ماده ۳۹۷ قانون مجازات اسلامی
ماده ۳۹۷ قانون مجازات اسلامی: عضو کامل، در برابر عضو ناقص قصاص نمی شود لکن عضو ناقص، در برابر عضو کامل قصاص می شود که در این صورت، مرتکب باید مابه التفاوت دیه را بپردازد.
تبصره ـ عضو ناقص، عضوی است که فاقد بخشی از اجزا باشد مانند دستی که فاقد یک یا چند انگشت یا فاقد بخشی از یک یا چند انگشت است.
مواد مرتبط
پیشینه
سابقاً ماده 274 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370، در این خصوص وضع شده بود.[۱]
نکات تفسیری دکترین ماده 397 قانون مجازات اسلامی
طبق این ماده باید توجه نمود که عضو کامل در مقابل عضو ناقص، قصاص نمی شود.[۲]
نکات توضیحی ماده 397 قانون مجازات اسلامی
بر اساس این ماده، عضو ناقص در برابر عضو کامل قابل قصاص است، این امر منطبق با قواعد کلی در خصوص اختلاف صفت میان دو عضو است.[۳]
سوابق و مستندات فقهی
سوابق و مستندات فقهی
امام صادق (ع) در این خصوص می فرمایند: «چنانچه مردی با دست چپ فلج، مرتکب سرقت شود، دست راست و پای او قطع نمی شود، ولی اگر فلج بوده و بعد از آن دست مردی را قطع کند، قصاص صورت می گیرد.» به بیان ساده تر، مقصود آن است که چنین فردی دارای حد سرقت نیست. اما قصاص عضو بر او اعمال می شود.[۴]
سوابق و مستندات فقهی
تقریبا تمام فقها این قاعده را پذیرفته اند که در قصاص عضو، در صورت اختلاف در صفت برای مجنی علیه فقط حق قصاص وجود دارد و نمیتواند مطالبه ارش نیز بنماید.[۵] برخی از فقها بر این باورند اگر کسی که هیچ انگشتی در دست خود ندارد، کف دست سالم دیگری را که دارای تمام انگشتان است قطع نماید، کف دست ناقص او را بایستی قصاص کرد بعلاوه اینکه دیه انگشتانی که او نداشته است نیز باید از او گرفته شود.[۶]در خصوص اختلاف میان سالم و معیوب بودن عضو جانی و مجنی علیه، برخی از فقها معتقدند اگر عضو مورد بحث، ظاهر باشد گفته ی جانی با سوگند وی پذیرفته می شود، مگر در فرض اقامه بینه از سوی مجنی علیه مبتنی بر صحت گفتار خود، اما اگر این عضو آشکار نباشد، گفته مجنی علیه پذیرفته می شود.[۷]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 397 قانون مجازات اسلامی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- عضو کامل در برابر عضو ناقص قصاص نمی‌شود.
- عضو ناقص در برابر عضو کامل قصاص می‌شود.
- در صورت قصاص عضو ناقص در برابر عضو کامل، مرتکب باید مابه‌التفاوت دیه را بپردازد.
- تعریف عضو ناقص: عضوی که فاقد بخشی از اجزا باشد.
- مثال برای عضو ناقص: دستی که فاقد یک یا چند انگشت یا بخشی از آن‌ها باشد.
منابع
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1419844
- ↑ هوشنگ شامبیاتی. حقوق جزای اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4084780
- ↑ سلسله پژوهش های فقهی حقوقی (جلد ششم) (قتل نفس به اعتقاد مهدورالدم بودن- حدود اختیارات و مسئولیت ولی قهری- تأملی بر حبس به سبب تأخیر در استیفای قصاص- مماثلت و تساوی در قصاص عضو). چاپ 1. قضا، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1732920
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی (ترجمه) حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سیم) (قضا و شهادات و حدود و تعزیرات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2794784
- ↑ سلسله پژوهش های فقهی حقوقی (جلد ششم) (قتل نفس به اعتقاد مهدورالدم بودن- حدود اختیارات و مسئولیت ولی قهری- تأملی بر حبس به سبب تأخیر در استیفای قصاص- مماثلت و تساوی در قصاص عضو). چاپ 1. قضا، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1732960
- ↑ ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد اول). چاپ 1. خرسندی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3692020
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 353992