ماده ۴۱۰ قانون مجازات اسلامی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۴۱۰ قانون مجازات اسلامی: اگر شخص گویا، زبان کسی را که لال است قطع کند، قصاص ساقط است و دیه گرفته می ‌شود لکن زبان کسی که لال است، در برابر زبان لال دیگری و زبان گویا قصاص می ‌شود و زبان دارای حس چشایی در برابر زبان بدون حس چشایی قصاص می ‌شود.

پیشینه

سابقاً تبصره ماده 290 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

علت ناتوانی در اجرای قصاص زبان گویا در مقابل زبان لال را عده ای عدم تساوی عنوان کرده اند. برخی از حقوقدانان بر اساس این ماده معتقدند قصاص زبان گویا در مقابل زبانی که در بیان حروف و کلمات نقص دارند، جایز است.[۲] لازم به ذکر است که ناتوانی طفل در سخن گفتن، موجب لال تلقی کردن وی نمی شود، بلکه اصل بر آن است که طفل به طور بالقوه توانایی سخن گفتن دارد مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.[۳]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند فقهی ماده فوق را آیه 45 سوره مائده دانسته اند که می فرماید: «وکتبنا علیهم فیها ان النفس بالنفس والعین بالعین والانف بالانف والاذن بالاذن و السن بالسن و الجروح قصاص»[۴]

سوابق فقهی

طبق دیدگاه برخی از فقها، زبان لال اگر قطع شود و زبان جانی گویا باشد، امکان قطع و قصاص آن وجود ندارد اما در فرضی که شخصی لال، زبان گویای دیگری را قطع کند، قطع زبان او امکان پذیر است.[۵] همچنین برخی از فقها عنوان کرده اند که قصاص هم در تمام زبان و هم در بعض آن با شرط رعایت تساوی در نطق جاری است، لذا قطع زبان لال، موجب قصاص زبان گویای جانی نمیشود، اما در فرض قطع زبان گویا توسط جانی اخرس، زبان اخرس وی قطع می شود.[۶]

مواد مرتبط

ماده 405 قانون مجازات اسلامی [۷]

منابع

  1. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276012
  2. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 710044
  3. علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276028
  4. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276020
  5. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4151296
  6. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276024
  7. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276016