ماده ۵۳۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۵۳۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): هرگاه مجنی‌‌ علیه در اثر سرایت صدمه یا صدمات غیرعمدی فوت نماید یا عضوی از اعضاء او قطع شود یا آسیب بزرگتری ببیند به ‌ترتیب ذیل دیه تعیین می‌ شود:

الف ـ در صورتی ‌که صدمه وارده یکی باشد، تنها دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگتر ثابت می‌ شود.

ب ـ در صورت تعدد صدمات چنانچه مرگ یا قطع عضو یا آسیب بیشتر، در اثر سرایت تمام صدمات باشد، تنها دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگتر ثابت می‌شود و اگر مرگ یا قطع عضو یا آسیب بزرگتر در اثر سرایت برخی از صدمات باشد، دیه صدمات مسری در دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگتر تداخل می‌کند و دیه صدمات غیرمسری، جداگانه محاسبه و مورد حکم واقع می‌ شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۳۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
• ماده ۵۴۰ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

توضیح واژگان

این ماده در خصوص جرم به سرایت است و آن را باید هر جرمی دانست که ناشی از سرایت جرم دیگر اعم از عمد، شبه عمد یا خطای محض باشد. عناصر جرم به سرایت را به شرح ذیل دانسته اند:

1- وقوع جرم بر انسان یا اموال

2- وجود عنصر معنوی اعم از عمد، شبه عمد یا خطای محض

3- وقوع سرایت نظیر جراحتی که به نقص عضو منتهی میشود

4- وقوع جرمی جدید در نتیجه سرایت جرم اولیه

5- قطع نشدن ارتباط تأثیر جرم اول با جرم جدید

نکات تفسیری دکترین ماده 539 قانون مجازات اسلامی (1392)

بر اساس این ماده لازم است جانی را مسئول هر جراحتی دانست که در اثر سرایت به وجود می آید.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

برخی از فقهای حنبلی بیان نموده اند که دیه عضو، چه جنایت بر عضو، به نفس سرایت کند، چه نکند، در دیه نفس تداخل پیدا می کند، مشروط بر اینکه جنایت بر عضو، درمان نشود. فقهای شیعه معتقدند تداخل دیه مربوط به زمانی است که دیه اصالتاً ثابت باشد. در هر حال تمام فقها معتقدند اگر جنایت بر عضو، به نفس سرایت نماید، دیه عضو در نفس تداخل می یابد. گروهی نیز معتقدند تداخل دیه جنایات عضو بر نفس، منوط بر این است که تمام جنایات از یک نوع _ اعم از عمد، شبه عمد و خطای محض_ باشند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 539 قانون مجازات اسلامی (1392)

1. اگر مجنی‌علیه به دلیل سرایت صدمه یا صدمات غیرعمدی فوت کند یا آسیب جدی‌تری ببیند، دیه به صورت خاص تعیین می‌شود.
2. در صورتی که تنها یک صدمه وارد شده باشد، فقط دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگتر تعیین می‌شود.
3. اگر صدمات متعدد باشد و مرگ یا آسیب بیشتر ناشی از سرایت تمام صدمات باشد، تنها دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگتر محاسبه می‌شود.
4. در صورتی که مرگ یا آسیب جدی‌تر ناشی از سرایت برخی از صدمات باشد، دیه صدمات مسری با دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگتر تداخل کرده و دیه صدمات غیرمسری به‌طور جداگانه محاسبه می‌گردد.

رویه های قضایی

به موجب نظر کمیسیون در نشست قضایی دادگستری آمل در آبان 1383 در فرض سرایت صدمات بیمار به سایر بدن وی در اثر همان بی احتیاطی و عدم رعایت مقررات پزشکی، طرح شکایت کیفری مجدد از طرف مصدوم و دریافت دیه برای صدمات اضافه شده قابل رسیدگی است.