اسقاط تعقیب نیز دانسته اند.
• آثار محکومیت: مقصود از آثار کیفری، همه آثاری است که در اثر محکومیت بر فرد محکوم علیه مترتب می شود.
• دیه: منظور از «دیه»، مالی است که در شرع مقدس برای ایراد جنایات غیرعمدی به نفس، اعضا و منافع یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، به موجب قانون مقرر می‌شود.
• جبران خسارت: جبران در لغت به معنای آن است که با انجامِ کاری، اثر خطا، آسیب یا زیان را از بین برد. در اصطلاح، جبران خسارت به معنای آن است که وارد کننده زیان یا شخص دیگری، وضعیت متضرر را بهبود بخشیده و به وضعیت قبل از ورود زیان نزدیک کند.

نکات تفسیری دکترین ماده 98 قانون مجازات اسلامی

مقصود از «عفو» در این ماده، عفو عمومی است،اجرای این عفو باعث از بین رفتن محکومیت از سجل کیفری می‌گردد و در صورت ارتکاب مجدد جرم، مشمول عنوان تکرار جرم نخواهد شد.ضمناً عفو عمومی، مانع الزام مرتکب به جبران خسارت وارده نیست،زیرا این حکم مقتضای قواعد عمومی است و تنها وصف مجرمانه عمل را از بین می‌برد و تأثیری در اوصاف مدنی آن ندارد، گفتنی است نظر مخالفی در این باره وجود دارد که عفو مندرج در این ماده را اعم از عفو عمومی و خصوصی می‌داند،به ویژه به آن دلیل که زوال آثار محکومیت در عفو عمومی در ماده ۹۷ به صراحت بیان شده‌ است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 98 قانون مجازات اسلامی

1. عفو می‌تواند آثار محکومیت کیفری را به‌طور کامل از بین ببرد.
2. پرداخت دیه تحت تأثیر عفو قرار نمی‌گیرد و باید انجام شود.
3. جبران خسارت زیان‌دیده همچنان لازم‌الاجرا است و توسط عفو منتفی نمی‌شود.
4. عفو به مفهوم بخشودگی یا تخفیف مجازات است، اما مسئولیت‌های مدنی را لغو نمی‌کند.
5. آثار مدنی محکومیت مانند پرداخت خسارت و دیه مشمول عفو نمی‌شوند.

رویه های قضایی

• طبق نظریه مشورتی شماره ۷/۹۲/۱۴۶۶–۹۲/۸/۶ اداره حقوقی قوه قضائیه: «با توجه به اینکه در قانون مجازات اسلامی قید شده‌ است که عفو عمومی اجرای مجازات را موقوف و آثار محکومیت را زائل می‌کند و ماده ۹۸ نیز بلافاصله در تکمیل آن حکم بر این موضوع تأکید می‌نماید، بنابراین با این قرینه منظور از عفو در ماده ۹۸ قانون مجازات اسلامی، عفو عمومی است و عفو مندرج در تبصره ۳ ماده ۲۵ که در کنار آزادی مشروط قید شده‌است، شامل عفو خصوصی محکومین است.»

مقالات مرتبط

• تحلیل سیاست کیفری ناظر بر حدود در قانون مجازات اسلامی 1392(رویکردها، نوآوری ها، نارسایی ها)
• رویکرد بشرگرایانه مبتنی بر حقوق بنیادین زندانیان
• اعتبار اثباتی بیّنه مدّعی‌علیه در دعاوی مدنی و کیفری