ماده ۳۸۳ قانون مجازات اسلامی

ماده ۳۸۳ قانون مجازات اسلامی: اگر یک نفر، دو یا چند نفر را عمداً به قتل برساند، اولیای دم هر یک از مقتولان می ‌توانند به تنهایی و بدون گرفتن رضایت اولیای مقتولان دیگر و بدون پرداخت سهمی ‌از دیه به آنان اقدام به قصاص کنند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۳۸۲ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۳۸۴ قانون مجازات اسلامی

نکات تفسیری دکترین ماده 383 قانون مجازات اسلامی

به موجب این ماده، اگر فردی چند نفر را بکشد، برای اولیاء هر یک از مقتولین به طور جداگانه حق قصاص ثابت است، البته چنانچه یکی از این اولیاء دم اقدام به قصاص کند، حق قصاص بقیه ساقط می شود.نظریه دیگری نیز وجود دارد که بر اساس آن در این حالت، حق قصاص سایرین فقط به اندازه یک دیه ساقط می گردد و مازاد دیه سایر مقتولین قابل وصول است.گروهی معتقدند در فرض تعدد مقتولین در راستای جلوگیری از بروز اختلاف باید تقدم و تأخر زمانی وقوع جنایات را ملاک اجرای حکم قرار داد.برخی بر این باورند که چنانچه قاتل یک نفر و مقتولین دو نفر و نیز قاتلین یا مقتولین، مرد یا زن باشند، در خصوص قصاص، اختلاف ایجاد می شود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 383 قانون مجازات اسلامی

1. امکان قصاص فرد قاتل از سوی اولیای دم هر مقتول بدون نیاز به رضایت اولیای سایر مقتولان وجود دارد.
2. هر یک از اولیای دم مقتولان می‌توانند به طور مستقل اقدام به قصاص کنند.
3. در صورت قصاص، نیازی به پرداخت دیه به اولیای دم سایر مقتولان نیست.
4. استقلال حقوق اولیای دم در اقدام به قصاص تأیید می‌شود.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/1402/22 مورخ 1402/04/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره حکم به دو بار قصاص قاتل، توسط اولیای دم مقتولین

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

در خصوص ادله استقلال اولیاء به وجوه زیر استناد شده است:

1- ادعای اجماع فقها

2- ظهور برخی آیات

سوابق و مستندات فقهی

برخی از فقها معتقدند اگر یک انسان، مرتکب قتل دو انسان آزاد شود، برای اولیاء دم مقتولان صرفاً حق قصاص وجود داشته و تفاوتی در اینکه قاتل همه را با هم به قتل برساند یا به ترتیب وجود ندارد.