ماده ۷۰ قانون مجازات اسلامی

ماده ۷۰ قانون مجازات اسلامی: دادگاه ضمن تعیین مجازات جایگزین، مدت مجازات حبس را نیز تعیین می ‌کند تا در صورت تعذر اجرای مجازات جایگزین، تخلف از دستورها یا عجز از پرداخت جزای نقدی، مجازات حبس اجراء شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۶۹ قانون مجازات اسلامی
• ماده 64 قانون مجازات اسلامی
• ماده 81 قانون مجازات اسلامی
• ماده 89 قانون مجازات اسلامی

توضیح واژگان

• مجازات های جایگزین حبس: منظور از «مجازات های جایگزین حبس»، مجازات های خفیف و یا گاهی اقدامات تأمینی هستند که با احراز شرایطی میتوانند جایگزین مجازات زندان شوند. مطابق ماده ۶۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات‌ های جایگزین حبس عبارت از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی ‌است که در صورت گذشت شاکی و وجود جهات تخفیف با ملاحظه نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، آثار ناشی از جرم، سن، مهارت، وضعیت، شخصیت و سابقه مجرم، وضعیت بزه‌ دیده و سایر اوضاع و احوال، تعیین و اجراء می‌ شود.
• حبس: حبس در لغت به معنای منع کردن و زندانی کردن است. در اصطلاح به معنی محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.
• دستورها: منظور از «دستور های مقرر» در ماده فوق، همان دستورات مندرج در ماده 43 قانون در خصوص تعویق مراقبتی است.

پیشینه

این ماده، دارای سابقه تقنینی نبوده و از نوآوری های قانون مجازات اسلامی است.

نکات تفسیری دکترین ماده 70 قانون مجازات اسلامی

مجازات های جایگزین حبس، شکل موقتی و بدلی دارند که به جای مجازات های اصلی اجرا خواهند شد، بنابراین دادگاه ها باید ضمن حکم به مجازات های جایگزین حبس، مجازات اصلی جرم را نیز تعیین نمایند تا در صورت عدم امکان اجرای مجازات های مذکور، مجازات اصلی به مورد اجرا گذارده شود، پیش بینی این مقرره، میتواند مانع از تجدید جلسه دادگاه برای تعیین مجازات حبس و تبعاً اطاله دادرسی شود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 70 قانون مجازات اسلامی

1. دادگاه باید هنگام تعیین مجازات جایگزین، مدت مجازات حبس را نیز مشخص کند.
2. اجرای مجازات جایگزین ممکن است به دلیل تعذر یا تخلف از دستورها متوقف شود.
3. در صورت عدم اجرای مجازات جایگزین، مجازات حبس تعیین‌شده به اجرا درمی‌آید.
4. عجز از پرداخت جزای نقدی هم می‌تواند منجر به اجرای مجازات حبس شود.

مصادیق و نمونه ها

شخصی، مرتکب جرمی با مجازات قانونی 91 روز تا 6 ماه حبس شده است، دادگاه ضمن صدور حکم به شش ماه حبس، مجازات مذکور را به 6 ماه خدمات عمومی تبدیل نموده است، در این صورت اگر مرتکب از انجام خدمات عمومی خودداری کند، حبس اولیه (6 ماه حبس) در حق محکوم علیه اجرا خواهد شد.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره ایراد ضرب و جرح عمدی با چاقو حین منازعه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۴۶۷)
• نظریه شماره 7/97/3122 مورخ 1398/04/01 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/1402/230 ک مورخ 1402/04/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم توانایی محکوم علیه در پرداخت جزای نقدی جایگزین حبس
• نظریه شماره 7/99/420 مورخ 1399/04/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مجازات کم تر از ۹۱ روز حبس

مقالات مرتبط

• بومی‌سازی، راهبردی نوین از پاسخ، در سیاست جنایی ایران و غرب
• اعتبار حبس کمتر از 91 روز در حقوق کیفری ایران
• تقابل مجازات جایگزین حبس با قانون وصول در حقوق ایران
• شرایط و ضوابط حقوقی اجرای قرار نظارت قضایی در کنار قرارهای تأمین کیفری
• امکان‌سنجی اعمال نهادهای ارفاقی در جرایم حدی
• چالش‌های ناشی از اجمال قانون مجازات اسلامی در مرحله اجرای مجازات جایگزین حبس
• ارزیابی تطبیقی مجازات «حبس» در حقوق کیفری مدرن و فقه امامیه