ماده ۶۲۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۶۲۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): قطع ‌کردن و یا از بین ‌بردن دو استخوان چپ و راست فک که محل رویش دندان‌ های پایین است، دیه کامل، هر کدام از آنها نصف دیه کامل و مقداری از آنها به همان نسبت دیه دارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

چه در عرف و چه در علم پزشکی، دو فک بالا و پایین مشمول ماده فوق هستند. فک پایین یا آرواره را می توان به مانند نعل اسبی دانست که در پایین صورت است. فک بالا که فاقد هرگونه تحرکی می باشد، ادامه همان استخوانی است که سازنده کاسه چشم، سقف دهان و جدار بینی است، البته به نظر می رسد مقصود از دو فک (لحیان) در فقه و ماده فوق، تنها فک پایین است.

پیشینه

سابقاً ماده 415 قانون مجازات اسلامی (1370)، در این خصوص وضع شده بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بر اساس ماده فوق، صدمه ای که باعث از میان رفتن هر دو فک صورت شود، موجب دیه کامل بوده و آسیب دیدن بخشی از فک به نسبت مساحت آن مستوجب دیه خواهد بود.

نکات توضیحی

از بین بردن هر فک موجب دیه ای معادل پنجاه شتر است.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

برخی از فقهای عامه بر این باورند که دو استخوان فک زیرین، نظیر دیگری در بدن ندارند، همچنین موجبات زیبایی چهره را فراهم می آورند، لذا جنایت بر آنها موجب ثبوت دیه کامل است، همچنین دیه دندان ها در دیه این استخوان ها تداخل نمی نماید. برخی از فقها نیز بر این باورند که اگر دو استخوان مورد بحث حتی در صورت فقدان دندان مجنی علیه از بین بروند، دیه کامل ثابت خواهد شد، همچنین اگر مجموع دو فک به همراه دندان ها از بین برود، دو دیه ثابت خواهد شد.

برخی از فقهای امامیه، آرواره های زیرین را دارای دیه کامل دانسته اند، چرا که منفعت و جمال انسان را به همراه دارند.

در هر صورت گروهی از فقها تصریح کرده اند که از میان بردن مجموع دو فک، موجب دیه کامل و از بین بردن هر یک از آنها نیز موجب 500 دینار دیه می شود، در فرض از بین بردن بخشی از آن ها، باید میزان دیه را به نسبت مساحت از بین رفته احتساب نمود.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی 2878-72/6/16، مقصود از فک ها، دو استخوان فک پایین است که به گوش وصل بوده و در قسمت چانه با یکدیگر برخورد می کنند. همچنین بر اساس رأی اصراری 141-1368/11/10، موضوعیت قائل نشدن برای دینار در دیه شکستگی فک و دندان موافق با قانون است.