ماده ۴۰۴ قانون مجازات اسلامی

ماده ۴۰۴ قانون مجازات اسلامی: اگر شخصی بدون آسیب‌ رساندن به حدقه چشم دیگری، بینایی آن را از بین ببرد، فقط بینایی چشم مرتکب، قصاص می‌ شود. چنانچه بدون آسیب به حدقه چشم مرتکب، قصاص ممکن نباشد‌، تبدیل به دیه می‌ شود و مرتکب به پرداخت دیه و تعزیر مقرر در قانون محکوم می‌ شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند فقهی این ماده را گروهی روایتی از امام صادق (ع) می دانند، هرچند این روایت ضعیف است اما فقها آن را قابل اعمال دانسته اند، گروهی نیز مبنای شرعی این ماده را روایتی از امیر مؤمنان حضرت علی (ع) می دانند.

سوابق فقهی

گروهی از فقها معتقدند اگر در نتیجه جنایت، بینایی چشم مجنی علیه از بین برود اما حدقه چشم او باقی بماند، بزهدیده حق دارد جانی را به همان شکل قصاص نماید. برخی از فقها نیز گفته اند در صورتی که قوه بینایی از بین رفته باشد و حدقه باقی بماند، باید برای قصاص بر پشت پلک های جانی، پنبه خیس گذاشته شود و او را در مقابل آیینه ای داغ و رو به نور خورشید بگذارند تا بدین ترتیب بدون از بین رفتن حدقه، قوه بینایی اش را از دست بدهد.

رویه های قضایی

به موجب رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور به شماره پرونده 10-1372/70، هرگاه کسی یک چشم دیگری را کور کند یا در بیاورد، قصاص می شود.

• نظریه شماره 7/99/1707 مورخ 1399/11/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان قصاص چشم و از بین بردن بینایی آن