ماده ۸۰ قانون مجازات اسلامی

ماده ۸۰ قانون مجازات اسلامی: چنانچه رعایت مفاد حکم دادگاه از سوی محکوم حاکی از اصلاح رفتار وی باشد دادگاه می‌ تواند به پیشنهاد قاضی اجرای احکام برای یک بار بقیه مدت مجازات را تا نصف آن تقلیل دهد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۸۱ قانون مجازات اسلامی
• ماده 64 قانون مجازات اسلامی
• ماده 78 قانون مجازات اسلامی
• ماده 89 قانون مجازات اسلامی

توضیح واژگان

• دادگاه: منظور از «دادگاه» در ماده فوق، دادگاهی است که رای قطعی و لازم الاجرا را صادر کرده است اعم از بدوی یا تجدیدنظر؛ بنابراین اگر دادگاه تجدیدنظر، رای دادگاه بدوی را تائید نماید یا پس از نقض رای مذکور، رأسا مبادرت به صدور حکم نماید، دادگاه تجدیدنظر، صادر کننده رای قطعی بوده و صلاحیت تغییر در حکم را دارد.
• محکوم: محکوم شخصی است که در نتیجهٔ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، ملزم به اجرای موضوع حکم خواهد بود.
• قاضی اجرای احکام: مطابق ماده ۴۸۵ قانون آیین دادرسی کیفری: «معاونت اجرای احکام کیفری به تعداد لازم قاضی اجرای احکام کیفری، مددکار اجتماعی، مأمور اجراء و مأمور مراقبتی در اختیار دارد. تبصره - قاضی اجرای احکام کیفری باید حداقل سه سال سابقه خدمت قضائی داشته باشد.» عده ای معتقدند که مقصود از قاضی اجرای احکام کیفری، دادیار است نه بازپرس، چرا که در عمل نیز دادستان‌ها از دادیاران برای اجرای احکام استفاده می‌کنند. وظایف قاضی اجرای احکام کیفری نیز در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است.

نکات تفسیری دکترین ماده 80 قانون مجازات اسلامی

طبق قاعده فراغ دادرس، قاضی بعد از صدور رای، امکان تغییر مفاد آن را ندارد، با این وجود قانونگذار در مواردی بر این قاعده استثنائاتی وارد کرده است به نحوی که امکان تغییر مجازات در فرایند اجرای حکم نیز وجود دارد، ماده فوق از جمله این موارد است توضیح مطلب آنکه در این ماده، با توجه به ماهیت و اهداف مجازات های جایگزین حبس، اجازه بازنگری و تقلیل مجازات حتی بعد از صدور رای، به جهت متناسب کردن مجازات جایگزین با شخصیت محکوم علیه، با رعایت شرایطی برای دادگاه وجود دارد. گفتنی است پیش بینی این ماده در قانون، به نوعی اجرای اصل فردی کردن مجازات در مرحله اجرا است که هر چند ممکن است به تزلزل آرای دادگاه منجر میشود ولی میتواند انگیزه اصلاح و تربیت را در مجرمین افزایش دهد. همچنین لازم به ذکر است که اجرای مفاد این ماده، منوط به پیشنهاد قاضی اجرای احکام بوده و دادگاه نمیتواند مستقلا چنین حکمی صادر کند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 80 قانون مجازات اسلامی

1. رعایت مفاد حکم دادگاه از سوی محکوم می‌تواند نشان‌دهنده اصلاح رفتار وی باشد.
2. دادگاه امکان تقلیل مجازات را دارد، اما این امکان به پیشنهاد قاضی اجرای احکام است.
3. تقلیل مجازات می‌تواند تا نصف بقیه مدت مجازات باشد.
4. تقلیل مجازات تنها برای یک بار قابل اعمال است.

رویه های قضایی

• اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه مشورتی شماره 7/92/1153 مورخ 1392/06/17 بیان داشته: مقررات ماده 80، فقط ناظر بر مجازات های جایگزین حبس است نه کلیه مجازات ها.

مقالات مرتبط

• شرایط و ضوابط حقوقی اجرای قرار نظارت قضایی در کنار قرارهای تأمین کیفری
• بومی‌سازی، راهبردی نوین از پاسخ، در سیاست جنایی ایران و غرب
• امکان‌سنجی اعمال نهادهای ارفاقی در جرایم حدی
• نقش قاضی اجرای احکام در فردی‌سازی ارفاقیِ واکنش علیه جرم
• ارزیابی تطبیقی مجازات «حبس» در حقوق کیفری مدرن و فقه امامیه