ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Abozarsh12 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Abozarsh12 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== نکات توضیحی تفسییری دکترین == | == نکات توضیحی تفسییری دکترین == | ||
برخی از حقوقدانان بر این باورند که [[دیه کامل|دیه نفس]] را باید بر دندان های بیست و هشتگانه توزیع نمود، اما این توزیع نباید به نحو تساوی صورت گیرد، بلکه [[دیه دندان]] های جلویی که در مجموع دوازده عدد هستند، پنجاه هزار دینار و دیه هر کدام از دندان های عقب نیز بیست و پنج هزار دینار است.836580 از میان بردن تمام دندان ها را موجب دیه ای معادل صد شتر دانسته اند.1928292 | برخی از حقوقدانان بر این باورند که [[دیه کامل|دیه نفس]] را باید بر دندان های بیست و هشتگانه توزیع نمود، اما این توزیع نباید به نحو تساوی صورت گیرد، بلکه [[دیه دندان]] های جلویی که در مجموع دوازده عدد هستند، پنجاه هزار دینار و دیه هر کدام از دندان های عقب نیز بیست و پنج هزار دینار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836580|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> از میان بردن تمام دندان ها را موجب دیه ای معادل صد شتر دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1928292|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
== مطالعات فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
=== مستندات فقهی === | === مستندات فقهی === | ||
مستند فقهی ماده فوق را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند، 2430552 همچنین در خصوص دیه دندان ها روایتی از امام علی (ع) نیز بیان شده است. 2358000 | مستند فقهی ماده فوق را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند، <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2430552|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> همچنین در خصوص دیه دندان ها روایتی از امام علی (ع) نیز بیان شده است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2358000|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> | ||
=== سوابق فقهی === | === سوابق فقهی === | ||
دندان های انسان از دیدگاه فقها به دو دسته شیری و دائمی تقسیم شده اند، تعداد دندان های موقتی شیری، بیست عدد و تعداد دندان های دائمی، بیست و هشت عدد دانسته شده است.836572 برخی از فقها بر این باورند که دندان های انسان، سی و دو عدد است، به باور این گروه، دیه هر دندان نیز پنج شتر می باشد، همچنین در خصوص کنده شدن همزمان تمام دندان ها، عقیده [[مشهور فقها|مشهور]]، پرداخت صد و بیست شتر است.712932 از سوی دیگر اگرچه برخی از روایات، حکم به تساوی دیه دندان ها داده اند، اما فقها غالباً این روایات را محل توجه قرار نداده اند.836596 باور غالب بر این است که از بین بردن دندان های بیست و هشتگانه، موجب دیه کامل است، دیه دوازده دندان جلویی، ششصد دینار (هریک پنجاه دینار) و دیه دندان های عقبی، چهارصد دینار(هریک بیست و پنج دینار) می باشد.2500320 برخی از فقها، دیه دندان های نیش را با دندان های آسیا برابر دانسته اند.4990500 | دندان های انسان از دیدگاه فقها به دو دسته شیری و دائمی تقسیم شده اند، تعداد دندان های موقتی شیری، بیست عدد و تعداد دندان های دائمی، بیست و هشت عدد دانسته شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836572|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> برخی از فقها بر این باورند که دندان های انسان، سی و دو عدد است، به باور این گروه، دیه هر دندان نیز پنج شتر می باشد، همچنین در خصوص کنده شدن همزمان تمام دندان ها، عقیده [[مشهور فقها|مشهور]]، پرداخت صد و بیست شتر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712932|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> از سوی دیگر اگرچه برخی از روایات، حکم به تساوی دیه دندان ها داده اند، اما فقها غالباً این روایات را محل توجه قرار نداده اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=836596|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> باور غالب بر این است که از بین بردن دندان های بیست و هشتگانه، موجب دیه کامل است، دیه دوازده دندان جلویی، ششصد دینار (هریک پنجاه دینار) و دیه دندان های عقبی، چهارصد دینار(هریک بیست و پنج دینار) می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=متون فقه (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2500320|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمید|نام خانوادگی۲=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref> برخی از فقها، دیه دندان های نیش را با دندان های آسیا برابر دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جلد سوم) ( جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=یادآوران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4990500|صفحه=|نام۱=عبدالقادر|نام خانوادگی۱=عوده|نام۲=حسن (ترجمه)|نام خانوادگی۲=فرهودی نیا|چاپ=1}}</ref> | ||
گروهی از فقها نیز شرایط چهارگانه ذیل را برای اخذ دیه دندان ضروری دانسته اند: | گروهی از فقها نیز شرایط چهارگانه ذیل را برای اخذ دیه دندان ضروری دانسته اند: | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
3- دندان باید ثابت باشد. | 3- دندان باید ثابت باشد. | ||
4- دندان باید پابرجا باشد.712936 | 4- دندان باید پابرجا باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712936|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
لذا به باور این گروه به دندان های مصنوعی، لق و ناقص، دیه داده نمی شود.1425956 گروهی نیز بر این باورند در صورت ایراد [[جنایت]] نسبت به دندان های شیری، جانی ملزم به پرداخت دیه آن است، منتها در فرض رویش مجدد دندان، [[مجنی علیه]] مکلف به استرداد دیه مأخوذه است. | لذا به باور این گروه به دندان های مصنوعی، لق و ناقص، دیه داده نمی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1425956|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref> گروهی نیز بر این باورند در صورت ایراد [[جنایت]] نسبت به دندان های شیری، جانی ملزم به پرداخت دیه آن است، منتها در فرض رویش مجدد دندان، [[مجنی علیه]] مکلف به استرداد دیه مأخوذه است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جلد سوم) ( جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=یادآوران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4991024|صفحه=|نام۱=عبدالقادر|نام خانوادگی۱=عوده|نام۲=حسن (ترجمه)|نام خانوادگی۲=فرهودی نیا|چاپ=1}}</ref> همچنین دندان هایی را که به صورت طبیعی زرد یا سیاه باشند را مشمول همین حکم دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4062508|صفحه=|نام۱=سیدمهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=دادمرزی|چاپ=23}}</ref> در خصوص مواردی که تعداد دندان های فرد بیش از بیست و هشت عدد باشد، برخی از فقها بر این باورند که اگر این دندان های اضافی، بخشی از دندان های طبیعی مجنی علیه باشد، نسبت به دندان های بیست و هشتگانه، دیه و نسبت به باقی دندان ها باید [[ارش]] پرداخته شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 13 فروردین و اردیبهشت 1378|ترجمه=|جلد=|سال=1378|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1394940|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
== رویه های قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
به موجب [[رأی وحدت رویه]] شماره 24-1354/7/16، افتادن یک دندان را نمی توان [[عرف|عرفاً]] [[نقص عضو]] محسوب کرد.671276 | به موجب [[رأی وحدت رویه]] شماره 24-1354/7/16، افتادن یک دندان را نمی توان [[عرف|عرفاً]] [[نقص عضو]] محسوب کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671276|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | |||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | {{مواد قانون مجازات اسلامی}} | ||
[[رده:دیات]] | [[رده:دیات]] | ||
[[رده:دیه مقدر اعضا]] | [[رده:دیه مقدر اعضا]] | ||
[[رده:دیه دندان]] | [[رده:دیه دندان]] | ||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | [[رده:مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | ||
نسخهٔ ۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۰
ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): از بین بردن تمام دندان های دائم بیست و هشت گانه دیه کامل دارد که به ترتیب زیر توزیع می شود:
الف ـ دندان های جلو که عبارتند از: پیش، چهارتایی و نیش که از هر کدام دو عدد در بالا و دو عدد در پایین می روید و جمعاً دوازده عدد است، هر کدام یک بیستم دیه کامل دارد.
ب ـ دندان های عقب که در چهار سمت پایانی از بالا و پایین در هر کدام یک ضاحک و سه ضرس قرار دارد و جمعاً شانزده عدد است، هر کدام یک چهلم دیه کامل دارد.
نکات توضیحی تفسییری دکترین
برخی از حقوقدانان بر این باورند که دیه نفس را باید بر دندان های بیست و هشتگانه توزیع نمود، اما این توزیع نباید به نحو تساوی صورت گیرد، بلکه دیه دندان های جلویی که در مجموع دوازده عدد هستند، پنجاه هزار دینار و دیه هر کدام از دندان های عقب نیز بیست و پنج هزار دینار است.[۱] از میان بردن تمام دندان ها را موجب دیه ای معادل صد شتر دانسته اند.[۲]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
مستند فقهی ماده فوق را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند، [۳] همچنین در خصوص دیه دندان ها روایتی از امام علی (ع) نیز بیان شده است. [۴]
سوابق فقهی
دندان های انسان از دیدگاه فقها به دو دسته شیری و دائمی تقسیم شده اند، تعداد دندان های موقتی شیری، بیست عدد و تعداد دندان های دائمی، بیست و هشت عدد دانسته شده است.[۵] برخی از فقها بر این باورند که دندان های انسان، سی و دو عدد است، به باور این گروه، دیه هر دندان نیز پنج شتر می باشد، همچنین در خصوص کنده شدن همزمان تمام دندان ها، عقیده مشهور، پرداخت صد و بیست شتر است.[۶] از سوی دیگر اگرچه برخی از روایات، حکم به تساوی دیه دندان ها داده اند، اما فقها غالباً این روایات را محل توجه قرار نداده اند.[۷] باور غالب بر این است که از بین بردن دندان های بیست و هشتگانه، موجب دیه کامل است، دیه دوازده دندان جلویی، ششصد دینار (هریک پنجاه دینار) و دیه دندان های عقبی، چهارصد دینار(هریک بیست و پنج دینار) می باشد.[۸] برخی از فقها، دیه دندان های نیش را با دندان های آسیا برابر دانسته اند.[۹]
گروهی از فقها نیز شرایط چهارگانه ذیل را برای اخذ دیه دندان ضروری دانسته اند:
1-دندان باید اصلی باشد.
2- دندان باید کامل باشد.
3- دندان باید ثابت باشد.
4- دندان باید پابرجا باشد.[۱۰]
لذا به باور این گروه به دندان های مصنوعی، لق و ناقص، دیه داده نمی شود.[۱۱] گروهی نیز بر این باورند در صورت ایراد جنایت نسبت به دندان های شیری، جانی ملزم به پرداخت دیه آن است، منتها در فرض رویش مجدد دندان، مجنی علیه مکلف به استرداد دیه مأخوذه است.[۱۲] همچنین دندان هایی را که به صورت طبیعی زرد یا سیاه باشند را مشمول همین حکم دانسته اند.[۱۳] در خصوص مواردی که تعداد دندان های فرد بیش از بیست و هشت عدد باشد، برخی از فقها بر این باورند که اگر این دندان های اضافی، بخشی از دندان های طبیعی مجنی علیه باشد، نسبت به دندان های بیست و هشتگانه، دیه و نسبت به باقی دندان ها باید ارش پرداخته شود.[۱۴]
رویه های قضایی
به موجب رأی وحدت رویه شماره 24-1354/7/16، افتادن یک دندان را نمی توان عرفاً نقص عضو محسوب کرد.[۱۵]
منابع
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836580
- ↑ نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1928292
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2430552
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2358000
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836572
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712932
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836596
- ↑ عباس زراعت و حمید مسجدسرایی. متون فقه (جلد چهارم). چاپ 1. خط سوم، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2500320
- ↑ عبدالقادر عوده و حسن (ترجمه) فرهودی نیا. بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جلد سوم) ( جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص). چاپ 1. یادآوران، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4990500
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712936
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1425956
- ↑ عبدالقادر عوده و حسن (ترجمه) فرهودی نیا. بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جلد سوم) ( جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص). چاپ 1. یادآوران، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4991024
- ↑ سیدمهدی (ترجمه) دادمرزی. فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه). چاپ 23. طه، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4062508
- ↑ نشریه دادرسی شماره 13 فروردین و اردیبهشت 1378. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1378. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1394940
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671276