ماده ۸۷ قانون مجازات اسلامی

ماده ۸۷ قانون مجازات اسلامی: دادگاه می‌ تواند ضمن حکم به مجازات جایگزین حبس، با توجه به جرم ارتکابی و وضعیت محکوم، وی را به یک یا چند مورد از مجازات‌ های تبعی و یا تکمیلی نیز محکوم نماید. در این صورت مدت مجازات مذکور نباید بیش از دو سال شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده 64 قانون مجازات اسلامی
• ماده 23 قانون مجازات اسلامی
• ماده 25 قانون مجازات اسلامی
• ماده 26 قانون مجازات اسلامی

توضیح واژگان

• مجازات جایگزین حبس: منظور از «مجازات های جایگزین حبس»، مجازات های خفیف و یا گاهی اقدامات تأمینی هستند که با احراز شرایطی میتوانند جایگزین مجازات زندان شوند. مطابق ماده ۶۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات‌ های جایگزین حبس عبارت از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی ‌است که در صورت گذشت شاکی و وجود جهات تخفیف با ملاحظه نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، آثار ناشی از جرم، سن، مهارت، وضعیت، شخصیت و سابقه مجرم، وضعیت بزه‌ دیده و سایر اوضاع و احوال، تعیین و اجراء می‌ شود.
• محکوم: محکوم شخصی است که در نتیجهٔ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، ملزم به اجرای موضوع حکم خواهد بود.
• مجازات‌ تبعی: منظور از مجازات تبعی، محرومیت از برخی حقوق اجتماعی است که علاوه بر مجازات جرم اصلی به صورت خود به خود برای مدت معین بر محکوم بار می‌شود، مجازات‌های تبعی بر خلاف مجازات‌های تکمیلی در دادنامه ذکر نمی‌شوند.
• مجازات تکمیلی: منظور از مجازات تکمیلی، مجازات‌هایی است که قاضی می‌تواند در فرض ناکافی بودن مجازات اصلی یا ضرورت برخوردی مناسب با شخص متهم، جهت تکمیل تأثیر مجازات‌های اصلی از آن استفاده کند که شرایط و موارد آن در ماده ۲۳ قانون مجازات اسلامی ذکر شده‌است.
• مجازات تکمیلی و تبعی: منظور از مجازات تکمیلی و تبعی، همان مجازات های مندرج در ماده 23 و 25 قانون مجازات اسلامی است.

نکات تفسیری دکترین ماده 87 قانون مجازات اسلامی

طبق این ماده، دادگاه میتواند ضمن صدور حکم مجازات های جایگزین حبس، محکوم را به مجازات های تکمیلی یا تبعی نیز محکوم نماید، گفتنی است تعیین مجازات های تکمیلی برای حبس درجه هفت و هشت در صورتی که به مجازات های جایگزین محکوم شوند، بلا اشکال است؛ هرچند که طبق ماده 23 قانون مجازات اسلامی، در حالت عادی نمیتوان برای حبس درجه هفت و هشت از مجازات های تکمیلی استفاده نمود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 87 قانون مجازات اسلامی

1. دادگاه می‌تواند مجازات جایگزین حبس تعیین کند.
2. دادگاه می‌تواند علاوه بر مجازات جایگزین، مجازات‌های تبعی یا تکمیلی تعیین کند.
3. نوع و میزان مجازات‌های تبعی یا تکمیلی وابسته به جرم ارتکابی و وضعیت محکوم است.
4. مدت مجازات‌ تبعی یا تکمیلی نباید بیش از دو سال باشد.

انتقادات

با توجه به اینکه مجازات های تبعی در حکم ذکر نشده و به صورت خودکار اجرا میشوند، به نظر میرسد نگارش این ماده حاوی اشکال است. در واقع منظور قانونگذار این بوده که میتوان محرومیت های اجتماعی مندرج در ماده 26 را بر محکوم تحمیل نمود.

به نظر میرسد قانونگذار طبق این ماده، اختیارات گسترده ای در دست قاضی قرار داده است که بر خلاف فلسفه مجازات های جایگزین حبس مبنی بر تخفیف مجازات است.

مقالات مرتبط

• شرایط و ضوابط حقوقی اجرای قرار نظارت قضایی در کنار قرارهای تأمین کیفری
• بومی‌سازی، راهبردی نوین از پاسخ، در سیاست جنایی ایران و غرب
• امکان‌سنجی فردی‌کردن مجازات‌ها‌ی تبعی
• ارزیابی تطبیقی مجازات «حبس» در حقوق کیفری مدرن و فقه امامیه
• ضرورت حرکت در جهت حبس‌زدایی، با نگرش به نهادهای تأسیسی در قانون مجازات اسلامی (1392) و موانع پیش‌روی آنها