ماده ۵۱۰ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۵۱۰ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): هرگاه شخصی با انگیزه احسان و کمک به دیگری رفتاری را که به جهت حفظ مال، جان، عرض یا ناموس او لازم است، انجام دهد و همان عمل موجب صدمه و یا خسارت شود در صورت رعایت مقررات قانونی و نکات ایمنی، ضامن نیست.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۰۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
• ماده ۵۱۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
• ماده 341 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370

توضیح واژگان

ماده فوق در خصوص قاعده احسان وضع شده است، به موجب این قاعده، هر گاه کسی با انگیزه خدمت به دیگری، ضرری را به وی وارد کند، نباید وی را مسئول خسارات وارده دانست.

پیشینه

سابقاً ماده 341 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود.

نکات تفسیری دکترین ماده 510 قانون مجازات اسلامی (1392)

به عبارت دیگر اگرچه به موجب اصل کلی، عامل خسارت باید اقدام به جبران خسارت وارده نماید، اما در فرض وجود حسن نیت در ارتکاب عملی نظیر مراقبت یا خدمت مالی یا حیثیتی، اقدام کننده را نباید ضامن دانست،

نکات توضیحی ماده 510 قانون مجازات اسلامی (1392)

به نظر می رسد بر مبنای قاعده احسان می توان چنین استدلال نمود که اگر کسی کار نیکی انجام دهد و این عمل او بدون تعدی و تفریط موجب زیانی شود، نباید او را مسئول دانست.لذا در چنین حالتی امکان اقامه دعوی از سوی زیان دیده وجود ندارد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 510 قانون مجازات اسلامی (1392)

1. اقدام با انگیزه احسان و کمک به دیگری.
2. انجام رفتار به منظور حفظ مال، جان، عرض یا ناموس دیگری.
3. لزوم رعایت مقررات قانونی در حین اقدام.
4. رعایت نکات ایمنی در زمان انجام عمل.
5. عدم ضامن بودن در صورت ورود صدمه یا خسارت به‌شرط رعایت موارد فوق.

رویه های قضایی

• بر اساس نظریه مشورتی شماره 1692/7-1373/3/3، لازم است میان قصد و انگیزه قائل به تفکیک و تمایز بود، لذا اگرچه جرایم عمدی منوط به وجود قصد می باشند، اما انگیزه در وقوع جرم بی تاثیر بوده و صرفا می تواند از جهات تخفیف یا تشدید مجازات به شمار آید.
• نظریه شماره 7/99/557 مورخ 1399/07/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مطالبه دیه توسط یاری دهندگان به اطفا حریق
• نظریه شماره 7/92/1403 مورخ 1392/07/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند قاعده احسان را علاوه بر مبانی عقلی، مبانی روایی و قرآنی نیز دانسته اند، از جمله آیات مورد استناد در این باب، آیه 19 سوره توبه است.

مقالات مرتبط

• مطالعه تطبیقی نمودهای قاعده تحذیر در حقوق کیفری ایران ، سوریه و لبنان
• تحول مبنای مسئولیت مدنی پزشکی در حقوق فرانسه؛ ارائه راهکارهایی برای تحول در حقوق ایران
• چالش های فراروی مسئولیت اشخاص حقوقی در تیراندازی ماموران مسلح در حقوق کیفری ایران و مقایسه آن با حقوق کیفری انگلستان
• تفاوت علل موجهه جرم با علل رافع مسئولیت کیفری و آثار آن در حقوق بین الملل کیفری
• عناوین سقوط ضمان پزشک در قانون مجازات اسلامی مصوب1392(بررسی فقهی و حقوقی)
• نظریه «آخرین فرصت اجتناب از ضرر» در حقوق ایران؛ با نگاهی به کامن لا و نظام فقهی
• صلاحیت جهانی، نهادی پوپولیستی یا لازمه زیست بین‌المللی؟
• جلوه‌های قاعده منع تعارض منافع در حقوق کیفری ایران؛ با تأکید بر قانون مجازات اسلامی1392 با رویکردی تطبیقی
• جایگاه «قاعده تسبیب» با سایر قواعد در جرائم ساختمانی
• تکنیک های جرم انگاری امنیّت مدار در حقوق کیفری ایران
• نقش قاعده «احسان» در نفی و ایجاب مسؤولیّت مدنی دولت
• تبیین قاعده «ضرورت» در قانون مجازات اسلامی مصوّب 1392
• نرم‌افزار متن‌باز؛ حقوق مالکیت فکری یا حقوق قراردادها