ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): دیه هر‌ یک از انگشتان اصلی دست، یک‌ دهم دیه کامل است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی

بر اساس ماده فوق، دیه قطع انگشت را صد دینار دانسته اند.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستندات فقهی در خصوص دیه انگشتان، پاره ای از روایات است، در برخی از این روایات نظیر روایت صحیح حلبی، دیه انگشت معادل یک دهم دیه کامل دانسته شده است. همچنین در روایتی از پیامبر (ص)، ایشان همه انگشتان دست را با یکدیگر برابر دانسته و دیه هر کدام را ده شتر تعیین نموده اند.

سوابق فقهی

نظر اکثر فقها همان است که در این ماده بیان شده است، بر این اساس دیه نفس را باید میان انگشت های دهگانه توزیع نمود، لذا دیه هر انگشت معادل یک دهم دیه نفس خواهد بود، همچنین دیه هر انگشت هم بر بند های آن انگشت توزیع می شود، این دیدگاه را برخی از فقها هم در خصوص انگشتان دست و هم در باب انگشتان پا پذیرفته اند، در واقع برخی از فقها تصریح نموده اند که میان انگشتان در میزان دیه تفاوتی وجود ندارد، حتی اگر انگشت مذکور انگشت شست باشد، اما در این خصوص دیدگاه های مخالفی هم وجود دارد، برخی از فقها معتقدند انگشتان پا دارای یک دهم دیه هستند، اما دیه انگشتان دست، دو سوم دیه و دیه انگشت ابهام، یک سوم دیه می باشد.

فقهای عامه، دیه انگشت را یک دهم دیه نفس دانسته اند، دلیل آنان در این خصوص، نامه ای از پیامبر (ص) به اهل یمن است، بر اساس این نامه، دیه هر انگشت دست و پا، ده شتر است، لذا اهل سنت در خصوص دیه انگشتان دست به این روایت استناد کرده و از قیاس آن با دیگر اعضا خودداری می کنند.

برخی از فقها در خصوص انگشتان دست و پا قائل به ارش بوده و آن را معادل یک دهم دیه کامل می دانند.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/1400/548 مورخ 1400/05/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دیه بندهای انگشت
• نظریه شماره 7/1400/1625 مورخ 1401/06/01 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره میزان دیه صدمات وارده به انگشتان